Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölüm Başkanı Prof. Dr. Defne Kaya, egzersizin beyin hücreleri üzerindeki etkisi hakkında önemli değerlendirmelerde bulundu.
DEMANS, BEYİN HÜCRELERİNİ YOK EDİYOR
Demans (bunama) ile birlikte beyinde bulunan sinir hücreleri ve/veya sinir hücreleri arasındaki bağlantılar giderek azalıp, yok olmaktadır.
Bu yüzden beyin artık düzgün çalışamaz, işlev göremez hale gelmektedir. Beyindeki bozukluklardan dolayı kişi kendine bakamaz ve bakım için yavaş yavaş tamamen başkalarına bağımlı olur. Bazı kişilerde hastalık çok hızlı bazı kişilerde yavaş gelişir. Hastalığın başlangıcında, genellikle bellek bozuklukları ön plana çıkarken, daha sonra, kişinin düşünme ve konuşma yeteneklerinde de sorunlar ortaya çıkar. Ayrıca, kişinin karakter ve davranışlarında değişiklikler olabilir. Hastalık ilerledikçe kişi yaşam kontrolünü kaybedebilir, günlük eylemlerinde zorluklar nedeniyle kendi bakımı için başkalarının yardımına ihtiyaç duyar. Demansta, hasta başka bir hastalık veya enfeksiyondan (akciğer iltihabı) ya da yutamamaktan dolayı yaşamını yitirir.
EN YAYGIN DEMANS TÜRÜ: ALZHEİMER
Alzheimer hastalığının en yaygın demans türü olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Defne Kaya,
“Alzheimer hastalığı beynin fiziksel bir hastalığıdır. Bu hastalığın seyri sırasında beyinde, beyin hücrelerinin ölümüne neden olan plaklar ve yumaklar gelişir. Aynı zamanda Alzheimer hastalığı olan kişilerde beyin içindeki mesajların iletimini sağlayan bazı önemli kimyasalların eksikliğinin görülür. Alzheimer hastalığı da ilerler ve belirtiler zamanla daha da kötü hale gelir. Türkiye’de 300 bin civarında Alzheimer hastası olduğu düşünülmektedir. Genç nüfusun giderek yaşlanacağı bir ülke olarak Türkiye’de 30-40 yıl sonra bu hastalığın en önemli sağlık sorunu olacağını söylemek mümkün” dedi.
ALZHEİMER'DAN KORUNMAK İÇİN: SAĞLIKLI BESLENİN VE HAREKET EDİN!
Sigaraya veda edin, organik gıdalarla beslenin, mevsim sebze ve meyvelerini tüketin, saf şekeri tüketmemeye çalışın, katkılı yiyecekleri yaşamınızdan çıkarın, yemekleri düşük ısıda pişirin, yoğurt-sirke ve turşu gibi fermente edilmiş faydalı bakterilerden zengin gıdalar tüketin, düşük kalorili beslenin, kilonuzu kontrol altında tutun, sağlıklı güneşlenmeyi ihmal etmeyin, düzenli sağlık kontrollerine gidin, kaliteli ve yeterli sürede uykuyu yaşamınızda yer almalı, stres yönetimini başarın, hijyene önem verin ve hareket etmeyi yaşam tarzı haline getirin.
DÜZENLİ EGZERSİZ, İRİSİN HORMONUNU ARTIRIYOR
“İrisin, popüler adı ile egzersiz/spor hormonu, egzersiz ve soğukta salınmaya başlar. Düzenli egzersiz yapmaya başlarsanız, irisin de düzenli olarak salınarak sizi egzersizle dost hale getirir” diyen Prof. Dr. Defne Kaya, sözlerini şöyle sürdürdü: “Son araştırmalar irisinin iki cephede yağla savaşa girdiğini gösteriyor.
1) Kötü beyaz yağdan iyi kahverengi yağa dönüşen genleri aktive ediyor,
2) Farklılaşmamış kök hücrelerin yağ depolaması yerine kemik yapıcı hücreler haline gelmesini sağlıyor.
Bunlarla da yetinmiyor beyin hücrelerimizi yaralanma ve yaşlanmaya karşı da koruyabiliyor.
Terlediğimizde irisin hormonu üretilmeye başlıyor. Obez kadınlar üzerinde yapılan çalışmalar, öğleden sonra tek seans yapılan orta veya yüksek yoğunlukta egzersizlerin, yoğun endurans ve kuvvetlendirme egzersizlerinin irisin hormon seviyesini ciddi oranda artırdığını göstermektedir.
YETERSİZ EGZERSİZ, ALZHEİMER'I TETİKLİYOR!
Egzersiz yani irisin hormonu, Alzheimer tipi hastalıklarda azalmaya başlıyor. İrisin, fare ve insanların beynindeki hipokampus bölgesinde bulunur. Normal farelerde irisinin azalması bellek ya da davranışı değiştirmezken, Alzheimer’ı olan farelerde bellek ve davranış olumsuz yönde etkilenmiştir. İrisin yokluğu, yeni sinir bağlantıları oluşturma yeteneğini de azaltmaktadır. Çalışmalar, yaşamı boyunca düşük fiziksel aktiviteye seviyesine sahip kişilerin, düşük irisin seviyesine sahip olduklarını ve bunun da Alzheimer hastalığının gelişimine neden olan etmenlerden birisi olduğunu göstermektedir. Başka bir deyişle, irisin seviyesinin hareket ile korunması, tıpkı dengeli beslenme, sigara ve alkol tüketilmemesi gibi, kişiyi Alzheimer hastalığına karşı korumada yardımcı olabilir.”
EN DOĞRU EGZERSİZ İÇİN, FİZYOTERAPİSTİNİZE DANIŞIN
Tempolu yürüyüşün ardından ya vücut ağırlığınızı ya da kum torbası/egzersiz bantlarını kullanarak yaptığınız kuvvetlendirme egzersizleri, sizi terleterek bu mucizevî hormonun damarlarınızda gezmesini sağlar. Yan etkisi olmayan bu harika yağ yakıcıya sahip olmak için yapmanız gereken tek şey terleyecek kadar hareket etmek. Hangi egzersizlerin sizin için en uygun ve yararlı olduğunu öğrenmek için fizyoterapistinize danışın.
