Alkol ve Madde Bağımlılığı Araştırma Tedavi ve Eğitim Merkezi olarak bilinen AMATEM, alkol veya madde bağımlısı olan kişilerin belli bir süre boyunca tedavi hizmeti almalarını mümkün kılar. Bu servise yatışı yapılan bir kişinin kendi isteğiyle AMATEM'e başvurması ya da zorunlu olarak hastaneye getirilmesi söz konusu olabilir. Dolayısıyla kişinin AMATEM tedavisinin sicile işleyip işlemediği gibi hususlar değişiklik gösterir. Bu tedavi servisinde yatış sürecinin nasıl işlediğinin öğrenilmesi için ise AMATEM kuralları, yatış şartları, tedavi masrafları ve süresi hakkında açıklama yapılmalıdır.
Açılımı Alkol ve Madde Bağımlılığı Araştırma Tedavi ve Eğitim Merkezi olan AMATEM 1983 yılından beri hizmet vermektedir. Bakırköy Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nin bünyesine dahil olduğu bilinen bu serviste alkol ve madde bağımlısı olan bireylere tedavi hizmeti sunulur. Buna ek olarak AMATEM bünyesinde bağımlılıkla mücadele eden bireylerin tedavi süreçlerine yönelik olarak çeşitli araştırmalar da yapılır.
AMATEM kuralları sıklıkla araştırılırken bu servise yalnızca alkol veya madde bağımlısı olan kişilerin kabul edildiği söylenmelidir. Bununla birlikte AMATEM adı verilen servisin genel kuralları güvenlik, sağlık ve tedavi sürecinin doğru bir şekilde ilerlemesine yönelik olarak belirlenmiştir. Söz edilen tedavi servisinin temel kuralları aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Alkol ya da madde bağımlısı olan kişilerin AMATEM'de tedavi görürken elektronik cihazları belirli süreler içerisinde kullanmaları gerekir. Bu sürelerin de AMATEM servisinin görevlileri tarafından belirlendiği hatırlatılmalıdır. Öyle ki AMATEM servisine yatışı yapılan bir hastanın ilk iki gün boyunca herhangi bir elektronik cihazı kullanmaması gerektiği bilinir. Bu süreç tamamlandıktan sonra ise servis görevlileri tarafından izin verilen şekilde telefon gibi elektronik cihazların kullanılması mümkündür.
İsmi AMATEM olarak kısaltılan servisin temel amacı alkol veya madde bağımlısı olan kişilerin tedavi edilmesidir. Bu nedenle AMATEM yatış şartları arasında özellikle bir madde ön plana çıkar. Söz edilen bu madde de kişinin alkol veya madde bağımlısı olmasıyla ilişkilidir. Yani AMATEM'e yatış yapacak olan bir kişinin alkol ya da madde bağımlısı tanısı almış olması beklenir. Bununla birlikte AMATEM'e yatış yapacak olan kişinin servise alındığı günde alkol veya uyuşturucu madde etkisinde olmaması gerekir. Tedavi sürecinde verilen izin günlerinde kuralları yok sayarak alkol veya madde kullandığı saptanan bir hasta ise AMATEM'den taburcu edilir.
AMATEM'e yatışı yapılan bir hastanın bu serviste kaç gün boyunca kalacağı değişiklik gösterebilir. Çünkü bu servisin temel amacı alkol veya madde bağımlısı olan kişilerin tedavi süreçlerinin başarıyla tamamlanmasıdır. Dolayısıyla belirlenen süre içerisinde tedavisi başarıyla sonuçlanmayan bir hastanın AMATEM'deki yatış süresi uzatılabilir. Bununla birlikte AMATEM'e kabul edilen bir hastanın bu serviste en az 28 gün boyunca tedavi görmesi planlanır.
Alkol veya madde bağımlılığından mustarip olan hastaların AMATEM'de tedavi görürken herhangi bir ücret ödeyip ödemedikleri sıklıkla araştırılır. Bu bağlamda sosyal güvencesi olan kişilerin AMATEM'de servis tarafından belirlenen süre boyunca ücretsiz tedavi hizmeti alabildiği söylenmelidir. Yani SGK, Yeşil Kart ya da Bağ-Kur gibi hizmetlerden faydalanan kişiler bu serviste ücretsiz olarak kalabilir. Sosyal güvencesi mevcut olmayan kişiler ise ilgili servis tarafından belirlenen AMATEM tedavi masraflarını karşılamak durumundadır.
AMATEM servisine bir hastanın zorla yatırılmasının temel sebebi bu kişinin uyuşturucu madde veya alkol kullanımının engellenmesi ve kamu düzenine aykırı olma durumunun önüne geçilmesidir. Dolayısıyla normal şartlarda AMATEM'e yatış yapmak zorunlu değil iken belli başlı durumlarda bu hizmetin zorunlu kılınması söz konusu olabilir. Yani Sulh Hukuk Mahkemelerine TMK'nin 432. maddesi gereğince dilekçe verildiği takdirde bir kişinin AMATEM'e zorunlu olarak yatırılması talep edilebilir.
AMATEM tedavisinin sicile işleyip işlemediği açıklanırken iki ayrı durumdan söz edilmelidir. Bunların ilki hastanın kendi isteğiyle AMATEM servislerine başvuru yapmasıyla ilişkilidir. Söz edilen bu durumda AMATEM servisleri hastanın bilgi gizliliğini koruyabilir. Ancak AMATEM'e zorunlu olarak yatırılan bir hastanın gördüğü tedavi siciline işlenebilir. Çünkü bu durumda kişinin mahkeme veya polis yoluyla AMATEM’e yatırılması söz konusudur.