Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi NASA’ya göre yapılan anketlerde Ay’a inişin sahte olduğuna inanların oranı yüzde 5 civarındadır. Bu oran düşük gibi algılansa da komplo teorilerini hayatta tutmak için seçilecek bir limandır. 1969 yılının Temmuz ayında gerçekleşen bu yolculuk dünya çapınca milyonlarca kişi tarafından izlenmişti. Ancak hala Ay’a hiç ayak basılmadığı konusunda ısrar eden bir kitle var. Sizler için sosyal medyada da gündem olan Ay’a yolculuğa ilişkin komplo teorilerini ve bunların antitezlerini araştırdık. Hazırsanız başlıyoruz...
İlk iddia 1960’lı yıllarda Amerikan uzay programının Ay’a gidecek teknolojiye sahip olmadığı yönündedir. Ancak bu hareket, asıl ivmesini gazeteci Bill Kaysing'in yazıp, kendi bastırdığı "Ay'a hiç gitmedik: Amerika'nın 30 Milyar Dolarlık Kazığı" adlı kitabın çıkmasıyla kazandı.
Ay’a iniş sırasında çekilen fotoğraflarda ışıklandırmanın yapay olduğu öne sürüldü. NASA’nın Ay yüzeyinde kullandıkları tek ışık kaynağının güneş olduğunu belirtmesinin ardından ise gölgeler dikkatleri çekti.
Ay yüzeyindeki tek ışık kaynağı Güneş değildir. Güneş ışığı, Ay yüzeyinden yansıyarak farklı açılardan gelen bir ışık kaynağı oluşturur. Tüm Apollo inişlerinde gökyüzünde bulunan Dünya da Ay yüzeyini aydınlatan kuvvetli bir ışık kaynağıdır. Dünya, Ay yüzeyini Ay'ın Dünya’da görünen ışığından daha kuvvetle aydınlatır.
Ay yüzeyindeki sıcaklığın -170 ila 150 derece arasında olması nedeniyle Ay’a inişin hemen ardından Neil Armstrong ve Buzz Aldrin’in ekipmanlarının erimesi ya da donması gerektiğine dair bir iddia ortaya atıldı.
Donma olayı eğer suyla ilişkinlendirilen bir durum ise Ay yüzeyinde nem yapabilecek bir su bulunmadığı için iddia mümkün değildir. Ekipmanların donmasından söz ediliyorsa ise zaten katı halde bulunan maddelerin tekra donma riskinden bahsetmek olası değildir. Ay yüzeyindeki sıcaklık yüksek olmakla birlikte, fotoğraf makinelerinin aksamını eritecek denli yüksek değildir. Isının fotoğraf filmlerine ulaşması, ısı önleyici optik kaplama ve boyalarla sağlanmıştır.
Bu tezlerden biri, fotoğrafların sunduğu kanıtlardan biriydi. Bu tezi ortaya çıkartanlar Ay yüzeyi fotoğraflarında arka planda yıldız bulunmaması ve havasız ortamda Amerikan bayrağının dalgalanıyor gibi görünmesinden bahsediyorlardı.
California Üniversitesi'nden gökbilimci Michael Rich, bu teorinin bilimsel bir açıklamayla çürütülebileceğini söylüyor. Rich, bayrağın Armstrong ve astronot Buzz Aldrin'in beraber ay yüzeyine saplamak için kullandığı güçle kırışmış olabileceğini ve Ay'daki yer çekiminin dünyadan altı kat daha az olması nedeniyle, bu şekli koruduğunu belirtti.
Ay'a ayak basıldığını reddenlerin kullandığı diğer görsel ipucu da gökyüzünde hiç yıldız olmamasıdır. Aynı zamanda fotoğraflardaki aydınlık ve karanlık arasında aşırı bir konstrast olması da dikkatleri çekmiştir.
Rochester Teknoloji Enstitüsü'nden Astrofizik Profesörü Brian Koberlein, ayın yüzeyinin güneş ışığını yansıtması nedeniyle, fotoğraflarda çok aydınlık gözüktüğünü açıklıyor. Bu aydınlık da, yıldızların görece daha az olan ışığını iyice yok ediyor. Bu nedenle Apollo 11'in Ay seyahati fotoğraflarında yıldızları göremiyoruz, çünkü yıldızların ışığı çok zayıf.
Komplo teorisi üretenler insanların Ay’a bıraktıkları ayak izlerini de hedef alıyor. Ay’da nem olmaması nedeniyle Buzz Aldrin'in ayak izi gibi sembol fotoğrafları çekmenin mümkün olmadığını savunuyorlar.
Arizona State Üniversitesi'nden Profesör Mark Robinson, bu savı da bilimsel bir açıklamayla çürütüyor. Ay yüzeyi, 'regolit' adı verilen bir taş ve toz tabakasıyla kaplıdır. Bu yumuşak bir tabaka ve üzerine basıldığında kolayca sıkışıyor. Robinson, Ay'da atmosfer ve dolayısıyla rüzgar olmadığı için, ayak izlerinin milyonlarca yıl olduğu gibi kalacağını da vurguluyor.
Ay Gözlem Uydusu (LRO) tarafından çekilen ve NASA'nın yayımladığı fotoğraflar, Apollo 11'in iniş yaptığı yeri gösteriyor. 2009'dan bu yana ayın yörüngesinde bulunan aracın çektiği fotoğraflar, Ay'a gerçekten gidildiğine dair güçlü kanıtlar sunuyor. Bir fotoğrafta, Apollo 11'in indiği yerde yüzeyde bıraktığı izler, hatta ay modülünün kalıntıları görülüyor. LRO ayrıca mürettebatın diktiği bayrakların hala durduğunu gösterdi ve bayrakların yerdeki gölgelerini tespit etti.
