7 Haziran seçim sonuçlarının ardından vatandaşlar 1 Kasım'da gerçekleştirilen seçimlerin ardından seçim sonuçlarının nasıl olacağını merakla bekliyordu. 26. Dönem Milletvekili Seçimleri öncesinde açıklanan seçim anketlerinde çeşitli tahminler ortaya atılırken, AK Parti büyük bir sürprize imza attı. 1 Kasım seçim sonuçlarına göre AK Parti seçimleri tarihi bir rekora imza atarak kazandı ve tek başına iktidar olma başarısını gösterdi. 'İstikrar' vaadiyle vatandaşları AK Parti'ye oy vermeye çağıran adaylar istediklerini seçim sonuçlarına göre istediklerini aldılar. Öte yandan AK Parti'nin yükseldiği bu seçimlerde CHP bir nebze oyunu arttırırken, MHP ve HDP'nin oylarında yaşanan düşüş gözden kaçmadı. Öyle ki HDP, %10'luk seçim barajını geçmeyi son anda başardı.
_
AKP TARİHİ REKOR KIRDI
2002 yılında tek başına iktidar olarak gelen AK Parti, 7 Haziran 2015'e kadar tek başına iktidarını sürdürmeyi başarmıştı. 7 Haziran'da gerçekleştirilen seçimlerde ise yine en fazla oyu alan parti olmasına rağmen bu kez tek başına iktidar olamayan AK Parti'nin 1 Kasım seçimlerinden ne sonuçla çıkacağı büyük merak konusuydu. Seçim anketlerinde %40 oranında gösterilen AK Parti beklenin çok üzerinde oy alarak yeniden tek başına iktidara geldi. 7 Haziran'da %40,9 oranında oy alan AK Parti 1 Kasım'da ise oy oranını %49,48'e yükselterek tarihi bir rekora imzasını atarak yeniden tek başına iktidar olmayı başardı. Bu sonucun ardından AK Parti'nin milletvekili sayısı da 258'den 317'ye yükseldi.
AK Parti'nin seçimlerden zaferle ayrılmasının ardından gelenekselleşen balkon konuşması yine yapıldı. Başbakan Ahmet Davutoğlu balkon konuşmasında vatandaşlara bu ifadelerle seslendi:
"78 milyon vatandaşımızın her birine selamlarımızı muhabbetlerimizi saygılarımızı sunuyoruz. Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın bir demokrasi şölenine çevirdiği buradan sizlere seslenmekten büyük bir onur duyuyorum. Şanlıurfa’ya İzmir’e Konya’ya 81 vilayetimize selam olsun. İlk başkentimiz Konya’dan Selçuklu başkentinden cumhuriyet başkentine geldik. Size Hazreti Mevlana’dan selamlar getirdik. Kendişleri gurbette olup da yürekleri bu topraklarda olan bütün vatandaşlarımıza, Amsterdam’da Tokyo’da Berlin’de Rumeli’de Üsküp’te Saraybosna’da dünyanın dört bir yanında bizleri ekranları başında gözyaşlarıyla dualarıyla izleyen bütün gönüldaşlarına selam olsun.
_İL İL 26. DÖNEM MİLLETVEKİLLERİ
_
Gözlerini bu mübarek ülkeye, Türkiye’ye heyecan içerisinde çeviren, bugünkü sonucu bekleyen milyonlarca Türkiye sevdalısına selam olsun. Kaderini Türkiye’nin kaderine bağlamış, ellerini semaya çevirmiş, hayır dualarını bu kardeşlerinden eksik etmeyen 1,5 milyarlık islam alemine selam olsun. Bu partinin kurucu genel başkanına sayın Recep Tayyip Erdoğan’a bir kez daha selam ediyorum.
Son 13 yıl içinde 14 Ağustos 2001’den bu yana bu hareketin içinde bulunmuş, ter dökmüş bütün gönüldaşlarıma bir kez daha selam ediyorum. Buradan yurtiçinde ve yurtdışında rekor katılım gösteren bütün vatandaşlarıma selam ediyorum. Şükranlarımı sunuyorum. Tercihleri ne olursa olsun bütün vatandaşlarımız bugün vakur bir şekilde demokrasi destanı yazdılar. Seçimlerde görev alan bütün kamu görevlilerine ve sandıklarını hiç terk etmeyen yürekli sandık müşeahhitlerimize teşekkürlerimi sunuyorum.
Sizler sandığı barışı kardeşliği seçtiniz. Sadece Türkiye’de değil bütün dünyada barışı hakim kılmak için oylarınızı kullandınız. O ak pusulada ak parti’nize mührü vuran ak ellerinize teşekkür ediyorum. ve o elleri bir kez daha barış için kaldırmaya davet ediyorum. Allah bu ak elleri hep bir arada kılsın. 2002’den bu yana sahip çıktığınız partinize evlatlarınıza yine sahip çıktınız.
Sizler ülkemiz üzerinde oynanan oyunları gördünüz ve bu oyunları bozdunuz. Biz buradayız dediniz, kıyamete kadar buradayız dediniz. Sizler o sandıklara sadece eski Türkiye’nin partilerini değil, zihniyetini, kaosu, şiddeti, terörü istikrarsızlığı gömdünüz. Her iki vatandaştan birinin oyunu alarak, 81 ilin, 7 bölgenin tamamında oylarını artırarak AK Parti’ye tek başına iş başına dediniz. Milletimizin talimatı başımızın üzerindedir. Hiç vakit kaybetmeden seherle birlikte iş başına diyoruz. Türkiye 7 haziran seçimlerinden sonra bir dizi komplonun hedefi haline geldi. Birileri AK Parti’nin tek başına iktidar olamamasını fırsat bilerek yola çıktılar.
Biz ise 7 Haziran akşamı buradaydık. Sizin huzurunuzdaydık. Bu balkondan dedik ki… Bir, bizim milletimizin iradesine saygımız sonsuzdur. Bu iradenin gereği olarak bir an bile ülkeyi hükümetsiz bırakmayacağız. Üç, ne olursa olsun Türkiye’yi 2023 hedeflerine götüreceğiz. Aziz ankaralılar şahit olun, sözümüzü tuttuk mu? Şahit misiniz?
İşte AK Parti’nin tek bir derdi vardır. Türkiye’yi daha güçlü, daha istikrarlı ve müreffeh bir hale getirmek. Sandıkların açıldığı ilk dakikalardan itibaren, kaygı ve endişe yerini umuda ve özgüvene bırkamıştır. Türkiye şu andan itibaren yapılan tartışmaları geride bırakarak gelecek hedeflerine odaklanmalıdır. Bizim büyük hedeflerimiz var. büyük rüyalarımız var. büyük hedefler, büyük rüyaları hayata geçirmek için gece gündüz çalışacağız. Milletimiz iktidar istediğini güven istediğini açıkça ortaya koymuştur. Türkiye konuşmuş, dünya duymuştur. Demokrasiden, hukuktan, merhametten, şefkatten sevgiden geri bir adım gidilmeyecektir. Herkesin hukuku güvence altındadır.
Türkiye daha güzel, daha şefkatli, daha güçlü olacaktır. Husumet, nefret ve şiddet dili kaybedecek Türkiye demokrasiyle özgürleşmeyle kalkınmaya büyümeye devam edecektir. Buna destek veren herkese minnet ve şükranlarımızı bir kez daha ifade ediyorum. Bu zafere imza atan bütün kardeşlerimle aziz milletime bir kez daha teşekkür ediyorum. Türkiye’yi her türlü kutuplaşmadan, her türlü gerilimden çıkaracağız. Sandıkta ne istediğini açıkça söyleyen bütün vatandaşlarımız emin ve müsterih olsunlar. AK Parti’ye oy veren bütün seçmenlerimize bir kez daha teşekkür ediyorum. diyorum ki bugün coşku sizin hakkınız. Ama coşkuyu vakarla yaşayacaksınız. Bugün Konya’da sonra Ankara’dan buraya kadar bizi bağrına basan bütün vatandaşlarımıza teşekkür ediyorum.
Gelecek seçimde AK Parti’ye oy verecek olan diğer seçmenlerimize de selamlarımızı iletiyorum. Ve diyorum ki bugün bu seçimde yenilen yoktur. Türkiye kazanmıştır, milletimiz kazanmıştır, hiç kimse yenilmemiştir, demokrasimiz kazanmıştır. Bütün vatandaşlarımız emin ve müsterih olsunlar. Verdikleri mesaj önümüzdeki 4 yılda yönetime yansıyacaktır. Siz bu milletin umudu olduğunuzu unutmadınız. Bu vakarla hareket ettiniz ve vakarınızı hiçbir zaman hiçbir şartla terk etmediniz. Hepinize teşekkürü borç biliyorum.
7 Haziran’da buradaydık. Türkiye’yi hükümetsiz bırakmayacağız demiştim. Türkiye bu sonuçla birlikte ayaklarına vurulmak istenen prangalardan kurtulmuştur. Engelleri aşmıştır ve bundan sonra da aşacağını bir kez daha göstermiştir. Milletin iradesine ipotek koymak isteyenler hakettikleri cevabı milletten almıştır. Bu zafer 78 milyonundur. Kazanan gençlerdir, kadınlardır, çiftçilerdir, memurlardır, işçilerdir, emeklilerdir. Kazanan 78 milyondur. Bugünün kazananı yoksullardır, kimsesizlerdir, kısık seslerdir. Bugün sandıktan çıkan sonuç demokrasinin, barışın, adaletin ve istikrarın zaferidir. Altını bir kez daha çizerek ifade etmek istiyorum ki bugün sadece AK Parti değil, AK Parti’ye gönül verenler değil bütün Türkiye kazanmıştır. Bugün geleceğimiz kazanmıştır, umudumuz kazanmıştır. Bu aziz millet her türlü tartışmaya, gerginliğe son noktayı koymuş, Türkiye’nin istikbali üzerindeki bütün soru işaretlerini bir oyla sona erdirmiştir.
Hiç merak etmeyin, biz mesajınızı aldık. 7 Haziran’da verdiğiniz mesajı da bugün söylemek istediğinizi de çok iyi anladık. AK Parti bugünden sonra da toplumun her kesimini kucaklamaya devam edecektir. Bugün burada sizlere sadece seçimi büyük bir onurla kazanmış AK Parti’nin genel başkanı olarak değil 78 milyonun başbakanı olarak ifade ediyorum. siyasi tercihleri ne olursa olsun, etnik kökeni ne olursa olsun bilinsin ki önümüzdeki 4 yıl omuzlarımıza aldığımız sorumluluğu bütün vatandaşlarımıza karşı yerine getireceğiz. Herkesi kucaklayacağız. Konya’da ifade ettim, bu temiz topraklara biz sadece sevgi tohumları ekmeye geldik. Sevgi çınarları büyüteceğiz. Çınarların altında 78 milyonu kardeş kılacağız, dost kılacağız.
AK Parti bugün 7 bölgenin, 81 ilin, kuzeyin, güneyin, doğunun batının orta anadolunun her yerin tek ve muzaffer partisidir. Her yerde birinci olduk. 63 ilde birinci olduk. Diğer illerde de büyük zaferler kazandık. Ama bu zafer hepimize aittir. Bu ülkenin farklılıklarını bir zenginlik kaynağı olarak görmeye, bütün vatandaşlarımızın haklarının hepsini korumaya kararlıyız. Kimse son 13 yıl içinde kazandığımız demokratik kazanımlardan geri adım atılacağını düşünmesin. Kimse ayrımcılığa tabii tutulacağı düşüncesine katılmasın.
Güvenliği özgürlüğe, özgürlüğü güvenliğe asla feda etmeyeceğiz. Özgürlüğü ve güvenliği teminat altına alan yeni Türkiye’yi inşa edeceğiz. Açıkça ifade etmek istiyorum ki, bütün vatandaşlarımızın can ve mal güvenliği düşünce ve inanç özgürlüğü bizim teminatımız altındadır. Bugünkü sonuçlarda sonra, çözüm irademizden de terörle mücadelemizdeki kararlılığımızdan da bir an bile ayrılmayacağız. Bu yolda yürümeye, koşmaya devam edeceğiz Eski Türkiye’nin bütün anti demokratik uygulamalarını tarihe gömdük, gömmeye devam edeceğiz.
Dünle beraber gitti, cancağızım, ne kadar söz varsa düne ait. Şimdi yeni şeyler söylemek lazım diyor hazreti Mevlana. Bugün yeni bir gündür, yeni bir milattır. Bugün 2002 devriminin millet tarafından bir kez daha tecil edilmesidir. Milletimiz bugün Türkiye’ye karşı kumpasları tümüyle çökertmiştir. 2013 Mayısındaki kumpas bir kez daha çökmüştür. 2013 aralığındaki oyun bir kez daha bozguna uğramıştır. 1 Kasım seçimleri yeni Türkiye’nin referandumuydu. Yeni Türkiye’ye mutlak bir şekilde evet denmiştir. Bugün eski Türkiye’nin karanlığıyla yeni Türkiye’nin aydınlığı arasında bir seçim yaptık. Sizler gösterdiniz ki eski Türkiye yerin yedi kat altına gömülmüştür.
Yeni Türkiye, AK Parti’nin öncülüğünde 2023’e doğru en güçlü şekilde inşa edilecektir. Yeni Türkiye’nin inşa süreci 1 Kasım 2015 itibariyle millet tarafından hayata geçirilmiştir. AK Parti 1 Kasım’da 63 ilde birinci 17 ilde ikinci sadece bir ilde üçüncü olarak milletin vücudu, yüreği özetle milletin ta kendisi olmuştur. Blok siyaseti, demokrasi siyaseti karşısında diz çökmüştür. Terör siyaseti, demokrasi siyaseti karşısında diz çökmüştür. Hayır siyaseti, bugün yeni Türkiye’ye evet diyen millet tarafından yenilgiye uğratılmıştır.
Her partiden AK Parti saflarına katılan bütün seçmenlerimize de bir kez daha minnetlerimizi sunuyorum. Bugün toplum mühendisleri, medya baronları sandığa gömülmüştür. Sizlerin huzurunda buradan bütün siyasi partilere çağrıda bulunuyorum. Artık enerjinizi türkiye’nin çıkarları için harcayn. Bugünkü sistemin türkiye’nin ihtiyaçlarını karşılamadığı apaçık ortadadır. Kavganın gürültünün olmadığı siyasetin normalleştiği herkesin birbirine barış içinde selam verdiği yeni bir türkiye için hep birlikte kolları sıvayalım. Anayasa davetini, her iki kişiden birinin oyunu alan Türkiye’nin kaderinin öncüsü olan bir partinin iktidar partisinin genel başkanı olarak bir kez daha tekrarlıyorum.
Sağlıklı bir seçim sistemi için, meclise giren bütün partilere yerli ve milli bir anayasa yapma çağrısında bulunuyorum. Darbe anayasalarını bırakarak, sivil bir anayasa için hep beraber el ele verelim diyorum. Biliyoruz ki Allah’tan başka zafer sahibi yoktur. Gerçek muzaffer olan milletin ta kendisidir. Makamlar koltuklar gelip geçicidir. Bu ak davayı, AK Parti’yi asla kibirle kirletmedik. Bundan sonra da kibrin kendini beğenmişliğin bu kapıdan içeri girmesine asla izin vermeyeceğiz. Sizlerin evladı olmaya, gözyaşlarıyla izlediğiniz bu milletin evlatları olmaya devam edeceğiz Kampanya sürecinde istemeden de olsa kalbini kırdığımız, küstürdüğümüz tek bir kardeşimiz varsa bizlere hakkını helal etsin. Bizlere hakkınızı helal ediyor musunuz?
AK Parti kadrolarının 2001’den bu yana, bu kadrolara hizmet veren bütün büyüklerimize, milletvekillerimize, teşkilat mensuplarımıza huzurunuzda teşekkür ediyorum. kimse bu hareketin içinde en ufak bir fitneye fırsat verilmesini beklemesin. Bizler her zaman milletimiz huzurunda dediğimiz gibi, biriz, iriyiz, diriyiz. Aziz kardeşlerim bir olmaya var mısınız? Sizleri Allah’a emanet ediyorum. Allah yolumuzu hayreylesin. Bütün milletimi bu seçim dolayısıyla bir kez daha tebrik ediyorum. Allah yar ve yardımcımız olsun."
Davutoğlu'nun balkon konuşması:
CHP'DE KAYIP YOK
CHP, 7 Haziran'da sonucun ardından koalisyon sürecinde en fazla konuşulan partilerden biri oldu. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve AK Parti Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu arasında sürdürülen koalisyon görüşmeleri uzadıkça uzadı ancak bu görüşmelerden bir sonuç çıkmadı. Kılıçdaroğlu sürecin ardından yapılan görüşmelerde fikir alışverişi yaptıklarını ancak koalisyonu görüşmediklerini dile getirdi. Hükümetin kurulamamasının, koalisyon görüşmelerinden ses çıkmamasının ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın hükümet kurma görevini CHP'ye verip vermeyeceği merak ediliyordu ancak bu görev muhalefete hiç verilmedi ve 1 Kasım'da erken seçimlerin yapılmasına karar verildi. 7 Haziran 2015 tarihli Genel Seçimlerde %25 oranında oy alan CHP, 132 milletvekili ile Meclis'e girerken, 1 Kasım'da yapılan 26. Dönem Milletvekili Seçimlerinde ise CHP'nin oy oranı %25,31'e, milletvekili sayısı ise 132'den 134'e yükselmiş oldu.
Seçim sonuçlarının belirlenmesinin ardından CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu kameralar karşısına geçti ve sonuçlara ilişkin değerlendirmelerini yaptı. İşte Kılıçdaroğlu'nun konuşmasından satır başları:
''Güzel bir seçim süreci geçirdik. Kendi örgütümüze teşekkür ederiz. Hala çalışıyorlar sonuna kadar beklemelerini ondan sonra evlerine gidip uyumalarını istiyorum. Ortaya çıkan tablo CHP'nin sorumluluğunu çok daha ileriye taşımıştır. Bunu bilincindeyiz. Bu ülkede güçlü bir demokrasinin iyi işleyen kuralları olmasını arzu ediyoruz.
Ortaya çıkan tablo diğer muhalefet partileri oy kaybettiğinden ötürü bizim sorumluluğumuz çok daha fazla artmıştır. Türkiye bu seçimlere olağanüstü koşullarda gitmiştir. 400'e yakın insan hayatını kaybetmiştir. Bunun da çok iyi değerlendirilmesi gerekiyor. 7 Haziran'da nasıl milli iradeye saygılı olduysak 1 Kasım'da ortaya çıkan tabloya da aynen saygılıyız. Hiç kimsenin bundan endişe duymamasını istiyoruz. CHP seçim öncesi ortaya koyduğu tablodan ötürü hiçbir vatandaşımızından olumsuz tepki almamıştır. CHP'de yaşanan değişim olumludur ve devam edecektir. Bütün iktidarların hukukun üstünlüğü kavramına uyması gerekiyor. Gücün zehirlenmemesi lazım. Güç zehirlenirse toplum travma yaşar derin sorunlar yaşar. Hiç kimse kendisini hukukun üstünde görmemeli. Gücün baskıya dönüşmesi son derece tehlikelidir. Bundan sonra da mazlumun yanında olmaya devam edeceğiz.''
Kılıçdaroğlu istifa edip etmeyeceği sorusuna, ''Sizce mesaj tüm muhalefet mi verildi? İstifayı düşünür müsünüz sorusuna şu yanıtı verdi: ''Bizim zaten kurultay sürecimiz devam ediyor. Kurallar neyi gerektiriyorsa o kurallar aynen çalışır. Oyumuz arttı ama kendimizi başarılı görmüyoruz vekil sayımız da arttı. Ama kendimizi başarılı görmüyoruz. Yetkili organlarda değerlendireceğiz o çerçevede hareket edeceğiz.'' yanıtını verdi.
MHP'DE BÜYÜK DÜŞÜŞ YAŞANDI
7 Haziran'da yapılan 25. Dönem Milletvekili Seçimlerinde oy oranı %16,3 olan MHP, seçimlerin ardından koalisyon hükümetinde yer almaya sıcak bakmadı. CHP ile ya da AK Parti ile koalisyon kurmak istemeyen MHP, HDP'nin içerden ya da dışardan destek vereceği hiçbir seçeneği değerlendirmeyeceklerini belirtti. 1 Kasım seçimleri öncesinde hazırlanan listelerde başta Meral Akşener olmak üzere bazı önemli isimlerin liste dışında bırakılmasına seçmenler, sosyal medyada çok olumlu bakmamıştı. 1 Kasım seçimlerinde MHP, ivmesini yukarı yönde sürdürmek istedi ancak çıkan sonuç istenenin aksi oldu. MHP %11.90 oy alarak büyük bir oy kaybı yaşadı. Ayrıca hiç bir ilde ilk parti olamayan, hatta Devlet Bahçeli'nin memleketi Osmaniye'de bile ilk srayı AK Parti'ye kaptıran MHP'nin bu seçim sonuçlarının ardından milletvekili sayısı da geriledi ve 80'den 40'a düştü. MHP bu sonuçla milletvekili sayısına göre HDP'nin gerisinde kaldı ve Meclis'te 4. parti konumuna düştü.
MHP, 7 Haziran’da 32 ilde milletvekili çıkaramamıştı. 1 Kasım seçiminde ise bu sayı 58’e yükseldi. 7 Haziran’da vekil çıkardığı 22 kentten bu kez vekil çıkaramadı. Aksaray, Burdur, Bayburt, Çanakkale, Elazığ, Eskişehir, Giresun, Gümüşhane, Karabük, Kastamonu, Kırşehir, Kilis, Kütahya, Nevşehir, Niğde,Sivas, Tekirdağ, Tokat, Trabzon, Uşak, Yozgat ve Zonguldak'taki vekillerini kaybetti.
Seçim sonuçlarına göre MHP, birden fazla milletvekili çıkardığı 12 ilde ise 16 vekil kaybına uğradı. Üç vekili bulunan Antalya’da ikiye, üç vekili bulunan Kayseri’de bire, iki vekili bulunan Kahramanmaraş’ta bire, iki vekili bulunan Balıkesir’de bire, beş vekili bulunan Ankara’da dörde, üç vekili bulunan Bursa’da ikiye, iki vekili bulunanGaziantepte bire, 10 vekili bulunan İstanbul’da yediye, dört vekili bulunanİzmir’de ikiye, iki vekili bulunan Konya’da bire, üç vekili bulunan Mersin’de ikiye, iki vekili bulunan Samsun’da bire düştü.
Yine 1 Kasım seçim sonuçlarına göre MHP’nin tabanından Ak Parti’ye ciddi kayış gerçekleşti. AK Parti 1 Kasım’daPKK’yla çatışmasızlık ortamının sona ermesi ve milliyetçi bir dil kullanmaya başlamasının meyvelerini aldı, İç Anadolu ve İç Ege’de MHP’ye kaptırdığı oyları bir bir geri aldı. MHP özellikle Selçuklu Hilali olarak bilinen Niğde, Nevşehir, Kırşehir, Yozgat, Çorum, Tokat, Kayseri başta olmak üzere birçok ilde kan kaybına uğradı. Orta Anadolu, Karadeniz ve İç Ege’de oyların radikal bir oranda Ak Parti’ye yöneldiği gözlendi.
5 ay önceki seçimde Bayburt, Giresun, Kırıkkale, Gümüşhane, Uşak, Kırşehir, Nevşehir, Burdur ve Aksaray’dan ilk kez bir milletvekili çıkartan MHP, bu kez bu illerde sıfır çekti.
MHP, 7 Haziran’da milletvekili çıkarttığı; Bayburt, Burdur, Çanakkale, Elazığ, Kütahya, Eskişehir, Yozgat, Giresun, Gümüşhane, Tokat, Karabük, Kastamonu, Trabzon, Kırşehir, Sivas, Kilis, Nevşehir, Niğde, Tokat, Uşak, Zonguldak ve Tekirdağ’da hiç milletvekili çıkartamadı. 7 Haziran’a göre; MHP’nin İstanbul’daki milletvekili sayısı 10’dan 7’ye, İzmir’de 4’den 2’ye, Kayseri’de 3’den 1’e, Gaziantep’te 2’den 1’e, Bursa’da 3’den 2’ye, Konya’da 2’den 1’e, Mersin’de 3’den 2’ye, Kahramanmaraş’ta 2’den 1’e, Samsun’da 2’den 1’e, Antalya’da 3’den 2’ye, Balıkesir’de 2’den 1’e düştü. Sadece Adana ile Ankara’da 7 Haziran’a göre milletvekili sayısı korundu. Ankara’dan 5, Adana’dan ise yine 3 vekil çıkartıldı.
HDP SON ANDA BARAJI GEÇTİ
Halkların Demokratik Partisi, 7 Haziran seçimlerine ilk kez parti olarak katılma kararı almış ve bu karar sonrasında barajı geçer mi, geçmez mi tartışmaları arasında beklenenin oldukça üstünde, %13,1 oranında oy aldı ve 80 milletvekili çıkararak Meclis'e girmeyi başardı. Koalisyona sıcak bakmayan ancak olası koalisyon senaryolarına dışarıdan destek vermeye hazır olduğunu belirten HDP, 1 Kasım'a giden süreçte en fazla oy kaybeden partilerden biri oldu. 1 Kasım seçim sonuçlarına göre HDP'nin oy oranı % 10,75 oldu. Doğu ve Güneydoğudaki illerde birinci parti olan HDP, bu kez 59 milletvekili ile TBMM'ye girdi.
7 Haziran seçimlerine “Barajı geçme” motivasyonuyla giren HDP, parti içi analizlerin de çok üzerine çıkarak yüzde 13 oranında oy almıştı. Ancak 1 Kasım seçimlerinde tablo değişti. Özellikle batı illerinde sandıkların açılmasıyla birlikte HDP’nin oyları baraj sınırına geriledi. Genel Merkez’de “Baraj altına düşme endişesi yaşıyoruz” yorumları yapılırken yurtdışı oyların da katkısıyla HDP barajı geçmeyi garantiledi.
Ancak bu defa barajı geçmek 7 Haziran seçimlerindeki anlamı taşımıyordu. 7 Haziran’da “barajı geçmek” bir “zafer”di, 1 Kasım seçimlerinde ise baraj geçilse de oyların dramatik bir şekilde gerilemesi, HDP için hayal kırıklığını beraberinde getirdi. Çünkü, 7 Haziran seçimleri öncesinde yaptığı saha çalışmalarında barajı üç puan farkla aşacağını öngöremeyen, sonucu sürpriz olarak değerlendiren parti, bu defa da oylarının bu ölçüde düşeceğini tahmin edememişti.
7 Haziran seçimlerinde 6 milyonun üzerinde oy alan HDP 1 Kasım seçimlerinde 1 milyon seçmenin oyunu kaybederek 5 milyon oy alabildi. Oy oranı yüzde 3 oranında gerileyerek yüzde 13’ten yüzde 10’a düştü. Parti hem batı illerinde hem de Kürt seçmenin bulunduğu Doğu ve Güneydoğu illerinde oy kaybetti.
Bu illerden biri bölgenin nabzının attığı Diyarbakır. 7 Haziran seçimlerinde HDP Diyarbakır’da 950 bin seçmenden yaklaşık 637 bininin oyunu almıştı, oy oranı yüzde 79’a ulaşmıştı. AK Parti ise, 112 bin oyla yüzde 14 oy oranında kalmıştı. 1 Kasım’da bu tablo anlamlı bir şekilde değişti. HDP’nin oy oranı yüzde 72’ye, oy sayısı 575 bine düştü. AK Parti’nin ise oy oranı ise yüzde 21, oy sayısı 169 bin oldu. Diyarbakır’daki bu değişim başka illerde de görüldü.
HDP’nin oylarının büyük oranda gerilediği illerden biri Bingöl. 7 Haziran’da Bingöl’de AK Parti yüzde 46.9 HDP ise yüzde 40.9 oranında oy almıştı. 1 Kasım’da HDP bu oyların yüzde 11’ini kaybetti ve yüzde 29’a geriledi. Benzer bir gerileme Ağrı’da yaşandı. 7 Haziran seçimlerinde bu ilde oyların yüzde 78’ini alan HDP, 1 Kasım seçimlerinde yüzde 68 oranında oy alabildi. AK Parti ise 7 Haziran’da yüzde 15 olarak gerçekleşen oy oranını 1 Kasım’da yüzde 26.9’a çıkardı.