Dünyanın birçok ülkesinde 1 Mayıs, "Emek Bayramı, İşçi Bayramı ve 1 Mayıs Bayramı" adıyla resmi tatil olarak kutlanıyor. Türkiye'de 1 Mayıs'ın resmi tatil olup olmaması yarın yapılacak Bakanlar Kurulu toplantısında netleşecek.
Petrol-İş Sendikası Sendikal Eğitim Uzmanı Erhan Kaplan, 1 Mayıs ile ilgili yaptığı araştırmada, tüm dünyada emeğiyle geçinenlerin 1886 yılından beri kutladıkları 1 Mayıs'ın, en "küresel", en "uluslararası" bayram olma özelliğini hiç yitirmediğini ifade etti.
Kaplan, işçilerin, çalışanların, 1 Mayıs'ı, beyaz yakalı, mavi yakalı ayrımı olmaksızın, tüm dünyada aynı zamanda bayram olarak kutladıklarını belirtti.
Türkiye'de 1 Mayıs geleneğinin geçen yüzyılın başına kadar uzandığını dile getiren Kaplan, ancak 1 Mayıs'ın ilk kutlanmaya başlandığı dönemden bu yana yasaklarla engellenmeye çalışıldığını savundu.
Bugün 1 Mayıs'ın bir çok ülkede resmi tatil olarak kutlandığına işaret eden Kaplan, bunların çoğunlukla "eski sosyalist ülkelerle, emperyalizme karşı ulusal kurtuluş mücadelesi vermiş" ülkelerden oluştuğuna dikkati çekti.
Eski dönemde tüm sosyalist ülkelerde 1 Mayıs'ın bir ya da birkaç günlük resmi tatil olduğuna işaret eden Kaplan, bugün ise bazı eski sosyalist ülkelerde resmi tatil olmaya devam ettiğini, bazılarında ise "ithaf edildiği işçilerin adı hiç anılmadan, sıradan bir tatile dönüştürüldüğünü" belirtti.
Kaplan araştırmasında, Azerbaycan'da 1990'lı yıllardaki dönüşümlerin hemen ardından 1 Mayıs'ın bayram olmaktan çıkartıldığına, Kazakistan'da ise adının "Birlik Günü" olarak değiştirildiğine yer verdi.
KKTC'de 1 Mayıs'ın çok uzun yıllardır resmi tatil olduğunu ifade eden Kaplan, bunun Türkiye'deki çalışanlar açısından özlemle bakılacak bir durum olduğunu dile getirdi.
Kaplan'ın araştırmasına göre, çeşitli adlar altında 1 Mayıs'ı resmen tatil olarak kabul eden ve kutlayan ülkelerden bazıları söyle:
1 Mayıs Bayramı:
Arnavutluk, Bangladeş, Çek Cumhuriyeti, Eritre, Finlandiya, Gambiya, Hindistan (bölgesel), İsveç, İzlanda, Karadağ, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Vatikan, Yunanistan.
Emek Bayramı:
Almanya, Avusturya, Bahreyn, Barbados, Brezilya, Fransa, Irak, İspanya, İtalya, Lübnan, Malavi, Malezya, Nijerya, Pakistan, Suriye, Zambiya
İşçi Bayramı:
Güney Afrika Cumhuriyeti, Vallis ve Futuna, Mozambik, Namibya.
Diğer:
KKTC (İşçi ve Bahar Bayramı), Trans Dinyester (Uluslararası Emek Bayramı), Estonya (Bahar Bayramı), Kazakistan (Birlik Günü), Marşal Adaları (Anayasa Günü), Polonya (Devlet Bayramı).
Türkiye'de bazı belediyeler ve özel sektör kuruluşlarında imzalanan toplu sözleşmelerle 1 Mayıs ücretli izin günü sayılıyor. İşin gereği çalışmak durumunda olan personele ise 3 maaşa kadar mesai verilirken, bazı iş yerlerinde günün şartlarına göre işçilere 1 Mayıs ödemesi yapılıyor.
AA