Üsküdar Üniversitesi Etiler Polikliniği Uzman Klinik Psikolog Aynur Sayım çocuğun zekası, dikkat ve konsantrasyon becerisi, nörolojik gelişimi, bedensel gelişimi açısından 10 yaşına kadar kazanılması gerekilen beceriler hakkında bilgi veriyor.
“Öğrenme, insan davranışında sürekli bir değişimi ifade eder. Olgunlaşmayla birlikte çocuk, kendisinden beklenen davranış şekillerini oluşturur. Bu da çocuğun bu davranış ve becerileri geliştirmesi açısından gereklidir.
Bireylerin yaşamında bakım veren kişiyle olan ilişkisi yaşamının temelini oluşturur, gelişim dönemlerinin sağlıklı atlatılması, bir sonraki aşamaya geçişi kolaylaştırır.
Çocuğun zekası, dikkat ve konsantrasyon becerisi, nörolojik gelişimi, bedensel gelişimi açısından sorunlar varsa, çocuğun öğrenmesi beklenen zamanda ve düzeyde öğrenip gelişemez.Bu gibi durumlarda nörolog, psikiyatrist ve psikolog desteği gerekir.
10 yaş döneminin gelişim özelliklerine dil-bilişsel, bedensel, motor, duygusal, sosyal gelişim aşamaları açısından bakarsak;
1. Fiziksel olarak boyu uzar ve ağırlığı artmaya devam eder.
Bu dönemde kız çocukların beden gelişimi erkek çocuklara oranla daha hızlıdır, el becerileri daha iyidir, diş değişimleri tamamlanmıştır. Hareketleri belli bir hızda yapabilirler, vücut hareketlerinde esneklik oluşur.
2. Zihinsel anlamda mantıklı ve soyut düşünme becerisinde artış yaşanır.
Kendi başlarına araştırma ve planlama yapabilirler. Öğrenme hız kazanmıştır bu da onların sayı, ağırlık, boyut, uzay kavramlarını geliştirdiği gibi matematik becerilerini de geliştirir ama deyimleri anlamakta zorlanabilirler.
3. Kelime haznesi gelişir, yazılı anlatımda daha başarılı olurlar.
Sosyal gelişim açısından, duygu ve davranış dengesi kurulur, kendilerini daha iyi ifade ederler. Sevilme, beğenilme ve takdir edilme ihtiyaçlarının arttığı dönemdir. Aile ilişkilerinden soyutlanma, kendine daha fazla zaman ayırma görülebilir. Çabuk değişen duygular doğrultusunda aynı cinsle yakınlaşma daha fazladır, arkadaş edinme, fikir alışverişi, uyum çabası, işbirliği kavramları önem kazanmıştır. Sorumluluk alma, özdeşim kurma ve aidiyet duyguları yoğundur.
4. Aile ve okulun yaklaşımları son derece önem taşır.
Ailenin görüşleri etkisinde olduklarından dolayı ahlaki açıdan dürüst, adil davranmaya çalışırlar. Birtakım sorunlar karşısında yalan, karşı gelme, uyum sorunları daha belirgin gözlenebilir.
Feuerstein, yetersiz öğrenmenin en önemli sorununun pasiflik olduğunu vurgular. Zekâ, olguları elde etmek değil olguların nasıl elde edileceğini öğrenmekle gelişir. Feuerstein’in önerilerinden yola çıkarak, anne babaların şu soruları kendilerine sormaları ve yanıtların “evet” olması durumunda gerçekten çocuklarının gelişimi için çaba gösterdikleri söylenebilir.
- Çocuğunuzun etkinliklerde aktif olmasını sağlıyor musunuz?
- Öğrenmesi gerekenleri birçok kez tekrar ediyor musunuz?
- Aktif araştırma ve keşif için çocuğunuzu cesaretlendiriyor musunuz?
- Onunla sürekli konuşuyor, iletişim kuruyor musunuz?
- Çocuğunuzun neden-sonuç arasındaki bağlantı kurabilmesi için ona yardımcı oluyor musunuz?
- Bağırmama, fiziksel cezalar uygulamamaya özen gösteriyor musunuz?
- Çocuğunuzla ilgilendiğinizi ona gösteriyor musunuz?
Pozitif psikoloji eğitim uygulamaları içeriğinden yola çıkarsak; çocuğun kazanması gereken beceriler şunlar olmalı: