4.5 yılda 18 bin dilencinin dilenciliği tamamen bıraktığını ve kapıdan kapıya satıcılık yapmaya başladığını belirtti. “Bütün insanlar girişimcidir” düşüncesinden hareketle dilencilere kredi verdiklerini vurgulayan Yunus, “100 binden fazla dilenci bu programa katıldı” dedi.
HSBC Bank’ın “HSBC Mikro Kredi ve Topluma Destek” projesi kapsamında düzenlediği “Küresel Kriz, Mikro Kredi ve Sosyal Girişimcilik” konferansında konuşan Muhammed Yunus, dar gelirli insanlara destek olmak ve onları üretici faaliyetlere teşvik amacıyla 1983’te Bangladeş’te Grameen Bank’ı kurduklarını söyledi. Çok küçük bir finansman kuruluşunun bir ailenin hayatını tamamen değiştirebildiğini vurgulayan 69 yaşındaki Muhammed Yunus, “Sadece bir kredi veriyorsunuz ve bu ailenin hayatı değişiyor. Cahillik bu aile için bitmiş bir durum oluyor” dedi.
Özgür dilenciler
Muhammed Yunus, dilencilere kredi vermeye nasıl başladıklarını ise şöyle anlattı: “Ben, ‘bütün insanlar girişimcidir’ diyorum. Bu düşünceden hareketle, ‘neden sadece dilencilere kredi vermeyelim ki?’ dedik ve onlara ‘Siz bir evin kapısını zaten para istemek için çalıyorsunuz. Bunu yaparken yanınızda kurabiye, oyuncak gibi şeyler götürmek ister misiniz? Bunun için size gerekli parayı sağlayacağız. Kuralları da siz koyun. Bu kredinin bir vade tarihi de yok, istediğiniz kadar uzun sürede ödeyin veya ödemeyin. Faiz oranı da yok, baskı hissetmeyin, tamamen özgürsünüz’ dedik. Bütün bunların karşılığında ise sadece ‘bu krediyi geri öderseniz size daha çok kredi veririz’ dedik. İlk başta birkaç bin dilencinin başvuracağını düşündük, ama program çok popüler oldu ve 100 binden fazla dilenci programa katıldı. Verdiğimiz mikro kredilerle Bangladeş’te 4.5 yılda 18 bin dilenci, dilenciliği tamamen bıraktı ve kapıdan kapıya satıcılık yapıyor. Geri kalan 90 bin kadar dilenci ise part time dilencilik yapıyor. Bazen dilencilik yapıyorlar, bazen satış. Bankadaki arkadaşlarım endişeleniyorlar, ‘Bunlar ne zaman bırakacak dilenciliği’ diye ama onlara, ‘Endişelenmeyin, bu, onların çekirdek işi’ diyorum. İlk olarak 12-15 dolar civarında kredi vermeye başladık. Dilencilerden kredilerini geri ödeyenlere ise daha çok kredi vermeye başladık.” Yunus, Grameen Bank’ın bugüne kadar dağıttığı mikro kredilerin yüzde 97.8’i geri ödendiğini de anlattı.
“Sen nasıl Müslüman’sın” diye kızıyorlar
SORULARI da yanıtlayan Yunus, HSBC Bank Türkiye Genel Müdürü Piraye Antika’nın, “Peki Grameen Bank nasıl para kazanıyor?” sorusu üzerine, işlem hacimlerinin yüksek olduğunu ve yapılan işlemlerden kazanç sağladıklarını söyledi. Yunus, “İslami bankacılık düşünüyor musunuz” sorusu üzerine de bazı İslami bankacıların kendisine, “Sen nasıl Müslümansın” diye kızdıklarını belirterek, “Ancak İslam alimleri sömürü yapılan faize karşı. Bizden kredi alanlar bankanın sahibi gibidir. Dolayısıyla kendilerini sömüremezler” diye konuştu.
Kadınlar artık “sessiz” değil
MUHAMMED Yunus, bankadan yüzde 97’si kadın 8 milyon kişinin kredi aldığını anlatırken, kadınlara kredi sağlarken birçok muhalefetle karşılaştıklarını da belirtti. Ancak bu sorunları aştıklarını belirten Yunus, kadınların büyük bir değişim yaşadığını ve artık “sessiz” kadınlar olmadıklarını söyledi. Yunus, verdikleri mikro kedilerle 8 milyon kadının çocuklarının tümünün okula gittiğini de belirtti. 40 binden fazla öğrenciye eğitim kredisi verdiklerini anlatan Muhammad Yunus, verdikleri eğitim kredilerinin, eğitim süresince yüzde sıfır faiz oranlı olduğunu belirterek, faizin, eğitimin bitmesiyle işlemeye başladığını ve faiz oranının yüzde 5 olduğunu söyledi.
5 milyon dolar kredi ayırdılar
HSBC Türkiye Genel Müdürü Piraye Antika da sosyal sorumluluk projesi olarak mikro krediler için 5 milyon dolar kredi ayırdıklarını belirterek, şu ana kadar bunun 2 milyon dolarını kullandırdıklarını söyledi. Antika, mikro kredileri 2006’da sivil toplum kuruluşları aracılığıyla kullandırmaya başladıklarını vurgulayarak, geri dönmeyen kredilerin oranının yüzde 1’den daha az olduğunu ifade etti. Bugüne kadar 10 bin haneye mikro kredi kullandırdıklarını anlatan Antika, krediyi kullananların yüzde 99’unun kadın olduğunu bildirdi.