Anneciğim bu hafta itibariyle 2. trimestere başlıyoruz. İlk 3 ayda yaşadığın sıkıntıların birçoğunu bu trimesterde yaşamayacaksın. O yüzden bu dönem için “hamileliğin balayı” diyorlarmış diye duydum. Daha sakin ve keyifli geçecek bir döneme giriyorsun. Yaşasın! Aklında 14 haftalık gebelik kaç aylık olur sorusu dolaşıyorsa eğer cevabını ben vereyim: 3 ayını doldurdun ve 4. aya başlıyorsun artık. Daha doğrusu başlıyoruz ve ben artık bir şeftali büyüklüğüne ulaştım.
Artık kollarımı ve bacaklarımı hareket ettirebilecek aşamaya geldim. Bunu duyunca hemen 14 haftalık bebek anne karnında hissedilir mi? diye düşünmeye başladın biliyorum. Haklısın da, beni bir an önce hissetmek istiyorsun. Ancak sen bu hareketleri şimdilik hissedemiyorsun anneciğim. Şu anda senin hissettiğin şeyler sadece kendi bağırsak hareketlerin. Ama kısa bir zaman sonra benim varlığımı daha iyi hissedeceksin merak etme. Bu arada yüz kaslarım biraz daha gelişti. Ultrasonda eğer yüzümü yakından görebilseydin, kızgın mı yoksa keyifli mi olduğumu anlayabilirdin. Ama sana hiç kızmıyorum merak etme keyfim yerinde. Zaten bu yüz hareketleri bir duyguya bağlı gösterdiğim tepkiler değil, sadece yüz kaslarımı deniyorum. Boynum biraz daha fark edilebilecek hale geldi. Başım hala biraz büyük olduğu için gözlerim burun köprümün üzerinde birbirine biraz daha yakın konumda.
İçimiz Kıpır Kıpır: Bebeğimin Hareketlerini Ne Zaman Hissedeceğim?
Bağırsaklarım yerlerini almaya başladı. Küçük organlarımın hepsi, sinirlerim ve kaslarım işlev kazanmaya başlıyor. Karaciğerim, daha sonra yağ ve benzeri şeylerin sindirimine yardımcı olacak safrayı üretmeye başladı. Böbreklerim idrar üretimi yapıyor. Tiroit bezlerim de geçen hafta itibariyle hormon üretimine başladı.
Bu hafta vücudum lanugo adında ince bir tüy tabakasıyla kaplandı. Bu tabaka, cildimi korumak için oluşan bir şey ve doğumuma birkaç hafta kalana kadar beni korumaya devam edecek. Ayrıca başımda saçlarımın çıkmaya başladığını söylemiştim değil mi? Kirpiklerim ve kaşlarım da çıkmaya başladı. Yalnız gözlerim hala tamamen kapalı ve sanırım 23. haftaya kadar açılmayacak. Ama ben görmesem de hissedebiliyorum anneciğim ve bu haftadan sonra da gözlerimde ışığa karşı hassasiyet oluşmaya başlayacak.
Akciğerlerim ilk defa nefes alacağım gün için kendilerini hazırlamaya başladılar bile. Aynı zamanda vücudumdaki bağ dokusu kemikleşmeye başlıyor. Bu karmaşık bir süreç ve ben doğduktan sonra da uzun süre boyunca devam edecek biliyorsun. Ancak şu anda büyüyüp gelişmeye devam edebilmesi için kemiklerim biraz daha yumuşak durumda. Ultrasonla bakıldığında da daha beyaz görünebilirmiş. Bu haftanın sonunda damağım da tam anlamıyla oluşmaya başlayacak. Kemik iliğim kan üretmeye başladı ve üreme organlarım da hızla gelişimine devam ediyor.
Ultrason Terimlerine Ne Kadar Hakimsiniz?: Tüm Ultrason Terimleri ve Anlamları
Ailemizdeki herkesin bu sorunun cevabını çok merak ettiğini biliyorum. Bu hafta doktor ziyaretine gidersen eğer çok büyük bir ihtimalle cinsiyetimi öğrenebilirsin. Genital organlarım artık ayırt edilebilecek olgunluğa erişti. Prostat bezim oluştu ya da yumurtalıklarım pelvis bölgeme indi. Bil bakalım, kız mıyım yoksa erkek mi?
Artık bir şeftali büyüklüğüne eriştim. 14 haftalık gebelikte bebeğin boyu ve kilosu ne olur? gibi sorular sorduğunu biliyorum. Bana dair aklında birçok soru var. Boyumun uzunluğu 8,5 ile 9 santimetre arasında ve ağırlığımsa yaklaşık 40 gram. Yani neredeyse geçen haftanın 2 katı! Bir an önce kavuşalım diye hızla büyümeye devam ediyorum görüyorsun değil mi? Çünkü ben de seni çok merak ediyorum.
Aslında 14. haftanın ultrason görüntüsünde geçen haftaya oranla daha belirgin bir şey yok. Geçen hafta nasılsam şimdi de öyle görünüyorum. Ama dikkatli bakarsan belki parmaklarımı ağzıma götürdüğümü hatta parmağımı emdiğimi görebilirsin. Bundan sonraki kontrolün büyük ihtimalle 18 ve 22. haftalar arasında gideceğin detaylı ultrason taraması olacak. Hatta o tarihte 3 boyutlu ya da 4 boyutlu ultrason yaptıracak olursan eğer, beni daha da net görebilirsin. Ayrıca eğer bu haftaki ziyaretinde benim aldığım pozisyon yüzünden cinsiyetimi öğrenemezsen de bana gücenme lütfen. Kısa zaman sonra öğreneceksin nasılsa.
14 haftalık anne karnı artık yavaştan kıyafetlerini zorlayacaktır. Eğer hala alışverişe çıkmadıysan, şimdi çıkmanın tam sırası anneciğim. İçinde daha rahat hareket edebileceğin ve seni sıkmayan hamile kıyafetleri alman lazım. Hem bu tarihten itibaren artık daha fazla kilo almaya başlayacaksın. Hamileliğe ortalama bir vücut kitle indeksi ile başladıysan, doktorlar 14. haftadan itibaren haftada yaklaşık 1-2 kilo almanı öneriyor. Ama olması gerekenden düşük bir kilo ile veya yüksek bir kilo ile başladıysan doktorumuz sana farklı bir kilo alma hedefi ve çizelgesi önerecektir anneciğim.
Ayrıca bu aralar karnında hafif bir ağrı hissedebilirsin. Bunun sebebi ise uterusunun (rahmin) bana yer açabilmek için büyümeye başlaması. Cildin ve kasların da bu duruma uyum sağlamaya başlıyor. Benim için büyük fedakârlıklar yapıyorsun biliyorum ve hepsi için sana minnettarım.
Duygu durumunda bazı çalkantılar yaşayabilirsin. Mesela henüz hamile bile olsan, dışarıda bir bebek ağlaması duyduğun zaman vücudun buna tepki vererek oksitosin hormonu salgılar ve hatta süt bezlerinin kasıldığını hissedebilirsin. Merak etme, bunların hepsi olması gereken şeyler.
İlk üç ay yaşadığın sıkıntıları bu haftadan itibaren yaşamayacaksın. Artık kendini daha enerjik ve iyi hissettiğin bir döneme giriyorsun. Sabah bulantılarından kurtuluyorsun ve bu aralar iştahın da artacak. Yalnız günde fazladan sadece 300 kalori almayı hedeflemelisin. Bazen patates kızartmaları, poğaçalar, börekler veya tatlılar arasında kendini kaybedebilirsin. Bütün bu şeyleri ben de seviyorum. Ama aşırıya kaçmaman gerektiğini unutma. Dengeli ve sağlıklı beslenmeye odaklamalısın.
Bu hafta itibariyle rahminin genişlemesiyle birlikte hemoroit sorunu da ortaya çıkabilir. Hemoroit ya da diğer adıyla basur, anüs çevresinde veya iç kısmında genişleyip şişen kan damarlarıdır. Tuvalete çıktığında sana biraz acı verebilir. Bunu çözmenin en iyi yolu ise bol lifli gıdalarla beslenmen ve sık sık su içmen. Ama bu durumla karşılaşırsan eğer doktorumuza söylemeyi de unutmamalısın.
Hamileliğinin sana kattığı güzelliklerden biri de saçlarının daha canlı görünmesi. Bu haftadan itibaren saçların daha parlak ve canlı görünecek. Bunu duyunca sevindin değil mi?
14. hafta gebelik şikayetleri arasında pek de hoş olmayan ve özellikle alt bacaklarda görülen mavi renkte varisli damarlarla karşılaşabilirsin. Maalesef gebelikte kan hacmin arttığından ve hormonal değişiklikler nedeniyle dolaşımın her zamankinden daha yavaş ve daha az verimli olur. Buna bağlı olarak da varis ortaya çıkar. Bu her anne adayının yaşadığı ortak bir problem. O yüzden yalnız olmadığını düşünüp bir nebze rahatlayabilirsin belki anneciğim. Ayrıca bu damarları daha da kötüleştirmemek için bacak bacak üstüne atmadan oturman ve uzandığın zamanlarda ayaklarını bir yastıkla destekleyerek yüksekte tutman daha iyi olur.
Bu aralar solunum yollarınla ilgili bazı değişiklikler gerçekleşebilir. Progesteron hormonunun etkisiyle akciğer kapasiten biraz artacak. Bu da kan dolaşımın yoluyla plasentaya daha fazla oksijen taşınmasını sağlayacak. Ancak burun tıkanıklığı ve uyurken horlama gibi problemlerin de olabilir. Bu hamile kadınların %30'unda görülen bir durummuş. Umarım sende olmaz.
Bu aralar hamile diyeti yapmana gerek yok anneciğim. Olabildiğince iyi ve sağlıklı beslenmen ve günlük gerekli kalori alımını sağlaman lazım. Ancak az yağlı, az baharatlı, şekersiz besinlere kendini alıştırman lazım. Bu konuda sorun yaşarsan bir uzmandan destek ve tavsiye alabilirsin. Zaten doktorlar sana neyi yiyip neyi yememen veya az yemen gerektiğini söyleyeceklerdir.
Bu haftadan sonra iştahın açılacak ama kontrolsüz bir şekilde yememeye çalış lütfen. Gerekenden fazla kilo alman gebelikte görülen diyabete yol açabilir ya da bacaklarındaki varisler ve vücudundaki çatlakların artmasına sebep olabilir.
Senin dengeli ve sağlıklı bir şekilde beslenmen benim de ilerde bu şekilde beslenme alışkanlığı kazanmama ön ayak olabilir. Bu yüzden dikkat etmelisin. Günlük beslenme programında süt ürünleri, protein açısından zengin besinler, mevsiminde meyve ve sebzeler mutlaka yer almalı.
Beyaz undan olabildiğince kaçınmalısın. Bunun yerine kepekli veya tam buğday ununu tercih edebilirsin. Hayvansal proteinler tüketmen çok önemli. Bunlar ihtiyacın olan aminoasitleri sana en iyi şekilde sağlar. Haftada en az 4 defa et yemelisin. Kırmızı et, tavuk, hindi veya balık yiyebilirsin. Ancak iyi pişmiş olmasına dikkat et. Ancak uskumru ve ton balığı gibi cıva oranı yüksek deniz canlıları yememeye dikkat et. Bunun yanı sıra her gün belli bir miktar demir, kalsiyum ve folik asit alman da benim gelişimim için çok önemli.
Gebelikte Folik Asit Kullanımı Hakkında Bilmeniz Gerekenler İçin: Gebelikte Folik Asit Kullanımı
Bu dönemde yapay olan her şeyden uzak durmalısın. Aslında sadece hamileyken değil başka zamanlarda da buna dikkat etmelisin anneciğim. Kutu meyve suları yerine taze sıkılmış meyve suyu tüketmelisin. Cips ve bisküvi gibi paketli abur cuburlardan kaçınmalısın. Evet bence de hepsinin tadı çok güzel ama maalesef sağlıksız. Aşırı tuzlu gıdaları da olabildiğince az tüketmen iyi olur çünkü fazla sodyum alımı benim doğumum sırasında komplikasyonlara yol açabilir.
Gebelik Boyunca Beslenme Konusunda Tüm Dikkat Etmeniz Gerekenler: Gebelikte Beslenme Rehberi
Tüketirken dikkat etmen gereken diğer bir şeyse bitki çayları. Birçok yararlı bitki çayı mevcut ancak bunların çoğu hamilelik veya emzirme döneminde tüketmen için uygun değil. Bazıları doğum sancılarını veya kanamaları tetikleyebilir. Bu yüzden bitki çayı içmek istediğin zaman doktoruna mutlaka danışmalısın. Adaçayı, biberiye, fesleğen, lavanta, melisa, sarı kantaron ve aloe vera gibi bitki çaylarının tüketilmesi erken doğuma veya kanamaya sebep olabiliyormuş. Ama rezene, papatya ve kuşburnu gibi bazı bitkiler hamilelik döneminde güvenilir olanlar. Bu çaylar aynı zamanda bulantılarının da hafiflemesini sağlıyormuş. Tabii sen yine de aşırıya kaçmamalısın.
Hamilelikte İçebileceğiniz Harika Bitki Çaylarının Olduğunu Biliyor musunuz?: Hamilelikte Tüketilebilecek Bitki Çayları
Artık ikimizin sağlığı açısından kendine daha çok dikkat etmen gerekiyor. Hamileliğin boyunca röntgen ışınları, MR, tomografi gibi bana zarar verebilecek test araçlarından uzak durmalısın. Çünkü ne kadar miktarda radyasyonun zararsız olduğu tam olarak bilinmiyor. Bu yüzden de bu riske hiç girmemen ve radyasyondan uzak durman daha iyi. Araştırmalara göre ben en çok 8. ve 15. haftalar arasında tehlike altındaymışım.
Hamilelik döneminde dişlerine dikkat etmen gerekiyor biliyorsun. Hamileliğin süresince en az 2 defa diş hekimine görünmelisin anneciğim. Eğer dişlerinde tedavi edilmesi gereken bir sorun varsa, özellikle de iltihabi bir durum olduğunda kendi doktorunu da bu durumdan haberdar etmen iyi olur. Tedavi edilmeyen bir enfeksiyon sorunu hem sana hem de bana zarar verebilir, unutma.
Ayrıca hamilelik döneminde her vitaminden yeterince alman gerekiyor, ancak aşırı miktarda A vitamini alman doğum kusurlarına veya A vitamini zehirlenmesine yol açabilir. Mesela ciğer gibi yüksek oranda A vitamini içeren besinleri tüketirken aşırıya kaçmamalısın.
Gebelik sürecinde bebeğinize bir zarar gelecek endişesiyle cinsel ilişkiden uzak duruyor olabilirsiniz. Ancak bu dönemde cinsel ilişkinin hiçbir zararı yoktur. 14. haftada bebeğiniz ilişki sırasındaki hareketlerden veya penetrasyondan etkilenmez. Amniyotik kese ve rahim kaslarınız bebeğinizi güvende tutar. Hamileliğin 9. ayına kadar bir tehlike söz konusu değildir. (Özel durumlar ve sağlık problemleri hariç) Son ayda ise ilişki sırasında doğum kasılmaları uyarılabileceği için tavsiye edilmez.
İlk trimesterde değişen hormon düzeyleri yüzünden çoğu anne adayı cinsel isteksizlik yaşarlar. Kendilerini yorgun, halsiz veya sinirli hissedebilirler. İkinci trimestere girildiğinde ise genelde bu durum değişir. Semptomlar azaldığı için libido tekrar yükselir ve siz de kendinizi daha zinde hissedersiniz. Kendinizi iyi hissetmediğiniz veya ilişkiye hazır olmadığınız zamanlarda bunu partnerinizle konuşmaktan çekinmemeniz iyi olur. Onun da sizin içinde bulunduğunuz dönemi anlayabilmesi ve size karşı nazik olması önemlidir. Bu yüzden duygularınızı ona açıkça söylemekten çekinmeyin.
Önceden düşük veya erken doğum yaptıysanız, açıklanamayan bir kanamanız varsa, plasentanın bir kısmının rahim ağzını kapattığı bir durum söz konusuysa ya da son trimesterdeyseniz cinsel ilişkiden kaçınmanız tavsiye edilir. İlişki sırasında hafif bir kanama olması normaldir ancak ilişki sonrası kanama hala geçmediyse ve beraberinde ateş veya ağrı oluyorsa bunu hemen doktorunuza haber vermeniz gerekir.
Diğer tüm haftalar için Hafta Hafta Gebelik sayfamızı ziyaret etmeyi unutmayın!