İsrail ile Filistin arasında ABD’nin arabuluculuğuyla Washington’da yapılacak tarihi barış görüşmelerine saatler kala Gazze’nin kontrolünü elinde tutan Hamas, görüşmeleri torpillemek için büyük bir saldırı gerçekleştirdi. Biri hamile 4 sivilin bulunduğu aracı kurşunladı.
İsrail işgali altındaki Batı Şeria’da El Halin kentinde bulunan Yahudi yerleşkelerine giden bir karayolunu kesen Hamas’ın askeri kanadı İzzeddin el Kassam Tugayları üyesi militanlar, otoyoldan geçen ve içinde 4 İsrailli sivilin bulunduğu aracı taradı. Onlarca kurşun isabet eden otomobildeki 2 kadın ile 2 erkek hayatını kaybetti. Hamas’tan yapılan açıklamada saldırı, “Kahramanca bir eylem” olarak nitelendirildi. Saldırının, “bir dizi operasyonun parçası olduğu” belirtildi. Hamaslılar bununla da kalmadı. Batı Şeria’da saldırıyı kutlamak için Filistinliler’e şeker dağıttı bayraklarla sokaklarda tur attı.
BARIŞ SÜRECİ DİYE BİR ŞEY YOK
Abbas saldırıyı kınadı
Washington’da İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ile masaya oturacak olan Filistin lideri Mahmud Abbas ise saldırıyı ağır bir dille kınadı. Abbas’ın “İsrailli veya Filistinli olsun tüm sivillere yönelik saldırıyı reddetme ilkesinden hareketle kınadığı” bildirildi. Hamas tarafından üstlenilen saldırının amacının sadece siyasi süreci baltalamak olduğu belirtilen açıklamada, bunun bir direniş eylemi olarak görülemeyeceği vurgulandı. Netanyahu ise, “Katilleri bulup gerekli cezayı vereceğiz“ dedi. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki Moon ise görüşmelerinde arefesinde gelen saldırı için, “insanlığa sığmayan eylem” nitelemesinde bulundu.
1967’den beri İsrail’de
Bu eylemin İsrail Savunma Bakanı Ehud Barak’ın, “Filistinlilerle Kudüs’ü paylaşmaya hazırız” şeklindeki tarihi açıklamasından hemen sonra gelmesi ise dikkat çekti. Daha önce Kudüs’ü “bölünmez başkenti” olarak gören İsrail yönetiminin ilk kez doğu Kudüs’ü kurulacak bir Filistin devletine vermeyi kabul etmesi müzakereler öncesinde çok önemli bir adım olarak nitelendirildi. “Batı Kudüs ile 200 bin kişinin barındığı 12 Yahudi yerleşimi bizim olacak. Çeyrek milyon Filistinlinin yaşadığı Arap semtleri onların olacak” diyen Barak, Eski Şehir, Zeytin Dağı ve Davud Şehri’nde özel bir rejimin olması gerektiğini söyledi. İsrail, kentin doğusunu 1967 savaşında Ürdün’den almış ve uluslararası camia onaylamadığı halde kenti ilhak etmişti.
MÜZAKERELERDE POZİSYONLARI NE?
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu
Geçen sene yaptığı bir konuşmada Netanyahu silahsızlanması durumunda Filistin devletinin kurulması yönünde fikir beyan etmesi tarihi bir açıklamaydı. Filistin ile nihai bir barış anlaşması yapılmasının İsrail güvenliğini tehdit etmeyeceğini ilan etti. 26 Eylül’e kadar işgal altındaki bölgelerde inşaat yasağı koydu. İran’ın nükleer istekleri için Obama’nın desteğine muhtaç.
ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton
Bill Clinton ve George W. Bush’un aksine ABD başkanı Barack Obama’nın yaklaşımı daha farklı. Clinton ve Bush görev sürelerinin sonlarında tepkinin en az geleceği dönemde uzlaşma görüşmelerini başlatmıştı. Fakat Obama bu konuyu Kasım’da yapılacak Kongre seçimlerinden önce ele alarak çok büyük risk alıyor. Obama’nın bu adımı, İsrail taraftarı Cumhuriyetçilerin saflarını güçlendirebilir. Bu yüzden Obama kesin sonuç almak isteyecek.
Filistin Yönetimi Lideri Mahmut Abbas
2008’den beri İsrail ile görüşmelerin devam etmesi için eşi benzeri görülmemiş uluslararası bir baskı gördüğünü belirtti. 2007’de Gazze Şeridi’nin hakimiyetini Hamas’a kaptırdığı için Abbas’ın İsrail ile masaya oturacak siyasi gücünün olup olmadığı konusunda tartışmalar var. Hamas Abbas’ı Filistin’in temsilcisi olarak görmüyor.
Anlaşma olursa NATO gelecek
Daha önceki görüşmelerin ana hatları değişmedi. Bunların arasında toprak değiştirme, Kudüs’teki kutsal topraklara uluslararası kontrol ve İsrail sınırının NATO tarafından korunması var. Ayrıca Filistin’in birbiriyle bağlantısı olmayan iki parçası Gazze Şeridi ile Batı Şeria arasında bir otoyol yapılması da planlanıyor.
Cenaze töreninde intikam yeminleri
Batı Şeria’daki saldırıda hayatını kaybeden 4 İsrailli için düzenlenen cenaze törenine binlerce Filistinli katıldı. Bir hamile olan kurbanların yakınları gözyaşlarına boğulurken El Halil kentinde Filistinliler’in yasadışı olarak nitelendirdiği Yahudi yerleşkelerinde yaşayan ve çoğu aşırı sağcı görüşlere sahip olan Yahudiler intikam sloganları attı. Eylemin Filistin lideri Mahmud Abbas’ın “Kendilerine ait olmayan topraklarda hayatlarını sürdürüyorlar” diyerek Yahudi yerleşkelerini yasadışı ilan etmesinden hemen sonra gelmesi tepki oluşmasına sebep oldu. İsrail 26 Eylül’e kadar devam edecek yeni yerleşke inşa etmeme sözünü daha fazla uzatmayacağını açıkladı.
Genelkurmay Başkanı silahla olay yerinde!
Hamas’ın askeri kanadı İzzeddin El Kassam Tugaylarının üstlendiği saldırı tam da Washington’da başlayacak olan İsrail-Filistin barış görüşmeleri arefesinde gerçekleştirildi. Batı Şeria’da otoyolda giden araca açılan ateşte dört İsrailli sivil hayatını kaybetti. Ölenlerden birinin hamile olduğu açıklandı. Sivillere yönelik saldırı dünya çapında kınamalara sahne oldu. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, saldırganların yakalanması için hemen talimat verdi. İsrail ve Filistinli güvenlik güçleri Batı Şeria’da operasyona çıkarak Hamaslıların evlerini bastı. Dün gün boyunca yaklaşık 150 Hamas militanını gözaltına aldı. Saldırının yapıldığı yerde incelemelerde bulunan İsrail Genelkurmay Başkanı Gabi Aşkenazi, olay yerine omzunda makinalı tüfekle geldi. İsrailli aşırı sağcı partiler ise Netanyahu’dan barış görüşmelerini askıya alması çağrısında bulundu.
Hamas şeker dağıttı
Batı Şeria’da dört sivilin öldürülmesi Gazze’de bayram havasında kutlandı. Hamas militanları sokaklara dökülerek halka şeker dağıttı. Babalar oğullarını omuzlarına alarak otomatik silahları onların ellerine verdi. İzzeddin El Kassam Tugayları’dan yapılan açıklamada, saldırının, “bir dizi operasyonun parçası olduğu” belirtildi. Açıklamada, “bu saldırı, bazıları uygulanmış, bazıları da uygulanacak olan saldırılar serisinin bir parçasıdır” denildi.