Sosyal medyada dolaşıma giren etiket fotoğrafları tüketicinin tepkisini çekti. Paylaşımda üreticiden 2,5 liraya alındığı belirtilen arpacık soğanın tüketiciye ulaşana kadar 71 liraya çıktığı anlaşılıyordu. Buna göre aradaki fark marketin ve tüccarın cebine giriyor tabii, yani akla ilk gelen buydu. Peki, gerçekten öyle mi? Çizilen bu tablonun perde arkası araştırıldı. Arkasından çıkanlar ise şaşkına çevirdi.
ATV Haber'in haberine göre; hal içi tüccar Özcan Toraman'a "Arpacık soğanı üreticiden, çiftçiden kaç liraya alıyorsunuz?" diye sorulunca Toraman "37 TL kilosu" yanıtını verdi. Oysa hal kayıt sisteminde arpacık soğanın kilosunun çiftçiden alış fiyatı 2,5 lira olarak görünüyor. Künyesine girildiğinde o ürünün tüccarı 2,5 liradan aldığını beyan etmiş ama marketi 58 liraya satıyor. Market de üzerine koyuyor 71 lira 50 kuruşa satıyor. Bununla alakalı tüccar İskender Çiftçi "KDV'den falan kaçıyorlar o zaman demek ki başka ne olabilir ki yani. Şu anda 2 buçuk liraya soğan yok burada" dedi.
Mutfağın vazgeçilmezi soğan tarladan sofraya gelene kadar fiyatı onlarca lira artan ürünler listesinde üst sıraya yerleşti. Tüccarın fahiş karını gösteren veriler tüketiciyi isyan ettirdi. İddiaları araştırmak için Türkiye'nin soğan ihtiyacının yüzden 36'sını karşılayan Polatlı'ya gidildiğinde dikkat çeken detaylar ortaya çıktı.
Çiftçi Osman Ayık "Şu an soğan 10 lira. Sattığımız fiyatı biliyoruz biz" ifadelerini kullandı. Hal içi tüccar Aydın Görçek'e "Üreticiden 2 buçuk liraya alınması mümkün mü bu soğanın?" diye sorulduğunda ise Görçek "Öyle bir imkanı yok" dedi.
Üretici kuru soğanın kilosunu ortalama 10 liraya satıyor. Arpacık soğan, kuru soğana göre daha pahalı. Haliyle sektör temsilcileri arpacık soğanın üreticiden 2,5 liraya alınmasının mümkün olmadığını düşünüyor. Bu da aslında fırsatçıları deşifre etmeye yetiyor.
Türkiye Halciler Federasyonu Başkanı Yüksel Tavşan "İşte KDV, zirai stopaj vergisi, rüsum gibi olaylar var. Bunu yapan arkadaş zannediyorum bundan kaçmak için 58'e sattıysa 40'a, 50'ye almıştır onu, düşük gösterip o vergi sisteminden kaçmak, olay bu yani" ifadelerini kullandı.
İddiaya göre tüccar rakamı hal kayıt sisteminde düşük gösteriyor. Sebebi ise daha az vergi ödemek. Hal içi tüccar Özcan Toraman "Bizimki 37 lira kaydımız vardır. Onu rüsum az çıksın diye mi yapıyorlar, yanlış mı yaptılar onu bilemiyorum" dedi.
Hal Kayıt Sistemi incelendiğinde aynı oyunun başka ürünlerde de yapıldığı görülüyor. Bir başka veride de sarımsağın üreticiden 20 liraya alındığı beyan edilmiş. Markete satış fiyatı ise 140 lira.
Market de üzerine 59 lira 95 kuruş kar ekliyor. Dolayısıyla tüketici bu sarımsağı yaklaşık 200 liraya satın alıyor.
Türkiye Halciler Federasyonu Başkanı Yüksel Tavşan, sarımsağın üreticiden 20 liraya alındığının beyan edildiğini duyunca gülerek "20 liraya sarımsak almak mümkün değil" dedi. Devamında Yüksel Tavşan "İşte o 150 lira göstereceğine alış bedelini, 20 lira gösterip aradaki o marjdan istifade etmek" ifadelerini kullandı.
Öte yandan Kastamonu'daki üreticilere de ulaşıldı. Sarımsağın kilosunun 100 liradan başlayıp 140 liraya kadar satıldığı öğrenildi.
Maliye Bakanlığı ise iddialar üzerine alış fiyatlarıyla banka hareketlerini mercek altına aldı.
Mali Müşavir Serkan Kumdakçı "Gelen ihbarları değerlendiren Maliye Bakanlığı, hem bankalarda hem de çiftçilerin yerinde satış yaptıkları yerlerde fiili denetimlerle konunun araştırılmasını ve bununla ilgili bir çalışma yürütüyor" dedi.