Roubini’nin kusursuz fırtınası adım adım yaklaşıyor mu?
Kahin Roubini’nin bu sefer de tutturup tutturmadığı merak ediliyor. Ünlü ekonomist 2013 yılında tüm dünya piyasalarında kusursuz bir fırtına yaşanacağına dair öngörüsünü birkaç ay önce dile getirmişti.
PANİĞİN 3 TEMEL NEDENİ
Piyasalarda yaşanan düşüşte 3 temel etken dikkat çekiyor. Bunlardan ilki Avrupa tarafında yaşanan çalkantı. Euro Bölgesi’nde bankacılık endeksi öncülüğünde satışlar bankalara karşı güvenin ne ölçüde zedelendiğini gösteriyor. Borç krizinin finans krizine dönüştüğü görüşü ağırlık kazanıyor.
Bir başka küresel piyasalarda yavaşlama endişesi. Dünyanın lokomotifi olan Çin dahil bütün dünya ekonomilerinde yavaşlama korkutuyor. ABD Hazine Bakanı Tim Geither’ın bugün yaptığı resesyonun borç krizinden daha büyük sorun olduğu açıklamaları da bu korkuları ortaya koyuyor.
Üçüncü etken ise FED’in geçtiğimiz gün yaptığı açıklamalar. FED’in twistini beğenemeyen piyasalar ciddi sıkıntılar olduğu değerlendirmesi ile dağıldı. Kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s’in ABD’nin en büyük 3 bankasının (Bank of America, Citibank, Wells Fargo) kredi notunu düşürdü.
Gün başlarken piyasa uzmanları son birkaç yılın en kötü gününe hazır olunması yönünde temkinlerde bulunurken endeksler bu öngörüyü de haklı çıkarttı.
NEDEN ALTIN DEĞİL DE DOLAR?
Piyasalarda kafa karıştıran hareketler geçtiğimiz aylarda notu düşen ABD dolarına kaçış ile başladı.
Altında son dönemde yaşanan dalgalanma hedge fonlardan çıkıp nakde dönem çabası ile panik yaşayan piyasalarda yatırımcı dolara kaçtı.
Piyasalarda uzun süredir yatırımcın ilk tercihi olan altın bu sefer aynı özelliğini koruyamamış gibi görünüyor. Bunun temel nedeni ise geçtiği son dönemde sarı metalde yaşanan oynaklık. 1923 dolara kadar çıkarak rekor seviyelere çıkan altın bu sefer görevini yerine getiremedi. Enflasyona karşı hedge koruma aracı olarak kullanılan altında her ne kadar para birimi olarak kullanılsa da bir sahibinin olmaması düşüşte etken olarak gösteriliyor. Yatırımcının nakde dönmek istemesi ve hedge fonlardan şu anda bütün yatırımcılar paralarını geri istemesi doları bu koşullarda tek alternatif olarak ortaya koyuyor.
Korku döneminde alınan altın şu anki korkunun bütün spekülatif pozisyonları kapattırdığı için gün sonunda 1728’e kadar gerildi.
Altınla birlikte bir başka dikkat çekici kayıp ise bakırda yaşanıyor. Ekonomik büyüme tarafından en önemli göstergelerden kabul edilen bakır gün sonunda yüzde 6.55 geriledi.
DOLAR 1.85’İ GÖREBİLİR
Dün gelişmekte olan ülkelerin paraları hızla değer kaybettiği gün olurken gün içindeki hareketler çok sert gerçekleşti.
İçeride dolar TL kuru 1.82’den başladığı günde en yüksek 1,8442’ye kadar çıktı. Sepet kur tarafında ise gün 2.14’den başlarken gün sonunda 2.16 seviyesine çıktı.
Gazeteport’a güne dair değerlendirmelerde bulunan İş Yatırım hisse senedi uzmanı Pınar İkiz dolar TL’de rekor kırıldığını belirtti. İkiz dolar tarafında 1.85’li seviyelerin telaffuz edilebileceğini ama 2TL’yi görmenin şu aşamada beklenmediğini kaydetti. İMKB tarafında ise son üç günde açılan boşluğun bugün yaşana satışlar ile kapandığını söyledi. Faiz tarafında hem lokal hem de yabancı satışlarının etkili olduğunu bu nedenle 8.50’leri gördüğünü aktardı.
İMKB yüzde 4.68 endeks gün sonunda 57.979’a gerildi. İki gün önce yerel para cinsinden notu yükselen Türkiye’nin dışarıda yaşanan sert satışlara karşın uzun süre dayanamadığı gözlendi.
Gün içinde endeksler bazında bakıldığında ise kayıpların birbirlerine paralel olduğu ortaya çıkıyor. Bankacılık endeksi kapanışta yüzde 5.85 gerilerken başı yüzde 5.87 ile yine 10 bankanın içinde olduğunu XBN10 çekiyor. Sınai endeks ise gün sonunda yüzde 3.57 geriledi.
İMKB dün sonu itibariyle şirketlerin toplam piyasa değeri düne göre yaklaşık 20 milyar lira düşüşle 419 milyar 661 milyon 958 bin 171 lira oldu.
Borsanın en değerli şirketi 29 milyar 232 milyon 160 lira ile Garanti Bankası olurken, bu şirketi 28 milyar lira ile Akbank, 27 milyar 510 milyon 467 lira ile de Türk Telekom takip etti.
RAKAMLAR UÇLARDA
Lehman krizinin üzerinden 3 yıl geçmiş ve 2 trilyon dolar piyasalara enjekte edilmiş olmasına karşın Dışarıda ABD tarafından bakıldığında ABD tahvillerinde faiz yüzde 1.76 ile 60 yılın en düşük seviyelerine geriledi.
Avrupa’da hisseler 26 ayın en düşük seviyelerine geriledi. MSCI Gelişmekte olan piyasalar endeksi yüzd 27 gerilereken MSCI Dünya endeksi yüzde 20 düştü.
İçeride gösterge tahvil 8.50 ile Ağustos ayından beri en yüksek seviyeye çıktı.
Ülkelerin risk primleri de dün rekorlarını yeniledi. İtalya tarafında CDS’ler 550’ye çıkarken Fransa’da 450 Türkiye’de ise 293 seviyesine yükseldi. İspanya CDS’leri gün sonunda 432’ye yükseldi buna karşılık Yunanistan 3.535’lik CDS’si ile liderliği kimseye kaptırmadı.
Stoxx Avrupa 600 Endeksi yüzde 4.6 değer kaybederek Londra'da TSİ 18.37'de 214.98 seviyesine geriledi. Böylece endeks 2009 Temmuz'dan beri en düşük seviyeyi görmüş oldu. Endeks, Avrupa'daki ve ABD'deki ekonomik açmaz nedeniyle yıl başından beri yüzde 25 kayıpta seyrediyor. Batı Avrupa'nın 18 ulusal gösterge endkesinin tamamı günü ekside kapattı. Almanya'nın DAX Endeksi yüzde 4.2 düştü. İngiltere'nin FTSE 100 Endeksi ise yüzde 4.6 geriledi. Fransa'nın CAC 40 Endeksi de yüzde 4.9 değer kaybetti.(GAZETEPORT)