İSTANBUL (ANKA) - Son 10 yılda, alınan gemi siparişleri sayısında onunculuktan beşinciliğe yükselmeyi başaran Türk gemi inşa sektörünün, krizle geçen 2008 ve 2009’u eski siparişleri tamamlamakla geçirdiği, bu yıl yeni siparişlerde artış yaşanmazsa sektörü zor günlerin beklediği belirtildi. Kimi planlanan, kimi proje, kimi inşa aşamasındaki 60 yeni tersanenin varlığı da ileride ortaya çıkabilecek atıl kapasitenin işareti sayılıyor.
CNBC-e Business dergisi, Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım’ın Türkiye’nin en çok gemi siparişi alan beşinci ülke olduğu yönündeki açıklamasından yola çıkarak, Türk gemi inşa sanayiini mercek altına aldı. 2000 yılında adet bazında en çok sipariş alan 10’uncu ülke konumunda olan Türkiye’nin aradan geçen on yılda beşincilik koltuğuna oturduğuna işaret edilen haberde, devlet desteği olmadan gerçekleşen bu büyümenin Türkiye’nin ihracatına da büyük katkı sağladığı ifade edildi.
-60 YENİ TERSANE DAHA-
Haberde, 2002 yılında sadece 37 olan Türkiye’deki tersane sayısının 2009 itibariyle 65’e çıktığı, büyük ölçekli yatırımlar sayesinde toplam üretim kapasitesinin ise tam altı kat arttığı vurgulandı. Şu anda yapımı planlanan, kimi proje kimi inşa aşamasında 60 yeni tersanenin daha varlığına dikkat çekilen haberde bunların tamamlanmasıyla birlikte Türk gemi inşa sanayisinin dünya sıralamasında zirveye ortak olabileceği değerlendirmesinde bulunuldu.
Haberde, sektörün gemi teslim adetlerine de yer verilirken, 1998-2002 yılları arasında toplam 142 gemi teslim edebilen Türk tersanelerinin, 2003-2008 döneminde bu rakamı 661’e ulaştırdığı belirtildi.
-İHRACATLA BÜYÜME SONUÇ VERDİ-
Haberde, Türk tersaneciliğinin gerek 2001 krizinde, gerekse 2008’de patlayan küresel krizde hasarsız yol almasında, sektörün 2001 yılında benimsediği ihracatla büyüme stratejisinin getirdiği ivmenin büyük rolü olduğuna değinildi. Türk gemi inşa sanayiinin 1998-2002 döneminde 1.2 milyar dolar olan ihracatını, 2003-2009 yılları arasında 9.5 milyar dolara ulaştırdığı belirtilirken, sadece krizin etkisindeki 2009 yılında yapılan ihracatın 1.6 milyar doları bulduğuna işaret edildi.
-UFUKTA FIRTINA GÖRÜNDÜ-
Tüm olumlu gelişmelere rağmen Türk tersaneciği açısından herşeyin güllük gülistanlık olmadığı belirtildi. Önceden alınmış siparişlerin tamamlanması nedeniyle bugüne kadar çok hissedilmeyen krizin olumsuz etkilerinin asıl bundan sonra ortaya çıkacağına değinilirken Türkiye Gemi İnşa Sanayicileri Birliği (GİSBİR) Yönetim Kurulu Üyesi Birol Üner’in “Denizde kriz çok daha uzayacak gibi görünüyor. 2009 bitmemiş işlerin son dönemiydi. 2010 çok daha karanlık olacak” şeklindeki sözlerine de yer verildi. Üner’in bu sözlerini son dönemde alınan yeni gemi siparişlerine ilişkin rakamların da doğruladığı belirtilirken, 2008 ve 2009 yılında 260 adet civarında olan yeni gemi siparişlerinin Ocak 2010’da 162’ye gerilediği, bir başka deyişle yüzde 36 daraldığı kaydedildi.
-ÖNDE GELEN TERSANELERDE SON DURUM-
İÇDAŞ’TA KAPASİTE YÜZDE 10’A DÜŞTÜ: Türkiye’nin en çok sipariş alan beşinci tersanesi İçdaş’ın patronu Bayram Yusuf Aslan “İçdaş olarak 2009’u 3 milyar 850 milyon lira ciroyla kapattık. Geçen yıl iki adet 5 bin 850 DWT’luk kimyasal tankerin yapımını tamamladık. Yapımı devam eden 20 bin DWT’luk kimyasal tankeri bu yıl tamamlayıp, aynı büyüklükte ikinci bir tanker inşasına başlayacağız” dedi. Gemileri kendi filosu için üreten Aslan, küresel kriz nedeniyle tersanelerindeki gemi projelerinin bazılarını durdurduklarını ve şu anda yüzde 10 kapasite ile çalıştıklarını söylüyor.
GELİBOLU, İSTİHDAM İÇİN KENDİ GEMİSİNİ ÜRETİYOR: En çok gemi siparişi alan dördüncü tersane olan Gelibolu Gemi İnşa geçen yıl ikisi 133’er kişilik “Accommodation Barge” yani yüzer otel olan beş gemi teslim etti ve toplam 64 milyon dolarlık ciro yaptı. Tersanenin sahibi Mehmet Aksoy, geçen yıl siparişi alınan 4 bin 500 DWT’luk yük gemisinin bu yıl teslim edileceğini, yeni siparişler için görüşmelerin sürdüğünü belirtti. Aksoy, istihdamı koruyabilmek için kendilerine ait Çanakkale arabalı vapurunun ve 75 metrelik ikmal gemisinin yapımına devam edeceklerini söyledi.
TÜRKTER VE KARADENİZ, 2010’DAN UMUTLU: 2009’u kötü geçiren Türkter Tersanesi, bu yıldan umutlu. Genel Müdür Salim Öztürk, geçen yıl sattıkları iki gemiden 48 milyon dolar ciro sağladıklarını, bu yıl yapımı süren sekiz gemiyi bitirip satmayı, en az dört yeni gemi siparişi almayı hedefediklerini söyledi. Karadeniz Gemi Genel Müdürü Avni Öztel de 2008 +yılında Hollanda’dan aldıkları 18 adet nehir gemisi siparişini 2009 sonuna üretip teslim ettikleri için krizin olumsuz etkisini çok az hissettiklerini söyledi. Kriz nedeniyle sadece tek bir sipariş iptali yaşadıklarını ve ellerinde bu ay teslim edecekleri tek bir gemi kaldığını belirten Öztel “Kesinleşmiş yeni bir siparişimiz yok ama yılın ikinci yarısı için beklentimiz yüksek” dedi. (ANKA)