2014'te dünyanın farklı bölgelerinde savaş, çatışma, siyasi kriz, terör saldırıları, doğal afetler ve büyük kazalar yaşanırken, Suriye'deki iç savaş, IŞİD terör örgütünün saldırıları ve Ukrayna'daki çatışmalar dünya gündeminde öne çıktı.
İşte 2014'ün ilk yarısına damga vuran olaylar
OCAK
ABD'Yİ HERKÜL VURDU
ABD'nin kuzeydoğusunda son 20 yılın en soğuk kışının yaşanmasına neden olan "Herkül" fırtınasında 16 kişi hayatını kaybetti.
25 KİŞİ TAHLİYE EDİLDİ
Endonezya'nın batısında faaliyete geçen Sinabung yanardağında patlamalar arttı. Patlamalar nedeniyle 25 binden fazla kişi tahliye edildi. Yaklaşık 100 yıldır uyuyan yanardağ, Eylül 2013'te kül ve gaz püskürtmeye başlamıştı.
ESAD'IN SAVAŞ SUÇLARI
Anadolu Ajansı, Suriye'de Esad rejimi tarafından işlenen savaş suçlarını belgeleyen fotoğrafları yayımladı. Suriye ordusunda 13 yıl askeri polis olarak görev yapan bir kişinin çalışma arkadaşlarıyla birlikte iki yıl boyunca çektiği 55 bin kare fotoğraf, 11 bin kişinin Esad rejimi tarafından gözaltındayken sistematik işkence altında öldürüldüğünü ortaya koydu. Fotoğraflar, tüm dünyada büyük yankı uyandırdı.
MUHALİFLER VE REJİM İLK KEZ YÜZ YÜZE
Suriye'deki iç savaşa çözüm bulmayı amaçlayan Cenevre-2 Konferansı, BM ve Arap Birliği Suriye Özel Temsilcisi El Ahdar el-İbrahimi'nin arabuluculuğunda İsviçre'nin Montrö kentinde başladı. İç savaşın başlamasının ardından muhalifler ve rejim temsilcilerinin ilk kez yüz yüze geldiği konferansın açılışı, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-mun'un konuşmasıyla yapıldı.
EFSANE KOMADA
Fransız Alpleri'ndeki Meribel'de 29 Aralık'ta kayak yaparken düşerek başını taşa çarpan ve ağır yaralanan efsanevi Formula 1 pilotu Michael Schumacher'i "yapay komadan uyandırma" süreci başladı.
KENT KÜLLER ALTINDA
Ekvador'daki Tungurahua Yanardağı büyük patlamalarla faaliyete geçti. Yanardağın 4 kilometre yükseğe fırlattığı lavlar sonucu oluşan volkan külleri ülkedeki 24 kentin üçte birini kapladı. Ülkedeki bazı okullarda eğitime ara verilirken bölgede bir havaalanı da geçici olarak kapatıldı.
‘TEMİZLİKÇİ' İSTİFASI
İngiltere'nin göçten sorumlu Devlet Bakanı Mark Harper, temizlikçisinin Birleşik Krallık'ta çalışmak için vizesi olmadığı ortaya çıkınca istifa etti.
İKİ YIL ARADAN SONRA
Kıbrıs'ta liderler seviyesindeki görüşmeler, yaklaşık iki yıl aranın ardından Kıbrıs Rum kesiminin ön koşul olarak ileri sürdüğü ortak açıklama metni üzerinde tarafların mutabakata varması sonucu yeniden başladı. KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu ile Güney Kıbrıs Rum yönetimi lideri Nikos Anastasiadis, Lefkoşa'daki ara bölgede bir araya geldi. Liderlerin mutabakat sağladığı ortak metinde, müzakerelerin "her konuda uzlaşı sağlanmadan hiçbir konuda uzlaşı yoktur” prensibine dayalı olduğu belirtildi.
ÖĞRENCİ PROTESTOLARINDA ÖLÜM
Venezuela'nın başkenti Caracas'ta Devlet Başkanı Nicolas Maduro'ya karşı düzenlenen öğrenci gösterileri kısa sürede pek çok kente sıçradı. Protestolarda iki haftada 17 kişi hayatını kaybetti.
ÇOÇUKLARA ÖTANAZİ HAKKI
Belçika Temsilciler Meclisi, çocuklara ötanazi hakkı tanıyan yasayı kabul etti. Temsilciler Meclisi'nde yapılan oylamada, 86 parlamenter evet oyu kullanırken, 44'ü ise hayır oyu verdi. Oylamada 12 parlamenter çekimser kaldı.
KÜLLERİN AĞIRLIĞIYLA EVLER ÇÖKTÜ
Endonezya'nın Java Adası'ndaki Kelud Yanardağı'nın faaliyete geçmesinin ardından, bölgedeki yerleşim yerlerinden binlerce kişinin tahliye edildi. Bazı evlerin volkanik küllerin ağırlığı nedeniyle çökmesi sonucu 2 kişi öldü, bölgedeki üç havaalanı trafiğe kapatıldı.
Ukrayna'da uzun süredir devam eden gösteriler sonunda Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç devrildi. Yanukoviç, Kiev'den ayrılarak bilinmeyen bir yere gitti. Güvenlik güçleri, başkent Kiev'deki devlet başkanlığı idari sarayı, parlamento binası ve emniyet müdürlüğü gibi binaların bulunduğu bölgeden çekildi, muhalifler başkentin kontrolünü ele geçirdiklerini bildirdi.
Meclis Başkanı Vladimir Ribak sağlık sorunlarını gerekçe göstererek görevinden istifa etti. Hapiste bulunan eski başbakan Yulia Timoşenko'nun "sağ kolu" olarak bilinen Aleksandr Turçinov, yeni meclis başkanı oldu. İçişleri Bakanı Zaharçenko'nun yerine Arsen Avakov getirildi.
Devlet başkanlığı seçimlerinin 25 Mayıs'ta yapılması kararlaştırıldı. Akşam saatlerinde serbest bırakılan Timoşenko, Kiev'de göstericilere hitap etti ve eylemlerini sürdürmeleri çağrısında bulundu. Devlet başkanlığına ait yetkileri geçici olarak devralan Turçinov, Yanukoviç'in "kendini azlettiğini” söyledi.
KIRIM'DA RUS BAYRAKLARI
Ukrayna'ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti'nde silahlı kişiler tarafından işgal edilen Başbakanlık binasına Rus bayrağı çekildi. Parlamento ve başbakanlık binaları çevresinde güvenlik kordonu oluşturan polis, giriş çıkışlara izin vermedi.
Kırım parlamentosu, Başbakan Anatoliy Mogilev'i görevden aldı, yerine Rus Birliği Partisi Başkanı Sergey Aksenov'u atadı. Parlamento, Özerk Cumhuriyetin yetkilerinin genişletilebilmesi için 25 Mayıs'ta referandum yapılması kararı aldı.
KIRIM'DA RUS BAYRAKLARI
Ukrayna'ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti'nde silahlı kişiler tarafından işgal edilen Başbakanlık binasına Rus bayrağı çekildi. Parlamento ve başbakanlık binaları çevresinde güvenlik kordonu oluşturan polis, giriş çıkışlara izin vermedi.
Kırım parlamentosu, Başbakan Anatoliy Mogilev'i görevden aldı, yerine Rus Birliği Partisi Başkanı Sergey Aksenov'u atadı. Parlamento, Özerk Cumhuriyetin yetkilerinin genişletilebilmesi için 25 Mayıs'ta referandum yapılması kararı aldı.
TREN İSTASYONUNDA BIÇAKLI SALDIRI DEHŞETİ
Çin'in Kunming şehrinde, bıçaklı bir grubun tren istasyonunda düzenlediği saldırı sonucu 29 kişi öldü, 130 kişi yaralandı.
OLAĞANÜSTÜ HAL KALDIRILDI
Tunus'ta 2011'deki halk devriminden bu yana devam eden olağanüstü halin kaldırılmasına karar verildi.
MALEZYA UÇAĞI KÂBUSU
Malezya Havayolları, Kuala Lumpur'dan Pekin'e gitmek üzere havalanan 12 mürettebat ve 227 yolcusu bulunan MH370 sefer sayılı Boeing 777 tipi uçağın kaybolduğunu açıkladı. Vietnam hava sahasına girdikten sonra iletişimi kesilen uçağın izine henüz ulaşılabilmiş değil. Yapılan arama çalışmaları sonuç vermezken uçağın Güney Çin Denizi üzerinde düşmüş olabileceği üzerinde duruluyor.
BAĞIMSIZLIK REFERANDUMU
Kırım'da Rusya'ya bağlanma konusunda silahların gölgesinde referanduma gidildi. Kırım Tatarlarının boykot ettiği referandumdan yüzde 96,7 oranında evet oyu çıktı. Uluslararası kamuoyu tarafından hukuk ihlali olarak nitelendirilen referanduma usulsüzlükler damga vururken Kırım Seçim Komisyonu katılımın yüzde 83,1 olduğunu açıkladı.
KIRIM RUSYA'YA BAĞLANDI
Kırım parlamentosu, "Bağımsız Kırım Cumhuriyeti"ni ilan ettiğini açıkladı. Bağımsızlık bildirisinde Sivastopol'ün özel statüye sahip olacağı belirtildi. Rusya Kırım'ı resmen tanıdı. Rusya Devlet Başkanı Putin, Kırım'ın "bağımsız bir devlet" olarak tanınmasına ilişkin belgeyi imzaladı.
BATIYA İNAT İMZALADI
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kırım'ın Rusya'ya bağlanması ve yeni federal bölgeler oluşturulması anlaşmasını imzaladı. Böylelikle, Kırım ve Sivastopol resmen Rusya'ya bağlandı.
EBOLA SALGINI BAŞLADI
Batı Afrika ülkelerinden Gine'de Ebola virüsünün yol açtığı salgın sonucu yaklaşık bir ayda 59 kişinin öldüğü bildirildi. Salgın, Gine'de 20 yıl sonra ortaya çıkan ilk Ebola salgını oldu.
529 İDAM CEZASI
Mısır'da 529 darbe karşıtına şiddete teşvik suçundan idam cezası verildi. Uluslararası camia bu karara tepki gösterdi. Bu kapsamda nisan ayında 37 sanık hakkındaki idam kararı onandı. 492 kişinin cezası ise müebbet hapse çevrildi. Aynı gün farklı 683 kişiye daha idam kararı verildi.
Haziran'da ise Minye Ceza Mahkemesi, daha önce haklarında idam kararı verilen 683 kişiden 183'ünün cezasını onadı. İkisi kadın dört kişinin cezasını müebbette çeviren mahkeme, 496 sanığın beraatine karar verdi.
NİSAN
KAÇIRILAN KIZ ÖĞRENCİLER
Nijerya'nın kuzeyindeki Borno eyaletinde Boko Haram militanlarının yaklaşık 200 kız öğrenciyi kaçırdığı bildirildi.
BERLUSCONİ'YE SOSYAL HİZMET CEZASI
İtalya'da, hakkında vergi kaçırmaktan kesinleşmiş yargı kararı bulunan eski Başbakan Silvio Berlusconi'nin cezasını bir sene boyunca sosyal hizmet yaparak çekmesi kararlaştırıldı. Berlusconi, cezasının gereklerini memnuniyetle yerine getireceğini belirtti.
FERİBOT FAİCASI
Güney Kore'nin güneyindeki Incheon kentinden turistik Jeju adasına giden bir feribot battı. 325'i lise öğrencisi 476 kişinin bulunduğu feribotta 289 kişi hayatını kaybetti. Günlerce süren kurtarma çalışmalarına katılan birkaç dalgıç da yaşamını yitirdi.
BAŞBAKAN İSTİFA ETTİ
Feribotun kaptanı dahil dört kişiye, kaza sırasında yolculardan kabinlerinden ayrılmamalarını isteyip gemiyi kendileri terk ettikleri gerekçesiyle cinayet suçlaması yöneltildi. Güney Kore Başbakanı Chung Hong-won, feribot kazası nedeniyle 27 Nisan'da istifasını sundu.
TARİHİ ANLAŞMA
Hamas ile el-Fetih arasında milli mutabakata varıldı. Gazze'deki Filistin hükümeti Başbakanı İsmail Heniye, "Halkımıza ayrılık döneminin bittiği müjdesini veriyoruz" diyerek, Filistinli gruplar arasında devam eden anlaşmazlığın sona erdiğini duyurdu. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, "Mahmud Abbas, barışı değil Hamas'ı tercih etti" değerlendirmesinde bulundu.
MAYIS
HEYELANDA 2BİNDEN FAZLA İNSAN ÖLDÜ
Afganistan'ın kuzeydoğusundaki Badahşan vilayetine bağlı Ab Barik köyünde meydana gelen toprak kayması sonucunda yaklaşık 2 bin 500 kişi hayatını kaybetti. Aşırı yağışlar sonucunda meydana gelen heyelanda 300 ev toprak altında kaldı.
SAVAŞTA ÖLEN GAZETECİLER
Suriye İnsan Hakları Örgütü, ülkede iç savaşın başlamasından bu yana 12'si yabancı 328 gazetecinin öldürüldüğünü açıkladı.
TÜRKİYE'YE REKOR CEZA
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Kıbrıs Rum yönetiminin 22 Kasım 1994'teki başvurusu üzerine açılan davada, Türkiye'yi 1974 Kıbrıs Barış Harekatı'ndan dolayı 90 milyon avroluk tazminata mahkum etti. Dışişleri Bakanı Davutoğlu, kararın, devletler arası hukuk bağlamında bağlayıcı olmadığını ve tazminatı ödemeyi kabul etmediklerini açıkladı.
GERİ DÖNÜŞÜ YOK
ABD Uzay ve Havacılık Dairesi'nin (NASA) liderliğinde yapılan araştırma, Batı Antarktika'da eriyen buzulların geri döndürülemez biçimde çekildiğini ve erimeyi hiçbir şeyin engelleyemeyeceğini ortaya koydu.
EN BÜYÜK DİNOZOR BULUNDU
Arjantin'in Patagonya bölgesindeki kazı çalışmalarında 77 ton ağırlığında, şu ana kadarki en büyük dinozor fosili bulundu.
TARİHİN EN PAHALI BOŞANMA DAVASI
İsviçre'de mahkeme, "gübre kralı" olarak bilinen Rus milyarder Dmitry Rybolovlev'nin boşandığı eşine mal varlığının yarısı olan yaklaşık 4,5 milyar dolar ödemesine hükmetti. Dava, bu zamana kadarki en pahalı boşanma davası olarak tarihe geçti.
BİDEN KIBRIS'TA
ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden, Kıbrıs'ı ziyaret etti. Biden, 52 yılın ardından adayı ziyaret eden ABD'li ilk üst düzey yetkili oldu.
TAYLAND'DA DARBE
Tayland'da aylardır devam eden siyasi kargaşanın ardından ordu yönetime el koydu.
ÇİKOLATA KRALI'NIN ZAFERİ
Ukrayna'da yapılan devlet başkanlığı seçimlerini oyların yaklaşık yüzde 55'ini alan milyarder işadamı ‘Çikolata Kralı' lakaplı Petro Poroşenko kazandı.
AVRUPA'DA AŞIRI SAĞIN YÜKSELİŞİ
Avrupa Parlamentosu seçimleri sona erdi. Katılımın yüzde 43'te kaldığı seçimlere AB karşıtı ve aşırı sağcı partilerin yükselişi damga vurdu.
PAPA FİLİSTİN'DE
Filistin'i ziyaret eden Katolik aleminin manevi lideri Papa Francesco, Beytullahim'de Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'la bir araya geldi.
Papa, Hz. İsa'nın içinde doğduğuna inanılan Nativity (Yeniden Doğuş) Kilisesi'ni ve Filistinlilerin yaşadığı ed-Diheyşe Mülteci Kampı'nı ziyaret etti. İsrail'e geçen Papa Francesco, İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres ve Başbakan Binyamin Netanyahu ile görüştü.
İSRAİLLİ KOMUTANLARA YAKALAMA KARARI
Mavi Marmara gemisine saldırı davasında, dönemin İsrail Genelkurmay Başkanı Rau Aluf Gabiel Ashknazi'nin de aralarında bulunduğu dört sanık hakkında yakalama kararı verildi.
CUMHURBAŞKANI SİSİ
Mısır'da yapılan cumhurbaşkanlığı seçimini oyların yüzde 97'sini alan eski Savunma Bakanı ve Genelkurmay Başkanı Abdulfettah es-Sisi kazandı.
DÜNYANIN TEPKİSİ ÇEKEN TECAVÜZ VAKASI
Hindistan'ın kuzeyindeki Uttar Pradeş eyaletinde iki kız kardeş, toplu tecavüze uğradıktan sonra öldürülerek bir ağaca asıldı. Olay büyük tepki çekti.