Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, "Hazine Finansman Programı çerçevesinde uluslararası sermaye piyasalarından 7,7 milyar dolar tutarında dış finansman sağladık." dedi.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesi ile bağlı kuruluşların 2019 yılı bütçe kanunu teklifi ve 2017 yılı Kesin Hesap Kanunu Tasarısı'nın maddeleri görüşülüyor.
Albayrak, komisyonda yaptığı sunumda, çiftçi, esnaf, KOBİ ve girişimcilere sağlanan desteklere ilişkin çeşitli bilgi verdi.
Ekim ayı itibarıyla Ziraat Bankasınca kullandırılan düşük faizli kredi bakiyesinin 45 milyar liraya, Tarım Kredi Kooperatiflerince kullandırılan düşük faizli kredi bakiyesinin ise yaklaşık 5 milyar liraya ulaştığını ifade eden Albayrak, söz konusu uygulamadan yaklaşık 858 bin üreticinin faydalandığını söyledi.
Albayrak, bu çerçevede, 2004 yılında 205 bin üreticiye 700 milyon lira olarak verilmeye başlanan bu desteğin 2018'de 50 milyar liralık bakiyeye yükseldiğini belirterek, "2018 yılında tüm Türkiye'de yaşanan doğal afetler dolayısıyla ve Hatay ile Kilis illerinde, ilçeler dahil, faaliyet gösteren ve yaşanan terör olayları nedeniyle zarar gören üreticilerin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan düşük faizli tarımsal kredi borçları bir yıl süreyle ertelenmiştir." diye konuştu.
Çiftçilere düşük faizli kredi kullandırımı nedeniyle oluşan gelir kayıplarının karşılanması amacıyla yapılan ödeme tutarının ekim itibarıyla 1,8 milyar lira ve ayrılan bütçenin 2,65 milyar lira olduğuna işaret eden Albayrak, bu amaçla 2019 yılı bütçesinde 3,4 milyar lira ödeneğin öngörüldüğünü dile getirdi.
Albayrak, 2018 Yılı Programı, 100 Günlük İcraat Programı ve Yeni Ekonomi Programı'nda (YEP) yer alan Kalkınma Bankasının Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası olarak yeniden yapılandırılması hedefleri kapsamında, Bankanın mevcut kuruluş kanununun yerine geçmesi öngörülen yeni kuruluş kanununun ekim ayında yasalaştığını ifade etti.
- "KİT'lere yapılan sermaye transferi tutarı 2019'da 6,9 milyar lira"
Kamu İktisadi Teşebbüslerinin (KİT) kurumsal yönetim ilkelerine uygun olarak, karlı ve verimli bir şekilde işletilmesinin temel hedefleri olduğunu belirten Albayrak, bu hedeflerin YEP'te de yer aldığını anımsattı.
Albayrak, bu amaçla KİT'lerde yetkilendirmeyi, hesap verebilirliği, şeffaflığı, karar alma süreçlerinde etkinliği ve performansa dayalı yönetimi esas alan stratejik yönetim anlayışının yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmaların devam ettiğini dile getirerek, "KİT'lere yapılan sermaye transferi tutarı 2017 yılında 4,4 milyar lira olarak gerçekleşmiş olup, bu tutarın 2018 yılında 5,8 milyar lira, 2019 yılında ise 6,9 milyar lira olması programlanmıştır. 2017 yılında 3,4 milyar lira olarak gerçekleşen KİT'lere yapılan görevlendirme bedeli ödemesinin, 2018 yılında 2 milyar lira, 2019 yılında ise 1,6 milyar lira olması öngörülmektedir." şeklinde konuştu.
Hazine ve Maliye Bakanlığı olarak kamu sermayeli işletmeler, iştirakler ve kamu sermayeli bankalardan elde edilecek temettü ve bakiye kar gelirlerinin takip ve tahsilat işlemlerini de gerçekleştirdiklerini belirten Albayrak, "Bu çerçevede, 2017 yılında toplam 8,9 milyar lira temettü ve bakiye kar geliri elde edilmiş olup, bu tutarın 2018 yılında 15,6 milyar lira, 2019 yılında ise bakiye kar haricinde 2,8 milyar lira olması öngörülmektedir." dedi.
- "Hazine garantili kredilerden üstlenim oranı yüzde 1'e düştü"
Albayrak, Hazine garantili kredilerden üstlenim oranını tarihi seviyelere düşürdüklerine işaret ederek, Hazine garantili dış borç stokunun 2018 yılı eylül ayı sonu itibarıyla 14,1 milyar dolar olarak gerçekleştiğini anlattı.
Öte yandan, Hazine garantili kredilerden üstlenim oranının tarihi düşük seviyelerde seyrettiğini yineleyen Albayrak, 2002 yılında bu oranın yüzde 51,9 iken 2018 yılı eylül sonu itibarıyla yüzde 1'e düştüğünü kaydetti.
Albayrak, Hazine alacak stokunun ise eylül ayı sonu itibarıyla 19,8 milyar lira olarak gerçekleştiğine dikkati çekerek, "2002 yılında yüzde 72,1 olan ülkemizin Avrupa Birliği Tanımlı Genel Yönetim Borç Stoku'nun GSYH'ye oranı, 2018 yılı ikinci çeyrek sonu itibarıyla yüzde 29,2 seviyesine gerilemiştir. YEP'e göre söz konusu oranın 2018, 2019, 2020 ve 2021 yılları sonu itibarıyla sırasıyla yüzde 31,1, yüzde 28,5, yüzde 28,2 ve yüzde 27,2 seviyelerinde aşağı yönlü bir patikada gerçekleşmesi beklenmektedir." diye konuştu.
Stratejik ölçütlere dayalı borçlanma politikası sayesinde borç stokunun faiz, kur ve likidite risklerine karşı duyarlılığını önemli ölçüde azalttıklarını dile getiren Albayrak, şöyle devam etti:
"Türk lirası faizlerdeki 500 baz puanlık artış 2001 yılı stok yapısında borç stokunu 1,6 puan artırırken mevcut yapıda yalnızca 0,8 puan artırmaktadır. GSYH bünyesindeki 2 puanlık azalış ise 2001'de borç stokunu 1,6 puan artırırken mevcut yapıda yalnızca 0,6 puan artırmaktadır. Türk lirası cinsi borçlanmaya ağırlık vererek borç stokunun yapısını döviz kuru şoklarına karşı daha güçlü hale getirdik. 2001 yılındaki stok yapısı sürdürülüyor olsaydı Türk lirasının yüzde 5 değer kaybı borç stokunu 1,6 puan artıracakken, 2017 yılında bu artış yalnızca 0,8 puandır."
Türkiye'nin kalkınma hedefleri doğrultusunda Dünya Bankası ile yakın ilişkilerin sürdürüldüğünü anlatan Albayrak, Dünya Bankası ile Türkiye arasında 2017-2021 mali yıllarını kapsayan dönemdeki mali ve teknik iş birliğinin çerçevesini oluşturan "Ülke İşbirliği Çerçevesi Programı" kapsamında şimdiye kadar 7 proje ve bir program kredisi için toplamda 2,6 milyar dolar tutarında finansman sağladıklarını söyledi.
Albayrak, bu yıl özelinde ise Dünya Bankasından enerji, altyapı ve reel sektörde geliştirilen büyük montanlı projeler için toplamda yaklaşık 1,1 milyar dolar civarında bir finansman temin ettiklerini, söz konusu projelerin Türkiye'nin ekonomik gelişimi ve canlanmasına katkı sağlayacağı gibi vatandaşların da yaşam kalitesini artıracağını bildirdi.
Hazine Finansman Programı çerçevesinde uluslararası sermaye piyasalarından 7,7 milyar dolar tutarında dış finansman sağladıklarını belirten Albayrak, özellikle yaz aylarında maruz kalınan finansal dalgalanmaların ardından, ekim ve kasım aylarında gerçekleştirilen dolar ve avro cinsinden tahvil ihraçlarına ihraç tutarının 3 katından fazla talep gelmesinin süreç içinde alınan ekonomik tedbirlerin uluslararası yatırımcılar nezdinde de güçlü bir karşılık bulduğunun göstergesi olduğunu kaydetti.
- "İkili kalkınma yardımları tutarı 38,9 milyon dolara ulaştı"
Albayrak, Türkiye'nin güçlenen uluslararası rolüyle paralel olarak son yıllarda kalkınma yardımları alanında da görünürlüğün artırıldığına işaret ederek, "Ülkemizin resmi kalkınma yardımları 2017 yılında yaklaşık 9,1 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu rakam 2016 yılına kıyasla yüzde 40'lık bir artışı göstermektedir. Ekim ayı sonu itibarıyla da Bakanlığımız tarafından gerçekleştirilen ikili kalkınma yardımları tutarı 38,9 milyon dolara ulaşmıştır." dedi.
Bakan Albayrak, Türkiye ile KKTC arasında ekonomik mali ilişkilerin düzenlenmesi ve "Sürdürülebilir Ekonomiye Geçiş Programı"nın desteklenmesine yönelik olarak 2016 tarihinde imzalanan İktisadi ve Mali İşbirliği Anlaşması kapsamında 2016-2018 yıllarında KKTC'ye toplam 2,16 milyar lira transfer edildiğini bildirdi.
2019 Yılı Gelir Bütçesi hakkında bilgi veren Albayrak, gelecek yıl merkezi yönetim bütçe gelirlerinin yüzde 17,4 artarak 880,4 milyar liraya, vergi gelirlerinin yüzde 20 artarak 756,5 milyar liraya, vergi dışı gelirlerin ise yüzde 4 artarak 123,9 milyar liraya ulaşacağının tahmin edildiğini belirtti.
Albayrak, mülga Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı ile bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşlarının 2017 Yılı Kesin Hesabına ilişkin de "2017 yıl sonu itibarıyla 176,6 milyar lira olan Maliye Bakanlığı bütçesinin 176,3 milyar lirası kullanılmıştır. Bunun yüzde 1,5'ine tekabül eden 2,6 milyar liralık kısmı Bakanlık ihtiyaçlarında kullanılmıştır. Aynı dönemde 77,6 milyar lira olan Müsteşarlık bütçesinin de 74,9 milyar lirası kullanılmıştır." ifadesini kullandı.
Hazine ve Maliye Bakanlığının 2019 yılı toplam bütçe teklifinin 419,9 milyar lira olduğunu dile getiren Albayrak, bu teklifin yüzde 1,3'üne tekabül eden 4,1 milyar lirasının Bakanlığın hizmetleri için kullanılacağını kaydetti.
(Bitti)