2020 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ve 2018 Yılı Merkezi Yönetim Kesinhesap Kanunu Teklifi'nin geneli ile Sayıştay raporları üzerindeki görüşmelere, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda başladı.
Komisyon, AK Parti Mersin Milletvekili Lütfi Elvan başkanlığında toplandı.
Elvan'ın bütçe görüşmelerine yönelik usulün belirlenmesi için oylama yapılacağını açıklaması üzerine söz alan HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, bütçe görüşmelerinde sivil toplum kuruluşlarının bulunmamasını eleştirdi.
Paylan'ın "Bütçenin yüzde 1'in, sarayın ve yandaşlarının bütçesi olduğu" iddiası üzerine Başkan Elvan, "Bu yüzde 1'in bütçesi değil, Türkiye Cumhuriyeti'nin bütçesi." dedi.
AK Parti Manisa Milletvekili Uğur Aydemir de Paylan'a "Usul mü bu? Bu şekilde konuşamazsınız." diye tepki gösterdi.
Paylan, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'na bazı konfederasyonların davet edilmesi önerisinde bulunduğunu anlatarak, "Allah'ın kelamını tartışmıyoruz. Farklı kesimlerin taleplerini duymak belki bu bütçeyi daha adaletli yapar. Bütün kesimlerin burada olacağı zamana kadar bu oturumları ertelemenizi talep ediyoruz." ifadelerini kullandı.
Komisyonu "yasa makinesi" olarak nitelendiren Paylan, aynı anda bütçenin Plan ve Bütçe Komisyonunda, bu komisyonda kabul edilen bir yasanın da TBMM Genel Kurulu'nda görüşülecek olmasının, komisyon üyelerini zor durumda bırakacağını söyledi.
Paylan, komisyondaki bütçe görüşmelerinin canlı yayınlanması da istedi.
CHP Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu, bütçe süresince Genel Kurul'da, Plan ve Bütçe Komisyonundan geçen bir kanununun görüşülmemesinin, uygun olacağını dile getirdi.
İYİ Parti Ankara Milletvekili Durmuş Yılmaz, komisyonda yer alan hükümet temsilcisinin, milletvekillerinin sorularına o anda yanıt vermesine yönelik bir usul belirlenmesi önerisinde bulundu.
- "Ağızımızdan çıkan her cümleye dava dilekçesi hazırlıyorlar"
CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Bekaroğlu ise bütçelerin görüşüldüğü komisyonun fiziki imkanlarının insana uygun olmadığını ifade ederek, "Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, bizlerin soru sorma hakkını engelliyor. Sorduğumuz soruların üçte birine cevap verilmemiş, verilen cevaplar da ciddi sorunlar içeriyor." diye konuştu.
Yazılı olarak yönelttiği soru önergesine verilen cevabını eleştirdiği için kamu görevlisine hakaretten fezlekesi bulunduğunu anlatan Bekaroğlu, "Cumhurbaşkanı Yardımcısı'nın her lafımıza dava açmayacağını kim garanti ediyor? Burada yapılan tartışmalardan dava açılır mı milletvekiline. Sayın Cumhurbaşkanı'nın avukatları buradalar. Ağızımızdan çıkan her cümleye dava dilekçesi hazırlıyorlar." iddiasında bulundu.
AK Parti Giresun Milletvekili Cemal Öztürk, Paylan'ın ifadelerinin incitici olduğunu belirterek, "Ortamı gerdiniz. Biraz daha hassas olun. Bugün 23-24 günlük bir sürece başlıyoruz. Geniş şekilde tartışacağız. Usulle ilgili bir eksiklik olmadığını düşünüyorum." dedi.
- "27 bin sivil toplum örgütü var"
Elvan, Türkiye'de 27 bin sivil toplum kuruluşu bulunduğuna ve salona tüm bunların davet edilmesinin mümkün olamayacağına işaret etti.
Bütçenin Anayasa ve 5018 Sayılı Kanuna göre hazırlanan Türkiye Cumhuriyeti'nin bütçesi olduğunu vurgulayan Elvan, "(Yandaşın bütçesi) lafı kesinlikle kabul edilemez." ifadesini kullandı.
Plan ve Bütçe Komisyonu'nun en çok sivil toplum kuruluşunu çağıran komisyon olduğunu vurgulayan Elvan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bütçe görüşmeleri oldukça kapsamlı. Örneğin vergiyle ilgili görüşmeler için onunla ilgili sivil toplum kuruluşlarını çağırıyorsunuz ama bütçe her kesimi ilgilendiriyor. Dolayısıyla bu kadar çok sivil toplum kuruluşunun olduğu bir yerde bu salonun büyüklüğü belli. Bu kadar kapsamlı alanı ilgilendiren bütçede, 'Şu sivil toplum kuruluşu gelsin, şu gelmesin.' gibi bir yaklaşımımız olamaz. Bugüne kadar teamül olarak sivil toplum kuruluşları çağrılmamıştır. Bizim tüm kanun tekliflerinde, davet ediyoruz, davet edilmediği halde gelenler oluyor, söz veriyoruz."
Elvan, komisyonda yaklaşık 50 milletvekilinin konuşacağını, bu kişilerin sorularının hükümet temsilcisi tarafından aynı anda yanıtlanmasının da süre açısından sıkıntı yaratacağına dikkati çekerek, "Sorularınızın cevaplarını Genel Kurul'da bütçe görüşmeleri başlamadan alıp sizlerle paylaşacağım." diye konuştu.
Komisyonun görüşü neyse onu uygulayacağını belirten Elvan, görüşmelerde HDP'li üyelerinin önerdiği sivil toplum kuruluşlarının dinlenmesine yönelik önerisini oyladı. Önerinin, Komisyonda kabul edilmemesi üzerine Elvan, komisyonun kapısının bütün sivil toplum kuruluşlarına açık olduğunu dile getirdi.
Paylan'ın, komisyondaki bütçe görüşmelerinin canlı yayınlanmasına yönelik önerisine ilişkin de Elvan, salonun teknik alt yapısının, canlı yayın için uygun olmadığını vurguladı. Bunun üzerine Paylan, görüşmelerin Anadolu Ajansı tarafından yayınlanabileceğini söyledi.
Başkan Elvan da komisyonda basının görev yapmasına yönelik hiçbir engel çıkarılmadığını, kameraların çekim yapabileceğini belirtti.
AK Parti Trabzon Milletvekili Salih Cora, Paylan'ın sözlerine ilişkin "Bu eleştiriler milletin bütçesini sabote etmektir. Bu milletin bütçesidir. Buraya binlerce sivil toplum örgütünü davet etmek, afaki ve ucube taleplerde bulunulması, samimi değil fantastik bir yaklaşımdır. Birbirimizi germeden sakin bir şekilde bu süreci suhuletle yürütmemiz gerekiyor." değerlendirmelerinde bulundu.
MHP Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı da bütün kuruluşların dinlenmesinin mümkün olamayacağına dikkati çekti.
- Bütçe görüşmeleri
Komisyonda, siyasi parti temsilcileri bütçe teklifi, kesinhesap teklifi ve Sayıştay raporları üzerinde görüşlerini açıklayacaklar.
Görüşmelerin sonunda Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay'ın, soru ve eleştirilere yanıt vermesi bekleniyor.
Bu arada karar gereğince, bakanlıkların bütçelerinin görüşmelerinde, Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi milletvekillerine 10'ar, üye olmayan milletvekillerine 5'er dakika süre verilecek.
Bütçenin tümü üzerinde yapılacak bugünkü görüşmelerde ise üye milletvekillerine 20'şer dakika süre tanınacak.