Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanvekili ve MHP İstanbul Milletvekili İsmail Faruk Aksu, 2020 yılı vergi gelirlerinin yaklaşık yüzde 70'nin dolaylı vergilerden temin edileceğini belirterek, "Dolaylı vergilerin yüksek olması, dar ve sabit gelirli vatandaşlarımıza görece daha fazla yük bineceği anlamına gelmektedir." dedi.
Plan ve Bütçe Komisyonunda, 2020 Yılı Bütçe Kanunu Teklifi ve 2018 Yılı Kesinhesap Kanunu Teklifi'nin geneli ile Sayıştay raporları üzerindeki görüşmeler sürüyor.
CHP Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu, 2019 yılı bütçesinin başarısız olduğunu, hedeflerin tutturulamadığını savundu.
Çiftçiye tarımsal desteklemelerin tümünün ödenmediğini belirten Kuşoğlu, eğitim ve sağlıkta da önemli sorunlar olduğunu ileri sürdü.
Türkiye'nin çarpık bir ekonomisi olduğunu iddia eden Kuşoğlu, "Yıllardan beri bunun üzerine bir şeyler inşa etmeye çalışıyorsunuz; 82 milyon nüfus, 27 milyon çalışan nüfus var. Çalışan nüfusu artırmamız lazım." diye konuştu.
Ekonominin, üretim yapılmaması nedeniyle tıkandığını savunan Kuşoğlu, "2018 yılında 621 milyar vergi tahsilatı yapılmış. Bunun 88 milyarı beyana dayanıyor. Beyana dayanan tahsilat tutarı toplam tahsilat tutarının yüzde 14'ü. Diğer kısım beyana dayanmayan veya kazanç üzerinden alınmayan vergiler. Bu durum düzeltilmeden ekonomideki çarpıklık düzeltilemez." değerlendirmesinde bulundu.
- "İçki ve sigaradan 68 milyar lira vergi toplandı"
HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, güvenlikçi politikalardan vazgeçilmesi, eğitim, çevre ve sağlık alanlarına daha fazla özen gösterilmesi gerektiğini söyledi.
"Hükümetin ekonominin çarklarını işçiyi sömürerek döndürdüğünü" iddia eden Paylan, "Greta'yı duydunuz mu? Bu bütçede ekoloji, cinsiyet eşitliğini hakim kılabilecek bir kadın bakışı yok. Maalesef bu bütçede, güvenlikçi bakışın hakimiyeti var. Tanka, topa, füzeye harcıyoruz ama huzur bulmuyoruz. Toplumsal barışı sağlarsak en az 100 milyar lira tasarruf sağlarız. O zaman emeklilikte yaşa takılanların sorunlarını çözeriz, öğrenci burslarına daha fazla zam yaparız." ifadelerini kullandı.
Bu yılın 9 ayında en çok verginin alkollü içecek ve sigaradan toplandığını anlatan Paylan, "Vatandaş içki ve sigara içiyor, size 68 milyar lira veriyor." dedi.
- "Ek gösterge 3 bin 600'e çıkarılmalı"
Komisyon Başkanvekili ve MHP İstanbul Milletvekili İsmail Faruk Aksu, bütçe teklifinde eğitim ve sağlığa önemli pay ayrıldığına işaret etti.
2020 yılında kamu sermayeli kuruluşlarca yapılacak yatırımlar dahil yatırım harcamalarına ayrılan tutarın 2019 yılına göre yüzde 35,9 artarak 88,5 milyar liraya yükseltildiğini anlatan Aksu, "Bu rakam, bütçe imkanlarına göre önemli bir payı ifade etse de yabancı sermaye girişindeki azalma da dikkate alındığında daha fazla üretim ve istihdam için yatırıma, yatırım için de daha fazla ödeneğe ihtiyaç vardır." değerlendirmesinde bulundu.
Aksu, vergi gelirlerine de değinerek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"2020 yılında vergi gelirlerinin yaklaşık yüzde 70'inin dolaylı vergilerden temin edileceği anlaşılıyor. Dolaylı vergilerin yüksek olması, dar ve sabit gelirli vatandaşlarımıza görece daha fazla yük bineceği anlamına gelmektedir. Az kazanandan az, çok kazanandan çok vergi alınması kuşkusuz vergi adaletinin temel prensibidir. Bu anlayışa hizmet eden bir dizi yasal düzenleme yapılsa da bu anlayışı hakim kılacak vergi sisteminin inşaasına olan ihtiyaç halen devam etmektedir."
Kaynak dağılımında adalet ve etkinlik, kamu hizmetlerinde ise verimliliğin sağlanması, hukuk normlarında, vergilemede ve bürokratik işlemlerde yatırım için her bakımdan öngörülebilir istikrarlı ve güvenli bir ortam oluşturulmasını önemli gördüklerini vurgulayan Aksu, bu süreçte üretimin artırılması ve ithalat bağımlılığının azaltılması, yurt içi tasarruf ve yatırımların artırılması, vergi, harcama ve gelirin adil bölüşümü ve yoksullukla mücadele, tarım ve hayvancılık ile işgücü piyasası ve çalışma hayatına ilişkin reformların 7 temel unsur olduğunu kaydetti.
Aksu, hükümetin gerekli tedbirleri alarak 2018 yılı Ağustos ayındaki dış bağlantılı ekonomik operasyonlar ve saldırıları etkisiz hale getirdiğini de söyledi.
Enflasyonda hızlı ve belirgin bir düşüş gerçekleştiğine işaret eden Aksu, "Ekonomide önemli bir kırılma yaşanmadan toparlanma gerçekleşmiş, üretim çarkları dönmeye başlamış, bu süreçte mali disiplin de gözardı edilmemiş ve ekonomiye olan güven giderek artmıştır. Nitekim beklenenden daha kısa sürede gerçekleşen toparlanma nedeniyle uluslararası ekonomi kuruluşları, büyüme ve diğer makroekonomik göstergelere ilişkin Türkiye tahminlerini olumlu yönde revize etmiştir." diye konuştu.
Ekonomideki sıkıntıların, en çok dar ve sabit gelirli vatandaşları etkilediğini dile getiren Aksu, bu kesimlerin sorunlarına çözüm getirilmesi ve desteklenmelerine yönelik bütçedeki payın artırılması gerektiğini vurguladı.
Aksu, öte yandan öğretmen, polis ve uzman çavuşların ek göstergelerinin 3 bin 600'e çıkarılmasına yönelik düzenlemenin hayata geçirilmesi gerektiğini de söyledi.
- "Adaletli paylaşım kalıcı hale getirilecek"
AK Parti Giresun Milletvekili Cemal Öztürk, 2020 bütçesinin, AK Parti hükümetlerinin 18'inci, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin ikinci bütçesi olduğunu anımsattı.
İktisadi güvenin tesis edilmesiyle ertelenmiş yatırımların hayata geçirileceğini belirten Öztürk, bu yıl ihracatın ve turizm gelirlerinin artacağını ifade etti.
"2020 yılı bütçesinin daha fazla değer üreten, daha adil paylaşım yapacak, atılımlar başlatacak bir bütçe olacağına inanıyoruz." diyen Öztürk, bütçeyle adaletli paylaşımın kalıcı hale getirileceğini, 2020 bütçesinin aynı zamanda önceki yıllarda olduğu gibi bir hizmet bütçesi olduğunu kaydetti.
Bütçede en büyük payın eğitime ayrıldığını anlatan Öztürk, bunun, hükümetin eğitime verdiği önemi ortaya koyduğunu söyledi.
2020 bütçesinin hayırlı olması temennisinde bulunan AK Parti'li Öztürk, "Bu bütçe Türkiye'nin kalkınması, gelişmesine ve büyümesine hizmet edecek bir bütçedir." dedi.
CHP Muğla Milletvekili Süleyman Girgin, enflasyonun yüzde 8,5, değerleme oranının ise yüzde 22,5 olduğuna dikkati çekerek, değerleme oranının Cumhurbaşkanı tarafından tespit edilebileceğine yönelik düzenlemeyi eleştirdi.
2020 bütçesinin adil olmadığını savunan Girgin, "2020 bütçesi, Ethem Sancak ve Katarlı dostlarının, milletin aklıyla dalga geçen Hazine Bakanlığının bütçesidir. Bu bütçe, gariban vatandaşa bel bağlayan, halkın cebindeki üç kuruşa el koyan bütçedir. AK Parti, bu bütçeyle fakirin sırtından zenginin değirmenine su taşıyor." ifadelerini kullandı.
- Kameralar çekim yapıyor
HDP'li Paylan'ın, sivil toplum kuruluşlarının bütçe görüşmelerine katılmasına yönelik önerisini reddeden komisyonun, bütçenin izlenmesini önlediğini ileri sürmesi üzerine Komisyon Başkanı Lütfi Elvan, görüşmelerin her kesime ve basına açık olduğunu vurguladı.
Bu sırada bütçe görüşmelerinin başında çekim yaparak salondan ayrılan bazı kanal ve ajansların kameramanları salona gelerek görüşmeleri çekmeye devam etti.
AK Parti Manisa Milletvekili Uğur Aydemir'in, çekim yapan kameraman ve kameralar nedeniyle muhalefet milletvekillerini göremediğini belirtmesi üzerine de kameraların yerleri değiştirildi.
Komisyonda görüşmeler sürüyor.