**Sermaye Piyasası Kurulu'nun çağrı zorunluluğunu yüzde 50'ye taşıyan uygulaması, takas saklama oranı yüzde 50'nin altında olan 212 şirkette çağrı olasılığını ortadan kaldırıyor. Ayrıca uygulama çağrı maliyetini üçte bire indirme olasılığı doğurdu.
**
Referans Gazetesi'nin haberine göre, Halka açık şirketlerle çağrıda bulunma yükümlülüğünün yüzde 25'ten yüzde 50'ye çıkması, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda (İMKB) işlem gören 321 şirketten 212'sinde çağrı olasılığını ortadan kaldırdı. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) geçen hafta çağrıda bulunma için yüzde 25 hisseye sahip olma sınırını yüzde 50'ye çıkarmıştı. Bu uygulama, İMKB'de işlem gören 212 şirkette tüm hisse senetleri satın alan bir yatırımcının hiçbir çağrı yükümlülüğüyle karşılaşmayacağını gösteriyor.
İMKB'de işlem gören 321 şirketin üçte birinin, yani 212'sinin takas saklama oranı yüzde 50'nin altında bulunuyor. Çağrıda bulunma eşiğinin yüzde 25 olduğu dönemde, 89 şirkette karşı karşıya olunan bu duruma yeni uygulamayla birlikte 123 şirket daha eklenmiş oldu.
Borsadaki tüm hisse senetleri piyasadan satın alındıktan sonra hâlâ çağrı imkanının bulunduğu diğer hisse senetlerinde ise çağrı maliyeti yaklaşık üçte birine indi.
Düzenleme öncesinde takas saklama oranı yüzde 50'nin üzerinde olan 109 şirkettin yüzde 50'sini borsadan alan bir yatırımcının, kalan diğer tüm hisse senetlerini satın almak için, en azından 13.6 milyar liralık maliyete daha katlanması gerekiyordu. Fakat çağrıda bulunma zorunluluğunu, şirket sermayesinin veya toplam oy haklarının yüzde 50'sine taşıyan yeni düzenleme sonrasında artık bu maliyet 4.35 milyar liraya geriledi. Yani şirketlerin sermayesinin yüzde 50'sine denk gelen hisse senetlerini doğrudan borsadan ele geçiren bir yatırımcının, çağrı sonrasında borsada yapacağı çağrının maliyeti, bu şirketlerin son borsa fiyatları üzerinden yapılan hesaplamaya göre yaklaşık 6.2 milyar dolar (9.3 milyar lira) azalmış oldu.
Son açıklanan borsa verileri üzerinden yapılan hesaplamalara göre, İMKB'de işlem gören ve takas saklama oranı yüzde 50'nin altında bulunan 212 şirketin toplam piyasa değeri 266 milyar 364 milyon lira.
Borsada işlem gören tüm şirketlerin piyasa değeri toplamı ise 303 milyar 401 milyon lirayı buluyor. Yani takas saklama oranı yüzde 50'nin üzerinde olan 109 şirketin piyasa değeri toplamı, borsanın toplam piyasa değerinin sadece yüzde 12,2'sini oluşturuyor.
Dolayısıyla uzmanlar yapılan son düzenlemenin borsanın yüzde yaklaşık yüzde 88'ini ve bu şirketlere yatırım yapmış olan hissedarları etkilediğine inanıyor.
Ayrıca birçok şirketin takas saklama oranları ile halka açıklık oranları birbirinden çok farklı. Birçok firmada şirketin ana hissedarları, yani patronlar ellerindeki hisseleri Takasbank'a "Bir gün gelir satarsak" mantığıyla veya aldıkları kredilere teminat olarak verebilmek amacıyla banka şartıyla kote ettirmiş durumda. Bu hisse senetlerini piyasada bulunan hisse statüsünde değerlendirmek doğru değil. Bu nedenle de çoğu şirkette halka açıklık oranları takas saklama oranlarından daha düşük olduğu için uygulamadan doğrudan etkilenen şirket sayısının 212'den çok daha fazla olma olasılığı bulunuyor.