Erdemir bilançosunu aldık. Satış hacimleri ton bazında fena durmasa da marjlar
net kârı baskıladı. Son çeyrek için artan ürün fiyatları ve damping önlemleri ile daha
olumlu beklentiler var.
IMF, dünyada kısa vadede olumlu bir ekonomik tablo görse de uzun vadede
kırılganlıklara dikkat çeken yeni bir rapor yayımladı. Raporda, artan kırılganlıkların
devam eden askeri çatışmalar ve belirsiz hükümet politikaları nedeniyle daha olası
hale geldiği belirtiliyor.
Bütçe maratonu dün Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz’ın verdiği bilgilerle başladı.
2025 için bütçe giderleri 14 trilyon 731 milyar TL, bütçe gelirleri ise 12 trilyon 800
milyar TL olarak öngörülüyor.
Ajanda
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya'ya bağlı Tataristan Cumhuriyeti'nde
düzenlenecek BRICS Zirvesi'ne katılacak. Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Putin ile
bir araya gelecek, karşılama töreni ve resmi resepsiyona iştirak edecek.
Türkiye İstatistik Kurumu, ekim ayı tüketici güven endeksini açıklayacak.
Seans sonrası TAV Havalimanları finansal tablosunu bekliyoruz. Meditera da hisse
başı net 0,26 TL temettü dağıtacak.
ABD’de ikinci el konut satışları ve ham petrol stokları verileri var.
IMF
Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) 2024 Küresel Finansal İstikrar Raporu, ‘Rotayı
Sabitlemek: Belirsizlik, Yapay Zeka ve Finansal İstikrar’ başlığıyla oldukça dikkat
çekici. Raporda, küresel ekonomik faaliyetin yavaşlamaya başladığı, enflasyonun
azalma eğiliminde olduğu ve özellikle büyük merkez bankalarının para politikalarında gevşemeye gitmesiyle, finansal koşulların nispeten uyumlu olduğu teması işlenmiş.
Ancak bu destekleyici finansal koşulların kısa vadeli riskleri azaltırken, uzun vadede
kırılganlıkları artırabileceği ve finansal istikrarı tehdit edebileceği uyarısı yapılıyor.
Raporda, artan kırılganlıkların devam eden askeri çatışmalar ve belirsiz hükümet
politikaları nedeniyle daha olası hale geldiği belirtiliyor. Belirsizlik ile piyasa oynaklığı
arasındaki dengesizlik, piyasalarda ani dalgalanma ve keskin hareketlere yol açabilir.
Ağustos ayında Japonya’da başlayan carry trade türbülansı, raporda bu kırılganlıklara örnek olarak gösterilmiş.
Dünya ticaretinde son dönemde bir paradigma değişimi gözlemleniyor. Pandemi
sonrası artan içe kapanma ile birlikte tek konuşulan şey gümrük tarifeleri. Ülkelerin
yurtiçinde üretim çağrıları artıyor. ABD ve Çin arasında başlayan ticaret çekişmesi,
dünyanın her yerinde görülüyor. Gelişmekte olan ülkeler bu durumdan daha da
olumsuz etkileniyor çünkü globalleşmeden en çok fayda gören ülkeler onlardı.
Dünya
genelinde görülen yüksek borç da başka bir problem. Raporda artan ekonomik
belirsizliğin küresel büyüme üzerinde aşağı yönlü riskler oluşturduğu, borçların
pandemi öncesine göre daha yüksek seviyelerde seyrettiği vurgulanıyor. Yüksek borç
seviyelerinin kontrol altına alınması önümüzdeki dönemde ülkelerin en önemli
ödevlerinden biri olacak.
Erdemir
Ereğli Demir Çelik, 2024'ün üçüncü çeyreğinde piyasa beklentilerinin üzerinde 800,7
milyon TL net kâr açıkladı ancak düşük marj ve yüksek finansman maliyetleri
sebebiyle net kâr çeyreklik bazda yüzde 82 geriledi. Üçüncü çeyrek satış gelirleri
48,7 milyar TL ile beklentileri aştı. Satışlar çeyrek bazında yüzde %3 gerilemiş olsa
da, geçen yılın aynı dönemine göre %30 artış gösterdi. Problem satışlardan çok
marjlardan kaynaklanıyor. Daha önce eylül ayı ihracat verileriyle ilgili derlediğimiz
bilgilerde de belirttiğimiz üzere, ton bazında satışlar canlı olsa da yerli çelik üreticileri
damping kaynaklı marj problemleriyle karşı karşıyalar. Demir-çelik sektörü için
baktığımız metriklerden biri ton başına üretilen FAVÖK. Ton Başı FAVÖK, 71 dolar
seviyesinde gerçekleşirken, bir önceki çeyrekte bu rakam 101 dolar, geçtiğimiz yılın
aynı döneminde ise 117 dolardı. Şirketin net borç / FAVÖK çarpanı ise ikinci çeyrekte
yüzde 2,2 iken, üçüncü çeyrekte yüzde 2,8’e yükseldi.
Demir-çelik sektöründe son çeyreğe ilişkin olumlu beklentiler var. Bunlardan ilki
dampinge karşı alınan önlemler. 10 Ekim tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan
düzenleme ile Çin, Hindistan, Japonya ve Rusya menşeli demir-çelik ithalatına
dampinge karşı vergi uygulanması karar alınmıştı. Söz konusu önlem, kararın
alındığı günden itibaren 5 yıl boyunca geçerli. Burada alınan önlemler son çeyrekte
yerli üreticilerin marjlarını destekleyebilir. Bir diğer gelişme de son dönemde Çin’de
açıklanan teşvik paketlerinin yarattığı emtia hareketi. Çin merkezli demir cevheri
kontratlarının eylül ayı ortasından itibaren 90 dolarlardan 105 dolarlara yükseldiğini
görüyoruz. Kardemir Yatırımcı İlişkileri’nin paylaştığı haftalık verilerde de ürün
fiyatlarının arttığını gözlemliyoruz.
Bütçe
TBMM’de dün başlayan bütçe görüşmelerinde Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet
Yılmaz, 2025 yılı Merkezi Yönetim Bütçesi’ni sunarak önemli bilgiler paylaştı. Bütçe
giderlerinin 14 trilyon 731 milyar TL, bütçe gelirlerinin ise 12 trilyon 800 milyar TL
olarak öngörüldüğünü belirten Yılmaz, 2025 yılı bütçesinde mali disiplinin devam
edeceğini ve bütçenin bir "faiz bütçesi" olmaktan çıkarılıp, "hizmet bütçesi" haline
getirildiğini vurguladı. 2024 yılında bütçe giderlerinin 11 trilyon 213 milyar TL, bütçe
gelirlerinin ise 9 trilyon 65 milyar TL olarak gerçekleşeceğini tahmin ettiklerini belirten Yılmaz, 2025 yılında bütçeden faiz giderlerine ayrılacak payın GSYH’ye oranla yüzde 3,2 seviyesinde olacağını söyledi. Eğitim, sağlık, tarım ve sosyal yardımlara ayrılan kaynakların artırıldığını, bu kapsamda eğitim bütçesinin 2 trilyon 181 milyar TL’ye çıkarıldığını açıkladı.
2025 bütçesi ile ilgili bazlı bilgiler:
• Bütçe giderleri: 14 trilyon 731 milyar TL
• Bütçe gelirleri: 12 trilyon 800 milyar TL
• Bütçe açığı: 1 trilyon 931 milyar TL
• Vergi gelirleri: 11 trilyon 139 milyar TL
• Faiz giderlerinin GSYH’ye oranı: %3,2
• Eğitim bütçesi: 2 trilyon 181 milyar TL
• Sağlık bütçesi: 1 trilyon 106 milyar TL
• Sosyal yardım bütçesi: 650,9 milyar TL (bütçenin %4,4'ü)
• Tarıma ayrılan kaynak: 705,6 milyar TL
• Deprem ve afet risklerinin azaltılması için ayrılan kaynak: 584 milyar TL
• İhracat hedefi: 280 milyar dolar
• Kişi başına düşen milli gelir: 17 bin 28 dolar
• Büyüme oranı: %4
Atıştırmalıklar
Uluslararası Para Fonu (IMF), Türkiye'nin 2024 yılı büyüme tahminini yüzde 3'e
çekti. Daha önce bu tahmin yüzde 3,6 olarak açıklanmıştı. IMF'nin Dünya Ekonomik
Görünüm Raporu'nun Ekim sayısında, küresel büyüme tahmininin 2024 ve 2025 için
yüzde 3,2 olduğu belirtildi. Türkiye ekonomisinin 2025 yılında ise yüzde 2,7 büyümesi
öngörülüyor. Raporda, Türkiye için enflasyon tahmini 2024 yılı sonunda yüzde 43,
2025 sonunda ise yüzde 24 olarak belirtildi. İşsizlik oranı tahmini ise 2024 için yüzde
9,3, 2025 için yüzde 9,9 olarak açıklandı.
Halkbank, ABD'de aleyhine açılan ceza davasına ilişkin bir açıklama yaparak,
ABD İkinci İstinaf Mahkemesi'nin yeniden yaptığı inceleme sonucunda bankanın
dokunulmazlık talebini bir kez daha reddettiğini ve Bölge Mahkemesi kararını
onadığını bildirdi. KAP’a yapılan açıklamada, yabancı bir kamu şirketi olarak ticari
faaliyetleri nedeniyle ABD'de kovuşturulamayacağına dair talebin reddedildiğini ve
temyiz sürecinde tüm yasal hakların kullanılacağını açıklandı.
🇪🇺 Bloomberg International'a konuşan Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı
Christine Lagarde, enflasyonun hedefe beklenenden daha hızlı düşebileceğini belirtti.
Enflasyon verilerinin ‘güven verici’ olduğunu ifade eden Lagarde, “Enflasyonu tam
olarak yendiğimizi henüz söyleyemeyiz. 2025'te enflasyon hedefine sürdürülebilir bir
şekilde ulaşacağız ama bunun tam zamanını kestiremiyoruz” dedi. Lagarde, faiz
indirimlerinin devam edeceğini belirterek, "Seyahatin yönü açık. Hızı ise belirlenecek"
ifadesini kullandı.
ABD piyasalarında bilanço dönemi başladı. Starbucks, planlanandan bir hafta
önce açıkladığı zayıf sonuçların ardından seans sonrası işlemlerde %3,6 değer
kaybetti. Ünlü kahve zincirinin global satışları üçüncü çeyrekte yıldan yıla %7, en
büyük pazar olan ABD’deki satışları ise yıldan yıla %10 azaldı. Çeyreklik ciro düşüşü
ise %3 azalarak 9,1 milyar dolar oldu. Analistlere göre, yüksek fiyatlar ve yoğun
saatlerdeki uzun müşteri kuyrukları, Starbucks’ın iş modelinin sorgulanmasına neden oluyor. Starbucks, açıkladığı zayıf sonuçların ardından yıl sonu beklentilerini
(guidance) askıya aldığını duyurdu.
Dünyanın en büyük egemen varlık fonu olan Norveç Hükümet Emeklilik Fonu
Global, 2024'ün üçüncü çeyreğinde 835 milyar Norveç kronu (76,3 milyar dolar) kâr
elde ettiğini duyurdu. Fon, bu yüksek kazancı, faiz oranlarındaki düşüşün hisse
senedi piyasalarında yarattığı artışa bağladı. Eylül ayı sonunda fonun toplam değeri
18,870 trilyon Norveç kronuna (1,7 trilyon dolar) ulaştı ve çeyrek dönem getirisi yüzde 4,4 olarak gerçekleşti. Bu oran, fonun referans endeksine kıyasla 0,1 puan daha düşük oldu.
Kaynak: Fintables