16 Nisan referandum sonuçlarıyla oynandığı gerekçesiyle anketçiliği bırakan Avrasya Araştırmalar Merkezi/AKAM'ın eski başkanı, siyasi stratejist Kemal Özkiraz, cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimlerini değerlendirdi.
Diken'den Minez Bayülgen'e konuşan Özkiraz, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın MHP'yi 'devleti birlikte yönetelim' diye ittifaka dahil etmediğini belirterek, "Erdoğan elinin bu kadar zayıf olduğu bir koalisyonu yürütmek istemez" ifadelerini kullandı.
Özkiraz, "Muhalefet bloğundakiler, birbirlerinin adaylarını ilk turda yıpratmak için bir propaganda yaparlarsa Erdoğan kazanır. Erdoğan'ın başka türlü kazanması mümkün değil" dedi.
'KILIÇDAROĞLU ADAY OLSA, ERDOĞAN MEZHEPÇİLİKTEN VURACAK'
Özkiraz'ın açıklamaları özetle şöyle:
Şu anda CHP'nin cumhurbaşkanlığı adayı için genellikle merkez sağdan birilerinin adı geçiyor. Türkiye'de sol ya da sosyal demokrat bir adayın cumhurbaşkanı seçilme şansı yok mu?
Kemal Kılıçdaroğlu sırf ideolojik kaygıyla hareket etmiyor. Ayrıca artık rakibini de çok iyi tanıyor. Biliyor ki, Erdoğan ile baş başa kalan bir CHP'li aday formülünde, Erdoğan sağ-sol kavgasını körüklemek isteyecek. Kılıçdaroğlu aday olsa, Erdoğan bu kez de mezhepçilikten vuracak. Bir de tabii muhalefet bloğunda Akşener gibi sağ bir alternatif var artık.
Akşener, AKP'nin tabanından oy alabilecek mi?
AKP'den fazla olmasa da, cumhur ittifakını (MHP-BBP) oluşturacak diğer partilerden çok oy alacak.
MHP'li bir vekil daha bu hafta İYİ Parti'ye geçti. AKP, MHP ile ittifak kurduğuna pişman mı sizce?
Sandık başında en büyük sürprizi MHP yapacak göreceksiniz.
'CUMHUR İTTİFAKI KAZANIRSA, MHP ARTIK HEP İKTİDARDA OLACAK'
Nasıl yapacak bu sürprizi?
Tüm anketlerde cumhur ittifakında yer alan MHP'ye oy vereceğini söyleyenlerin oranı yüzde 5-7 civarında çıkıyor. Oysa en büyük değişim bu noktada olacak. AKP'nin yüzde 40'ının içindeki 10-12 puan kendini ülkücü olarak tanımlıyor.
Bu kitle için şimdiye kadar hükümette olmak önemliydi. Bu yüzden de AKP'nin içinde yer aldılar. Ancak şimdi AKP ile ittifak kuran MHP de iktidarda. Eğer cumhur ittifakı kazanırsa, MHP artık hep iktidarda olacak. Dolayısıyla bu insanlar şimdi AKP'ye değil, MHP'ye oy verecek.
Bu durumda oylar nasıl dağılır?
AKP-MHP ittifakının yüzde 42-43 bandında oy alacağını düşünüyorum. Bunun 13-14 puanı MHP'ye gidebilir.
'AKP YÜZDE 30'UN ALTINA DÜŞEBİLİR'
Oylar MHP'ye kayınca AKP'nin durumu ne olacak peki?
AKP yüzde 30'un altında oy alabilir.
MHP'nin oylarını artırması, muhalefeti zora sokar mı peki?
MHP, kimsenin beklemediği sayıda milletvekili çıkaracak ama bu oyu AKP'den alacağı için muhalefet açısından bir tehdite dönüşmez.
'ERDOĞAN KAZANSA BİLE KAYBEDECEK'
Siz hem anketçi hem de siyasi analistsiniz. Üstelik sektörde, seçim sonuçlarıyla oynandığı gerekçesiyle kamuoyu araştırması yapmayı bırakmış tek kişisiniz. Sizin hesabınıza göre tam olarak ne yaşanacak?
AKP-MHP'den oluşan cumhur ittifakı kazanırsa, 300 milletvekilinden en az 100'ü MHP'li olacak. Bu durumda MHP, iktidarda çok güçlü bir konuma geleceğinden, cumhurbaşkanlığını Erdoğan kazansa bile ‘sıralı seçimler' gündeme gelecek.
Erdoğan seçim riskini tekrar niye alsın?
Çünkü muhalefet kaybetse bile Erdoğan aslında kazanamayacak. O yüzden enseyi karartmamak lazım. Erdoğan, MHP'yi "Devleti birlikte yönetelim" diye ittifaka dahil etmedi ki. Onu, "Devleti dizayn etmeme yardımcı ol" diye çağırdı. Erdoğan elinin bu kadar zayıf olduğu bir koalisyonu yürütmek istemez.
'GÜL, MUHALEFETE SEÇİM KAYBETTİRİRDİ'
Muhalefet bloğu ne yaparsa Erdoğan seçimi kazanır ya da kaybeder?
Muhalefet bloğundakiler, birbirlerinin adaylarını ilk turda yıpratmak için bir propaganda yaparlarsa Erdoğan kazanır. Erdoğan'ın başka türlü kazanması mümkün değil.
Sizce hiç mi ihtimal yok?
Yok. Muhalafetin seçimleri kaybetmesi için bir mucize gerekiyor. O mucize de, Abdullah Gül gibi bir ismi aday göstermek olurdu. Ve Gül, muhalefete seçim kaybettirirdi. CHP tabanından hiç oy almayan Gül'ün adaylığı, Erdoğan'a ilk turda yüzde 60-65 kazandırırdı. AKP'nin asıl korkusu Gül'ün adaylığı değildi. Gül'ün aday olmayıp muhalefette kalmasıydı. AKP, Gül ismini bu kadar dillendirerek, kendi tabanına 'Gül gibi isimlere oy vermeyin' mesajını verdi.
'PSİKOLOJİK ÜSTÜNLÜK ERDOĞAN'DA DEĞİL MUHALEFETTE'
Şu temel soruyu tekrar soralım… AKP-MHP ittifakı nasıl kaybeder?
Bu sorunun cevabını şu an Erdoğan'ın tavırlarında izliyoruz. CHP'den 15 vekilin bir anda İYİ Parti'ye geçmesiyle ortaya konan ‘15 İYİ Adam' formülüyle, psikolojik üstünlük şimdi tamamen muhalefete geçti. Erdoğan ve cumhur ittifakının son dönemdeki söylemleri ve vaatlerine karşılık veren bir seçmen kitlesi yok artık.
Nesi var peki?
Sadece yüzde 37-38'i oluşturan en katı dindarlar ve milliyetçiler var.
'ABDÜLLATİF ŞENER, ERDOĞAN'A OY KAPTIRMAZ'
Son anketlerden birine göre, Güneydoğu ve Doğu'da Abdüllatif Şener ismine sıcak bakıldığı görülüyor. Şener, tüm muhalefet partilerini, ikinci turda gönül rahatlığıyla temsil edebilecek bir aday mı?
Evet, ekonomik modelleme, özgürlükler ve demokrasiye bakış olarak, Şener Müslüman bir solcu kimliğine sahiptir. AKP'den ayrıldığından beri CHP örgütleriyle de iç içedir. Dindarları ürkütmeyecek ve ekonomiyi toparlayacağına inanılan biri. Şu anda AKP ve muhalif partiler arasında kalan bir ‘makul seçmen' var. Bu grup, kentli değil, tam bir orta sınıf. Şener onlara da ‘kendi içlerinden çıktığı' için hitap ediyor.
'AKP-MHP MECLİS'İ ALIRSA ERDOĞAN YÜZDE 60'LA KAZANIR'
Peki meclis seçiminde AKP- MHP bloğu sandalye çoğunluğunu elde ederse ne olur?
O zaman cumhurbaşkanlığı seçiminde Erdoğan'ın karşısındaki adayın hiçbir önemi yok. Seçimi yüzde 60'a 40 Erdoğan alır.