İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Geomatik Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Tahsin Yomralıoğlu başkanlığında yürütülen proje ile Doğu Karadeniz Bölgesi'nin kanser haritası çıkarıldı. Çevresel faktörlerin kanser vakalarına olan etkisini belirlemeyi amaçlayan araştırmada, Artvin-Giresun arasında uzanan 250 kilometrelik yüksek gerilim hattının adeta ölüm saçtığı ortaya çıktı. Prof. Yomralıoğlu'nun Karadeniz Teknik Üniversitesi'nde görevli olduğu 2007'de, 14 öğretim üyesiyle başlattığı proje 2.5 yılda tamamlandı. TÜBİTAK'ın desteği ile yapılan proje kapsamında, Doğu Karadeniz Bölgesi'nde kanser vakalarının yaygın olarak hangi bölgelerde görüldüğü ve çevresel koşullara bağlı olarak hangi kanser türleri ile sık karşılaşıldığı incelendi. Kanser vakalarının bölgenin arazi yapısı, bitki örtüsü, su ve toprak kaynakları, enerji nakil hattı gibi çevresel faktörlerle ilişkili olup olmadığı araştırıldı. Doğu Karadeniz'deki 7 ilde, 2000-2007 yılları arasında görülen 15 bin 299 kanser vakası dikkate alınarak yapılan araştırmadan çarpıcı sonuçlar ortaya çıktı.
Araştırmaya göre, nüfusa göre kanser vakası yoğunluğunda Trabzon ilk sırayı alırken, bunu Gümüşhane, Rize ve Artvin, Giresun ve Bayburt izliyor. Araştırmada, güney ve doğu yamaçlarında yaşayanlarda deri kanseri vakalarının diğer yamaçlara göre daha yoğun olduğu, mide, kalın barsak ve prostat vakalarının daha çok 250 metre arazi rakımının altında yaşayan insanlarda görüldüğü belirlendi. Akciğer vakalarının tarımsal alanlarda yoğun olduğu, radon gaz ölçüm değerlerinin yüksek olduğu bölgelerde ise akciğer ve deri kanserlerinin diğer bölgelere oranla daha yoğun olduğu tespit edildi. Kayaç türü volkanik olan bölgelerde mide ve meme kanserinin, granitoid olan bölgelerde ise mide kanserinin daha yüksek olduğu da araştırmanın ortaya koyduğu bir başka sonuç oldu. Ayrıca bölgedeki 558 su numunesinde kanserojen etki yapan ağır metallerin analizi yapıldı. İncelemede, 103 numunede arsenik, 290 numunede kurşun, 306 numunede ise selenyum değerlerinin Dünya Sağlık Örgütü'nün limit değerlerinin üzerinde olduğu ortaya çıktı. Araştırmanın en çarpıcı sonucu ise, Artvin-Giresun arasında uzanan yaklaşık 250 kilometrelik yüksek gerilim hattının kanser vakalarına etkisinin tespiti oldu. Enerji hattına 600 metre mesafe içerisinde bulunan yerleşim yerlerindeki kanser vakalarının, hattın dışındaki yerlere oranla oldukça yüksek olduğu ortaya çıktı.
Enerji hattı çevresindeki yerleşim alanlarının risk altında olduğunu belirten Yomralıoğlu, " Hat çevresindeki yerleşim alanları risk altında. Dünyadaki bilimsel çalışmalarda, elektromanyetik radyasyon yayan yüksek gerilim hattlarının kansere yol açtığı ortaya çıkmıştı. Yaptığımız araştırma bunun en büyük kanıtı oldu" dedi.(Sabah)