Ekonomi dünyasında sıcak gelişmeler yaşanmaya devam ediyor. Türkiye'de ve dünyada yaşanan gelişmeleri Fintables ayrıntıları ile aktarıyor. Peki finans dünyasında nasıl gelişmeler yaşandı? İşte detaylar...
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Meclisi’nin kasım ayı olağan toplantısı, ‘Merkez Bankası Politikalarının Sanayimiz, Üretim Hayatımız ve Finansal İstikrar Açısından Önemi’ başlığıyla gerçekleşti. Toplantıya Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan da konuk olarak katıldı. İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, açılış konuşmasında sanayicilerin finansmana erişim ve enflasyonla mücadele konularında yaşadığı zorluklara dikkat çekti ve Merkez Bankası’na yönelik sekiz maddelik taleplerini sıraladı:
1. Reeskont Kredileri: Bu kredilerin doğrudan Eximbank üzerinden kullandırılması gerektiği ifade edildi.
2. Teminat Şartı: Reeskont kredilerinde teminat mektubu şartının kaldırılması veya bankalara üst limit getirilmesi önerildi.
3. Faiz İndirimi: Reeskont kredilerine uygulanan faiz oranlarının düşürülerek TL kredilerinin cazip hale getirilmesi talep edildi.
4. Döviz Bazlı Krediler: Uzun zamandır gündemden çıkarılan döviz bazlı reeskont kredilerinin yeniden devreye alınması gerektiği ifade edildi.
5. Döviz Kısıtlamalarının Esnetilmesi: TL ticari kredilerdeki döviz bulundurmama ve döviz varlıklarının aktiflere oranıyla ilgili kısıtlamaların esnetilmesi talep edildi. 6. Döviz Bozdurma Zorunluluğu: İhracatçılar için %30 olan döviz bozdurma zorunluluğunun kaldırılması veya kademeli olarak azaltılması istendi.
7. Cezai Yaptırımların Kaldırılması: Kredi kullanımını kısıtlayan düzenlemelerin tümüyle kaldırılması gerektiği vurgulandı.
8. Döviz Bazlı Uzun Vadeli Krediler: Bu kredilerin, güçlü projelere yönelik olarak kredi büyümesi kısıtlamalarından muaf tutulması gerektiği belirtildi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, İstanbul Sanayi Odası (İSO) Kasım ayı olağan toplantısında yaptığı konuşmada, dezenflasyon sürecinin devam ettiğini, ancak enflasyondaki iyileşmenin istenen hızda olmadığını vurguladı. Karahan, sıkı para politikası duruşlarının süreceğini ve fiyat istikrarını sağlama hedefi doğrultusunda kararlılıkla hareket edeceklerini belirtti. Karahan, aylık enflasyonun ana eğiliminde kalıcı bir düşüş sağlanana kadar sıkı para politikası duruşunun sürdürüleceğini söyledi.
Rus rublesi, ABD’nin yeni yaptırımlarının ticaret kanallarını daha da kısıtlayacağı endişeleriyle Mart 2022’den bu yana en düşük seviyesine geriledi. Rublenin dolar karşısında 100 seviyesini aşması, ekonomik güven açısından kritik bir eşik olarak değerlendiriliyor. USD/RUB kuru 110,93 seviyesine ulaşarak bu kritik eşiği aştı. ABD’nin geçtiğimiz hafta uluslararası ödemelerde önemli rol oynayan Rus bankalarına yönelik yeni yaptırımları, ruble üzerindeki baskıyı artırdı. Özellikle Gazprombank’ın hedef alınması, Rusya’nın gaz ihracat gelirlerini riske sokuyor. Bu kanalın daralması, Rusya’nın yurtdışı gelirlerinde azalma ihtimalini güçlendirdi. Rubleden gelen olumsuz sinyallere yanıt olarak, Rusya Merkez Bankası döviz piyasasındaki dalgalanmaları kontrol altına almak için harekete geçti. Banka, 28 Kasım’dan itibaren yıl sonuna kadar bütçe kuralları çerçevesinde gerçekleştirilen döviz alımlarını durduracağını açıkladı. Bu karar, finans piyasalarındaki oynaklığı azaltmayı hedefliyor. Merkez Bankası, döviz alımlarını durdurmasına rağmen yurt içi piyasalarda döviz satış işlemlerine devam edeceğini belirtti. Bu hamle, rubledeki hızlı değer kaybını frenlemek için kritik bir adım olarak değerlendiriliyor.
Çin’in en büyük elektrikli araç (EV) üreticisi BYD, Tesla ile girdiği rekabetin kızıştığı bir dönemde maliyetlerini düşürmek için tedarikçilerine fiyatlarını %10 azaltma çağrısında bulundu. BYD’nin İcra Başkan Yardımcısı He Zhiqi, sosyal medyada yayılan bir e-postada, tedarikçilerden tekliflerini 15 Aralık’a kadar sunmalarını ve 2025’ten itibaren fiyat indirimlerini uygulamalarını istedi. Zhiqi, “2025 yılı EV pazarı için büyük bir final savaşına sahne olacak. BYD’nin rekabetçiliğini artırmak için maliyetleri düşürme konusunda ciddi olmalıyız” diyerek fiyat indiriminin önemini vurguladı.
BYD’nin tedarikçilerine olan ödeme süreleri 2024’ün ilk dokuz ayında ortalama 144 güne çıkarak bir yıl önceki 124 güne kıyasla daha da uzadı. Çin EV pazarındaki fiyat rekabeti, Tesla’nın 2022’nin sonlarında başlattığı agresif fiyat indirimleriyle hızlandı. Tesla, bu hafta başında Çin’deki en popüler modeli olan Model Y’nin fiyatını 10.000 yuan (yaklaşık 1.379 $) indirerek %4 düşüşle 239.900 yuan seviyesine çekti.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay, Londra’da yatırımcılarla gerçekleştirdiği toplantıda, enflasyon artış hızının yavaşlamasıyla birlikte Merkez Bankası’nın dövize müdahalelerinin azalacağını ifade etti. Akçay, finansal istikrar göstergelerindeki iyileşmenin, piyasalara müdahale ihtiyacını azaltacağını ancak TL’nin reel değer kaybının enflasyon beklentileri üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat edilmesi gerektiğini vurguladı.
Posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla Türkiye'ye getirilen ürünlerde gümrük kıymeti hesaplamasında önemli bir değişiklik yapıldı. Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile basitleştirilmiş usulde beyanı yapılan ithal eşyaların gümrük kıymetine nakliye giderlerinin de ilave edilmesi kararlaştırıldı. Ağustos ayında yapılan düzenleme ile yurtdışından getirilen ürünlerde muafiyet sınırı 150 eurodan 30 euroya düşürülmüştü. Fransa’da varlık fiyatları, Başbakan Michel Barnier’in kemer sıkma bütçesi üzerindeki anlaşmazlığın hükümeti düşürebileceği endişesiyle dün çok sert düştü. Tahvillerdeki satış dalgası, Fransa’nın 10 yıllık borçlanma maliyetleri ile Almanya arasındaki farkı 2012 Euro Bölgesi krizinden bu yana en yüksek seviyeye, 0,9 yüzde puanına kadar çıkardı. CAC 40 endeksi ise %0,7 düşüşle Avrupa’nın büyük piyasaları arasında en kötü performansı sergiledi. Endekste gün içinde satışlar %1’in üzerine çıktı.
Kahve fiyatları, küresel arz sıkıntısı endişelerinin artması ve AB'nin ormansızlaştırmaya yönelik yeni yasalarının etkilerine ilişkin belirsizliklerin eklenmesiyle Çarşamba günü son 50 yılın en yüksek seviyesine çıktı. New York’ta yüksek kaliteli arabica kahve vadeli işlemleri, %4,7 artışla pound başına 3,23 dolara ulaşarak 1977’den bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Bu yılki fiyat artışı %70’i aştı. Londra’da daha ucuz olan robusta kahve vadeli işlemleri, %7,7 artışla ton başına 5.507 dolara yükseldi. Bu fiyat, yılın başındaki seviyenin neredeyse iki katı.
İsrail basını, Netanyahu liderliğindeki kabinenin Lübnan’da Hizbullah ile ateşkes anlaşmasını onayladığını duyurdu. Anlaşmanın bugün TSİ 11’de yürürlüğe girmesi bekleniyor. Toplantı sonrası bir açıklama yapan Netanyahu, anlaşmayı güvenlik kabinesinin onayına sunacağını ve ateşkes süresinin sahadaki gelişmelere bağlı olacağını ifade etti. Bu gelişme, uzun süredir gerilim yaşayan İsrail ve Hizbullah arasında önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Gazprombank’ın ABD’nin yaptırım listesine alınmasının Türkiye ile Rusya arasındaki doğalgaz ticaretini doğrudan etkileyeceğini belirtti. Bayraktar, yaptırımdan muafiyet sağlamak amacıyla Dışişleri Bakanlığı’nın Washington yönetimiyle temas halinde olduğunu söyledi. Bayraktar, “Sonuçta arz güvenliği için Türkiye’nin gaza ihtiyacı var. Geçmişte de İran yaptırımları olmuştu, hatırlarsanız. O dönemde doğal gaz için bir muafiyet sağlanmıştı. Benzer bir muafiyeti burada da talep ediyoruz” dedi. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Ömer Gönül, hisse senedi piyasasındaki açığa satış yasağının kaldırılması için teknik çalışmaların sürdüğünü ve yasağın yıl sonundan önce kaldırılabileceğini belirtti. Gönül, katıldığı bir toplantıda, açığa satış yasağının ne zaman kaldırılacağı sorusuna, "Yakında. Çalışıyoruz, olgunlaştıralım, endekslerle ilgili çalışmalarımız da var. Onları bitirdikten sonra" yanıtını verdi. Açığa satış yasağı, 6 Şubat 2023'teki depremlerin ardından getirilmişti.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Yönetim Kurulu Başkanı Alpaslan Çakar ve Yönetim Kurulu üyeleriyle bir araya geldi.Toplantıya ilişkin detayları CNBC-e yayınına bağlanan Fibabanka CEO’su Ömer Mert paylaştı. Mert, toplantıda, TCMB’nin kredilerde gevşemeye yakın dönemde gitmeyeceği izlenimini aldıklarını belirtti. Ayrıca, yüzde 2’nin üzerinde bir ek sıkılaştırma beklemediklerini söyledi. Ömer Mert, selektif kredilere yönelik bazı çalışmalar yapıldığını ancak TCMB’nin bu konuda oldukça temkinli bir yaklaşım sergilediğini dile getirdi.
Federal Açık Piyasa Komitesi'nin (FOMC) 6-7 Kasım tarihlerinde gerçekleştirdiği toplantıya dair yayımlanan tutanaklara göre, üyeler enflasyonun düşüşündeki ilerlemenin durması durumunda faiz indirimlerinin yavaşlatılması ya da durdurulması ihtimalini tartıştı. Tutanaklarda, enflasyonun istikrarlı bir şekilde düşmeye devam etmesi halinde “daha nötr bir faiz oranı ayarına doğru kademeli olarak hareket etmenin muhtemelen uygun olacağı” ifade edildi. Tutanaklarda bu belirsizliklerin “politika kısıtlamalarının kademeli olarak azaltılmasını uygun kıldığı” vurgulandı.
Fintables'ın kasım sonu indirimleri devam ediyor! Fintables PRO yıllık abonelik 4.200 TL yerine sadece 3.199 TL!
Kaynak: Fintables