İnsülin direnci, insan vücudunun kaslarında, yağında ve karaciğerde bulunan hücrelerin insüline doğru şekilde tepki vermediği ve bu nedenle enerji için kandaki glukozu kullanamadığı durumdur. Pankreas, kanda artış gösteren glukoz düzeyini dengelemek ve hücrelerde gelişen direnci kırmak amacıyla, sürekli olarak fazladan insülin üretir. Bir süre sonra pankreas, kan glukoz düzeyine yanıt olarak yeteri kadar insülin salgılayamaz. Bu da kan şekerinin yükselmesine neden olur. Bir süre sonra metabolik sendrom ve Tip 2 DM gelişebilir.
Uzman Diyetisyen Aysima Duygu Aksoy konuyla ilgili detaylı bilgi verdi. Pankreasın ürettiği bir hormon olan insülin, hücrelerin glikozu emmesini ve kullanmasını sağlar. İnsülin direncine sahip kişilerde, hücreler insülini etkin şekilde kullanamamaktadır.
Hücreler glikozu absorbe edemediğinde, bu şekerin seviyeleri kanda birikir. Glikoz veya kan şekeri, seviyeler normalden daha yüksek ancak diyabeti gösterecek kadar yüksek değilse, doktorlar buna prediyabet denir.
Prediyabet sıklıkla insülin direncine sahip kişilerde görülür. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nden (CDC) çıkan rakamlara göre, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki yaklaşık 3 kişiden 1’inde risk var.
İnsülin direnci, kandaki aşırı glikoz, hücrelerin enerji için kan şekeri emme ve kullanma yeteneklerini azalttığı zaman ortaya çıkar. Bu , prediyabet geliştirme riskini arttırır ve sonunda tip 2 diyabet riskini e arttırır.
Eğer pankreas düşük emilim oranının üstesinden gelmek için yeterli insülin yapabilirse, diyabetin gelişmesi daha az olasıdır ve kan şekeri sağlıklı bir aralıkta kalacaktır.
Prediyabetli bir kişide pankreas, vücudun direncini yenmek ve kan şekeri seviyesini düşürmek için yeterli insülin açığa çıkarmak için giderek daha fazla çalışır. Bir süre sonra pankreasın insülin salma kabiliyeti azalmaya başlar, glukozu düşürebilecek kadar yeterli insülin salınamadığında veya salınan insülinler hücre çeperinde ki reseptörlere tutunamadığında zaman içinde tip 2 diyabetin gelişmesine yol açar.
İnsülin direnci, tip 2 diyabetin ilk ayağıdır.
İnsülin direnci, diyabet gelişinceye kadar genellikle semptomlar göstermez. CDC, prediyabetli kişilerin yüzde 90’ının bu hastalığa sahip olduklarının farkında olmadığını bildiriyor.
İnsülin direnci ayrıca aşağıdaki sağlık sorunlarına yol açabilir:
Acanthosis nigricans: Bu cilt durumu insülin direncine sahip kişilerde gelişebilir. Kasıkta, koltuk altlarında ve boynun arkasında koyu renkli lekeler bulunur.
Polikistik over sendromu (PKOS): İnsülin direnci, düzensiz adet döngüsü, kısırlık ve ağrıya neden olan periyotları içerebilen PKOS semptomlarını kötüleştirebilir.
Doktorlar ayrıca kandaki yüksek insülin seviyelerini, diyabet olmasa bile, kalp hastalığı gibi vasküler hastalık riskindeki artışla ilişkilendirir.
Pek çok insan insülin direnci geliştirdiğinin farkında değildir.
*Aşırı kilolu olma
*Hareketsiz yaşam tarzı
*Sigara içmek
*Uyku sorunları
*Yüksek kan basıncı