Hanehalkının enflasyon beklentisi 2,5 yılın en düşüğünde. Piyasa katılımcıları ve reel sektörün ardından hanehalkı da enflasyonla mücadeleye inanmaya başladı. Ancak hanehalkının enflasyon beklentisi hala çok yüksek ve normalleşmesi için zamana ihtiyaç var.
BDDK’dan bankacılık sektör verilerini aldık. Bankacılık sektörü hem çeyreksel hem yıllık kar düşüşleri yaşıyor. Garanti BBVA’nın bilançosunda uzun zaman sonra takipteki kredi oranlarının ilk defa %3 seviyelerine geldiğini görüyoruz. Garanti’nin yüksek alacak takipteki kredi oranı, yüksek kredi iştahından kaynaklanıyor.
Finansal okur yazarlığın artması, para piyasası fonlarına olan ilgiyi artırdı. 30 Ekim itibarıyla para piyasası fonlarının toplam değeri ilk kez 1 trilyon lirayı aşarak 1 trilyon 38 milyar liraya ulaştı ve yılbaşından bu yana fonlara 900 milyar liraya yakın bir giriş gerçekleşti.
SEKTÖREL ENFLASYON
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), ekim ayına ilişkin sektörel enflasyon beklentilerini açıkladı. Buna göre, 12 ay sonrası yıllık enflasyon beklentisi, piyasa katılımcıları için 0,1 puan düşüşle yüzde 27,4’e, reel sektör için 1,6 puan azalarak yüzde 49,5’e, hanehalkı için ise 4,4 puan azalarak yüzde 67,2’ye geriledi. Hanehalkının enflasyon beklentisi böylece Mart 2022’den bu yana en düşük seviyeye inmiş durumda ve vatandaş enflasyon beklentilerinde dört aydır düşüş yaşanıyor. Öte yandan, piyasa katılımcıları ve hanehalkı arasındaki enflasyon beklentileri makası 39,8 puana kadar daraldı. Enflasyon, eylül sonu itibarıyla yüzde 49,38 olarak kaydedilirken, TCMB yıl sonu için yüzde 38, 2025 sonu için ise yüzde 14 enflasyon bekliyor. Orta Vadeli Program (OVP) kapsamında ise 2025 sonu enflasyon hedefi yüzde 17,5 olarak belirlendi. Bu veriler, piyasa katılımcıları anketi, iktisadi yönelim anketi ve TÜİK iş birliğiyle yürütülen tüketici eğilim anketi yoluyla finansal ve reel sektör uzmanları, imalat sanayi firmaları ve hanehalkının yıllık tüketici enflasyonu beklentilerinin derlenmesiyle elde ediliyor. TCMB, sektörel enflasyon verilerini haziran ayından itibaren yayımlamaya başlamıştı.
Bankacılık sektörünün üçüncü çeyrekte net kârı dönemsel bazda %4,9 düşüş yaşarken, yıllık %21,4 düştü. BDDK’nın Eylül 2024 verilerine göre, sektörün aktif büyüklüğü yıl başına göre 6,97 trilyon TL artışla 30,52 trilyon TL’ye ulaştı. Krediler 15,01 trilyon TL’ye, menkul değerler 4,89 trilyon TL’ye yükselirken, kredilerin takibe dönüşüm oranı %1,71 oldu. Mevduat %20,1 artarak 17,84 trilyon TL’ye, özkaynaklar ise %22,8 artışla 2,64 trilyon TL’ye ulaştı. Sektörün sermaye yeterliliği oranı ise %18,20 olarak açıklandı.
Bu arada dün Garanti BBVA’nın finansal tablolarını aldık. Garanti BBVA, 2024’ün ilk dokuz ayında piyasa beklentilerin bir miktar üzerinde 66,95 milyar TL net kâr elde ederken, aktif büyüklüğünü 2,88 trilyon TL’ye çıkardı. Müşteri mevduatları %25,9 artarak 2,02 trilyon TL olurken, banka %15,8 sermaye yeterlilik oranını korudu. Genel Müdür Mahmut Akten, enflasyonla mücadele kapsamında uygulanan sıkı para politikalarının kredi-mevduat marjlarına etkisine dikkat çekti. Özkaynak karlılığı %33 seviyesinde gerçekleşirken, Garanti BBVA’nın ortalama aktif getirisi %3.4 ile bankacılık sektöründeki en yüksek aktif karlılığa ulaştı. Garanti BBVA’nın TL kredi büyümelerindeki iştahı devam etti. TL canlı kredi büyümesi yıl başından bu yana %38 olarak gerçekleşti. TL kredilerde lider konum devam ediyor. Tüketici kredileri ve kredi kartları kaynaklı takipteki kredi oranı yükseliyor. Takipteki krediler nominal olarak 51.3 milyar TL’ye, takipteki kredi oranı ise %3’e yükseldi.
30 Ekim itibarıyla para piyasası fonlarının toplam değeri ilk kez 1 trilyon lirayı aşarak 1 trilyon 38 milyar liraya ulaştı ve yılbaşından bu yana fonlara 900 milyar liraya yakın bir giriş gerçekleşti. 1-3 ay vadeli standart TL mevduat faizlerinin yıllık bileşik getirisi yüzde 60 seviyelerinde olsa da para piyasası fonlarının mevduat eşlenikleri daha yüksek. Ayrıca paranın ihtiyaç olduğu anda kullanılması, takasa geçmeden borsa için kullanılması gibi esneklik yönü de var.
GYODER Başkanı Neşecan Çekici, Bloomberg HT yayınında konut sektörüyle ilgili değerlendirmeler yaptı. Çekici, konut fiyatlarıyla ilgili olarak son aylarda reel fiyatlarda düzeltme yaşandığını ancak maliyet artışlarının fiyatların düşmesini engellediğini belirtti. Faizlerdeki düşüşlerin alımları artırabileceğini ve arzın desteklenmesi için politikaların geliştirilmesinin önemine vurgu yaptı.
AB Komisyonu’nun dün çıkan ‘2024 Genişleme Paketi Raporu’, Türkiye’nin AB için stratejik bir ortak olduğunu vurgularken Kıbrıs meselesi ve demokratik reformlara yönelik beklentileri öne çıkardı. Türkiye’nin ekonomik ilerlemesi ve göç işbirliği övülürken, yüksek enflasyonun azalma eğiliminde olduğu, işgücü piyasasında yapısal zorlukların devam ettiği belirtildi. AB-Türkiye ilişkilerinde karşılıklı çıkar alanlarında yeni adımlar atıldığı, Türkiye’nin AB müktesebatıyla uyum sağlamaya yönelik ticari ve terörle mücadele konularında işbirliğini sürdürdüğü aktarıldı.
BOTAŞ, kasım ayı itibarıyla geçerli olacak doğalgaz tarifelerinde mesken ve sanayi aboneleri ile elektrik üretim amaçlı tarifenin sabit kaldığını duyurdu. Buna göre konutlar için doğalgaz satış fiyatı bin metreküp başına 5.631 lira olarak belirlenirken, ekmek üreticileri için bu fiyat 8.549 lira, elektrik üretimi içinse 12 bin lira olarak açıklandı. Fiyatların aylık olarak güncellendiği belirtilen açıklamada, “Household Energy Price Index” verilerine göre Türkiye’nin, Ukrayna’dan sonra Avrupa’da en düşük konut doğalgaz fiyatına sahip olduğu ifade edildi.
ABD ekonomisi, kasım seçimleri öncesindeki belirsizlik ortamında güçlü bir performans sergileyerek üçüncü çeyrekte yıllık bazda %2,8 büyüdü. Bu oran, Bloomberg’in ekonomist anketindeki %2,9 beklentisine yakın gerçekleşti. Tüketici harcamaları %3,7 ile yılın en yüksek seviyesine ulaşarak ekonomik faaliyete en büyük katkıyı sağlarken, çekirdek PCE enflasyon oranı ise %2,2 artışla Fed’in hedefine uyumlu bir seyir izledi.
BYD, 30 Eylül’de sona eren üçüncü çeyrekte ilk kez Tesla’nın üzerinde bir gelir bildirdi. Çin’in en çok satan otomobil üreticisi BYD’nin geliri yıllık yüzde 24 artışla 201,1 milyar yuana (28,2 milyar dolar) yükselirken, Tesla’nın aynı dönemdeki geliri 25,2 milyar dolar oldu. BYD’nin net geliri ise yüzde 11,5 artarak 11,6 milyar yuana ulaşsa da Tesla’nın 2,2 milyar dolarlık kârının gerisinde kaldı. Elektrikli araçlara talep azalırken, BYD’nin hibrit araçlara yönelmesi, onu Tesla’dan farklı bir konuma taşıdı.
Japonya Merkez Bankası (BoJ), faizi beklentilere uygun olarak yüzde 0,25’te sabit tutarak, kırılgan iç toparlanmanın risklerine odaklandığını belirtti. BOJ, enflasyonun önümüzdeki yıllarda yüzde 2 hedefi civarında seyredeceğini öngörürken, ekonominin ılımlı toparlanmasını sürdürmesi halinde borçlanma maliyetlerini artırma kararlılığını vurguladı. Banka, ABD ekonomisi başta olmak üzere yurt dışı ekonomilerdeki gelişmelerin ve finans piyasalarındaki hareketlerin yakından izlenmesi gerektiğini vurgularken, Mart 2025’e kadar olan enflasyon risklerine dair dili yumuşattı, ancak gelecek yıl için yukarı yönlü riskin altını çizdi.
Kaynak: Fintables