31 Ekim Uluslararası Karadeniz Günü

KarDoğa Federasyonu Kurucu Başkanı Kenan Kuri, havzasındaki 17 ülkenin sanayi ve evsel atıklarının bir iç deniz olan Karadeniz'e taşınması sonucu günden güne kirlenen Karadeniz, artık canlı yaşamını destekleyemez hale geldiğini öne sürdü.

Kuri, "31 Ekim Uluslararası Karadeniz Günü" dolayısıyla yaptığı yazılı açıklamada, Karadeniz'in, yarım asır öncesine kadar dünyanın ekolojik yönden en zengin, biyolojik yönden en bereketli denizlerinden biri olduğunu ifade etti.

Dünyanın oluşum ve gelişim zamanlamasına göre mikroskobik bir zaman sayılan 50 yıl gibi kısa bir sürede Karadeniz'in, bugün ekolojik ölümün uluslararası galerisi olduğunu iddia eden Kuri, şöyle devam etti:

"Havzasındaki 17 ülkenin sanayi ve evsel atıklarının bir iç deniz olan Karadeniz'e taşınması sonucu günden güne kirlenen Karadeniz, artık canlı yaşamını destekleyemez hale gelmiştir. İşlenmemiş atıkların kirlettiği sularda oluşan alg yosunlarının sudaki oksijen miktarını azaltması, aşırı balıkçılık, çeyrek yüzyıl önce ticari gemiler tarafından taşınan yabancı ve zararlı bir denizanası türü olan taraklı medüzün Karadeniz'deki besin zincirinde üst türünün olmaması nedeniyle aşırı çoğalması, başta mersin balığı olmak üzere somon, kefal, çaça balığı, istavrit ve kaya balığının tehlikeli boyutlarda azalmalarına neden olmaktadır. Uskumru ve kılıçbalığı ise tamamen yok olmuş durumda."

Kuri, 21 Nisan 1992 tarihinde Karadeniz'e kıyı ülkelerin, Karadeniz'deki kirliliği ilk kez ciddi bir biçimde ele alarak Karadeniz'in Kirliliğe Karşı Korunması Sözleşmesi'ni (Bükreş Sözleşmesi) imzaladığını belirterek, şunları kaydetti:

"Bunun akabinde sorunun çözümüne yönelik yapılan uluslararası çalışmalarda yüzlerce bilim insanı, uzman ve teknik personel görev almış, yıllar süren araştırmalar sonucunda Karadeniz'in iyileştirilebilmesi için kıyı ülkelere uluslararası stratejik eylem planı önermişlerdir. Karadeniz'e kıyısı bulunan 6 ülke hükümeti 31 Ekim 1996'da Stratejik Eylem Planı'nı kararını imzalayarak, her ülke en geç 31 Ekim 1997 tarihine kadar ulusal eylem planlarını oluşturmayı taahhüt etmişlerdir. Bu gelişmenin ardından sivil toplum kuruluşlarının talebi üzerine 31 Ekim, Uluslararası Karadeniz Günü ilan edilmişti."

Karadeniz Çevre Programı (BSEP) ve Karadeniz Ekosistemini Geri Kazanım Programı'na (BDERP) başından beri destek veren sivil toplum kuruluşlarının da katılımıyla 1996-1997 yılında Türkiye'nin Stratejik Eylem Planı'nın taslak olarak hazırlandığını ifade eden Kuri, açıklamasını şöyle tamamladı:

"Benzer çalışmalar diğer kıyı ülkelerinde de yapılmışsa da ne yazık ki hiçbir ülke tamamlayamadı. Karadeniz'e en uzun kıyısı olması nedeniyle bu konuda öncülük yapması beklenen Türkiye ve Karadeniz'e kıyı ülkeler arasında ekonomik açıdan en güçlü ülke olan Rusya, sivil toplum kuruluşlarının tüm girişimlerine rağmen taslak eylem planlarını rafa kaldırdı. O zamandan bu yana Karadeniz'e, Tuna Nehri üzerinden yük olan kirliliğin minimizasyonu çalışmaları haricinde hiçbir olumlu adım atılmamıştır. O nedenledir ki 2000'li yılların başlangıcından bu yana 31 Ekim Uluslararası Karadeniz Günü bir takvim etkinliği olarak kutlanmaktadır. Aradan geçen onca zamana rağmen alınan kararların tedbire dönüştürülmemesi nedeniyle gönüllü doğa ve çevre koruma kuruluşları olarak bizler Karadeniz Günü'nde kutlayacak bir şey göremiyoruz. Karadeniz Doğa Koruma Federasyonu olarak, Karadeniz'e en uzun kıyısı olan ülkemizin imzasının arkasında durmasını ve raflarda tozlanan Ulusal Stratejik Eylem Planımızın yine sivil toplum kuruluşlarının katılımıyla güncellenerek bir an önce hayata geçirilmesini talep ediyoruz. Hayata geçirelim ki Rusya Federasyonu'ndan da aynı talepte bulunabilelim."

Muhabir: Asena Akçay