LEFKOŞA (İHA) - Birleşmiş Milletler'in (BM) 4. Annan Planı'nı hazırladığı ve İsviçre'de dörtlü görüşmelerin başlamasıyla taraflara sunulacağı bildirildi.
Rum politis gazetesinin, Avrupalı bir diplomat kaynağa dayanarak, "İşte Lüzern paketi" başlığıyla verdiği habere göre, 4. Annan Planı ortak devletin fonksiyonelliği, toprak, güvenlik ve ekonomik konularda Kıbrıs Rum tarafını tatmin ediyor.
Gazeteye göre, türk tarafı ise mümkün olduğunca daha az Rum'un geri döneceği Kıbrıs Türk devleti modelinin yer aldığı "iki bölgelilik" talebinde kazançlı çıkacak. Avrupa Birliği (AB) aynı zamanda, Annan Planı'nın içerdiği istisnalar (AB müktesebatına uymayan düzenlemeler) konusunda Ankara'yı kısmen tatmin edecek.
Haberde, De Soto ve ekibinin, Türk ve Rum tarafının müzakere masasına koyduğu belgelerden uygulanabilir gördüğünü planın nihai metnine dahil ettiği belirtildi. Politis gazetesine göre, Rum tarafının 4. Annan Planı'na dahil edilen istekler şunlar:
"Fonksiyonellik: Rum Yönetimi Başkanı Tasos Papadopulos ortak devlet kurumlarının fonksiyonelliğinin iyileştirilmesi talebinde kazanıyor. BM, kuruluş anlaşmasının imzalanmasından itibaren 40 gün içinde federal parlamentoların oluşturulması için seçim yapılmasını kabul ediyor. Sayıları 6'dan fazla olması beklenen Başkanlık Konseyi üyeleri süratle seçiliyor ve Kıbrıs Türk kurucu devlet liderinin eş başkanlık süresi 4 aydan 2 aya iniyor. Asliye Mahkemesi kurulması talebi kabul ediliyor.
Toprak: Arabulucuların bu konudaki tavrı net. Türkiye iki bölgeliliğin güçlendirilmesini istiyorsa önemli oranda toprak parçası iade edecek. Hiç kimse kesin toprak oranını belirtmiyor. Ancak son şeklinin Kıbrıs Rum tarafının müzakere kabiliyetine bağlı olacağı vurgulanıyor.
Güvenlik: Uluslararası unsurlar, Yunanistan ve Türkiye'nin güçlü bir iradeye sahip olduğunu ve güvenlik konusunda bir anlaşmaya varacağına inanıyor. Adada kalacak asker sayısı, arabulucular tarafından 'ikincil' bir konu olarak görülüyor.
Ekonomik yön: BM, Papadopulos'un endişelerini dikkate alıyor ve çözümün maliyetiyle ilgili daha iyi bir inceleme sunuyor".
"TÜRK TARAFININ TATMİN EDİLDİĞİ KONULAR"
Gazete, 4. Annan Planı'nda Kıbrıs Türk tarafının şu isteklerinin yer alacağını belirtiyor:
"İki bölgeliliğin güçlendirilmesi: Ankara'nın çok az sayıda Rum'un olacağı Kıbrıs Türk devleti ve sınırlarının düzleştirilmesi talebini elde ettiği görülüyor. Federal temsiliyette özellikle de ortak devletin senatosunda özlü 'siyasi eşitlik' talebi de kabul görüyor. Türkiye bunun karşılığında, önemli oranda toprak taviz tavizi teminatında bulunuyor.
AB müktesebatından istisnalar (derogasyon): Türk tarafı, anlaşmanın AB standartlarına uymayan maddelerini, AB mahkemelerinde iptal edilmemesi için, AB temel yasası olarak kabul edilmesini istiyor. AB, Kıbrıs Rumları'nın kuzeye yerleşmesine ve mülk satın alması hakkında geçici istisnaları (bitiş tarihi belli) müktesebata dahil edecek. AB, çözümden sonra istisnalar hakkında Kıbrıs Rumları'nın AİHM'ye başvurma ihtimaliyle ilgili Türkiye'nin endişelerini de anlıyor. Bu konuda AB, nihai kararı vermedi. Arabulucular ise anlaşmanın imzalanmasından sonra Türk tarafının endişelerini büyük ölçüde rahatlatan 'teknik düzenlemelerden' söz ediyor. Uluslararası unsurlar 'iki bölgeliliğin' güçlendirildiği oranda AİHM'ye başvuruları da cezbettiği yönünde Ankara'ya uyarılarda bulunuyor. Kıbrıs'ın AB üyelik sözleşmesinin yeniden müzakere edilmesinin ise 'anlamsız ve olmayacak bir fikir' olduğunu bildiriyor".
Politis gazetesi, Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın "iki ulus" ve "iki din" konusundaki önerilerinin ve Papadopulos'un, "iade edilecek toprakların BM denetimine verilmesi" talebinin uygun görülmediğini yazdı.
Gazete, Yunanistan ve Türkiye başbakanlarının dörtlü görüşmeye katılmasıyla özlü bir al-ver sürecinin başlamasını ihtimal dışı bırakmadıklarını belirttiği arabulucuların, nihai belgenin gayet dengeli olduğu görüşlerine yer verdi.
Gazete, "Belge, müzakereler sonunda her iki tarafa karlı çıkma, İngilizler'in deyimiyle 'Win-win situation' hissi veriyor" ifadesini kullandı.