Ankara - Türkiye'de üretilen yıllık sebze-meyve miktarının 43-45 milyon ton olduğu bildirildi. Dünya ölçeğindeki üretim göz önüne alındığında da Türkiye'nin dünyadaki toplam sebze meyvenin yüzde 4 civarında bir bölümünü ürettiği kaydedildi.
Türkiye Ziraatçiler Derneği'nin "Sebze-Meyve 2006" raporundan derlenen bilgiye göre, Türkiye'nin sebze üretimi AB üyesi ülkelerin toplam üretiminin yaklaşık yüzde 20'sini, meyve üretimi de yüzde 40'ını oluşturuyor.
Bu üretimin yalnızca yüzde 7-8'inin ihraç edilebildiğine dikkat çekilen rapora göre, ihracat rakamının düşük olmasının en başta gelen nedenlerinden birinin, ihracatı teşvik amacıyla verilen primin düşük olması.
Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin (TİM) meyve-sebze istatistiklerine de yer veren rapora göre, 2005 yılında toplam ihracatı 73,4 milyar dolar olan Türkiye'nin, yaş meyve ve sebze ihracatı ise 974,3 milyon dolar gibi düşük rakamlarda. Meyve ve sebze mamulleri ihracatı 777,2 milyon dolar, kuru meyve ve mamulleri ihracatı ise 632.3 Milyon dolar olan Türkiye'de, 35,4 milyon dolar olan kesme çiçek ihracatı da hesaba katıldığında sektördeki toplam ihracat 2,4 milyar doları civarında. Buna göre, sektörün toplam ihracat içindeki payı yüzde 3,3'e, tarım ürünleri ihracatı içindeki payı ise yüzde 26'ya ulaşıyor.
Türkiye'nin sektördeki ithalatı ise, genelde Türkiye'de yetiştirilemeyen tropik meyvelerle sınırlı.
Toptancı hallerinin işlevlerini yerine getirmediği ve Toptancı Haller Yasası'nın yeterince uygulanamadığı iddia edilen raporda, hallerin denetlenmesi konusunda en büyük engellerden birinin de Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile Belediyeler arasında yetki tartışmasının olduğu ileri sürdüldü.
Rapora göre, ülke içi kaçak dolaşımın yanı sıra Türkiye'de yurtdışından da büyük ölçüde kaçak sebze meyve girişi oluyor.
Kaçak girişin en fazla gerçekleştiği yer, İran sınırındaki giriş kapısı. Geçen yıllarda olduğu gibi aynı bölgeden yoğun bir kaçak kavun karpuz girişinin başlaması da bekleniyor.
Raporda, alınması gereken önlemler kapsamında, "kayıt içi ürünlerden alınan vergilerin ve komisyon oranlarının azaltılması, buna karşılık kayıtdışı dolaşımın kayıt altına alınması gerektiği" vurgulandı.