49 yıl sonra yeniden Tirilye

Bursa'nın Mudanya ilçesine bağlı Zeytinbağı beldesi, eski ismi Tirilye'ye kavuştu. Beldenin ismi İçişleri Bakanlığı tarafından değiştirildi.

Yıllarca Rumların yaşadığı ‘Tirilye’ beldesinin adı 1963 yılında yurt genelindeki birçok yerleşim birimiyle birlikte Türkçe olmadığı gerekçesiyle değiştirilmişti. 'Yer Adının Değiştirilmesine Dair Karar’ın Resmi Gazete'de yayımlanması Zeytinbağı Beldesi’nde sevinçle karşıladı. Belde Belediye Başkanı Ali Turan, daha önce yaptıkları müracaatların reddedildiğini ancak 2 ay önce yapılan başvurunun olumlu sonuçlandığını kaydetti. Tirilye’nin eski bir coğrafi bölgenin adı olduğunu belirten Turan, şu bilgileri verdi: "Ortadoks dünyasında aforoz edilen üç papazın verdiği bir isme dayanıyor. Bir rivayete göre de Rumların literatürde barbunya tarlası olarak tabir edilen Tirilye, kırmızı balıktan gelen bir isim olarak ifade edilir. Ama bilinen bir gerçek var o da, dünyaca kabul görmüş, bu bölgeye has bir zeytin türüne ismini vermiş. Bundan dolayı Tirilye isminin tekrar geri kazandırılması bizim için hem ekonomik hem kültürel değer açısından önem arz etmektedir. Bize destek veren mahalli idarelere, emeğe geçen herkese teşekkür ediyoruz."

"TRİDYE, TÜRKÇELEŞEREK TİRİLYE OLMUŞ"

Bazı kesimlerde ‘Rum isimlerine mi dönülüyor?’ endişesi oluştuğunu hatırlatan Turan, şöyle devam etti: "Tridye olan isim Osmanlı döneminde Trilye olmuş. Cumhuriyet döneminde de Tirilye adını almış. ‘T’ ile ‘R’ arasına ‘i’ girince gramer yapısı Türkçe’ye uydurulmuş. Fonotik bakımdan da hiçbir sıkıntı yok. Büyük ses uyumuna, küçük ses uyumuna uyuyor. Onunu için Türkçeleşmiş bir isim. Bu ismin de bu bölgede kullanılışı bizim için her bakımdan artı değer. Sonra karmaşaya da sebebiyet veriyordu. Vatandaş Zeytinbağı’na geliyor Tirilye’yi arıyordu, ‘Tirilye neresi?’ diye soruyordu. Bu karışıklığı da ortadan kaldırmış olduk."

"ZEYTİNBAĞI UYMAYAN BİR ŞEYDİ"

Belde sakinlerinden 78 yaşındaki Abidin Eren ise isim değişikliğinin kendileri için fevkalade güzel olduğunu dile getirdi. Tirilye isminin dünya çapında nam almış bir isim olduğuna işaret eden Eren, şöyle konuştu: "Bizim Tirilye markalı zeytinimize faydalı, hem de dünyada Tirilye olarak geçiyor, Amerika’da, Yunanistan’da, Avrupa’da Tirilye olarak biliniyor. Zeytinbağı diye geliyor adam, içerisine girip Tirilye’yi arıyor. Zeytinbağı hiç uymayan bir şeydi buraya. Burasının zeytini meşhur. Kabuğu ince, çekirdeği ufak. Bu toprak veriminden havasından böyle oluyor. Biz istiyorduk, Tirilye olarak kalsın. Bizim zeytinimizde Tirilye markası ile namlansın.”

76 yaşındaki Şerif Saran de beldenin isminin Tirilye olması için yıllarca uğraş verdiklerini belirterek, “Tabi ki Tirilye olsun istedik. Adam buraya gelip içinde geziyor, Tirilye’yi arıyor. 1960’larda ismi değişmişti. Şimdi yeniden Tirilye oldu. Çok iyi oldu. Memnun olduk." diye konuştu.

DÜNYADA DA TİRİLYE OLARAK BİLİNİYOR

Rumların yaşadığı dönemde Tridye olarak isimlendirilirken Osmanlı döneminde Trilye ve Cumhuriyet döneminde Tirilye adını alan bölge, 1963 yılında Zeytinbağı şeklinde adlandırılmıştı. Zeytini ile ünlü belde, dünyada da Tirilye olarak biliniyor. Belde, Yunanlıların 1920-1922 arasında Bursa’yı işgal etmesiyle Kral Konstantin tarafından Eylül 1921'de ziyaret edildi. 13 Eylül 1922 tarihinde ise Türk ordusunun gelmesi ile işgalden kurtarılan Tirilye’ye Selanik, Girit'ten ve Bulgaristan’dan gelen Müslüman-Türk göçmenler yerleştirildi. 49 yıl Zeytinbağı olarak anılan Tirilye, belde halkının mücadelesi sonunda İçişleri Bakanlığı tarafından değiştirilerek eski ismine kavuştu.

1963’DE BİR ÇOK ESKİ İSİM DEĞİŞTİRİLMİŞTİ

Hemen hemen bütün illerinde isimleri değiştirilen bazı köy ve beldeler şunlar: Rize Mapavri ‘Çayeli’ şeklinde değiştirildi. Viçe “Fındıklı”, Pintoz “Değirmendere”, Adıyaman’da Aldöşek köyü Damlıca, Çakal köyü Altıntaş, Diyarbakır’da, Harzemi köyü Filizören, Karaz köyü Kocaköy, Şahverdi köyü Oluklu, Bitlis’te Karakeşiş Yarımada şeklinde adlandırıldı. Ayrıca, Astuci, Aynvert, Bizdinras, Çoravanis, Dığı, Enhil, Epşi, Erçik, Panavas, Vağaver, Vanaza, gibi yüzlerce isimde değiştirilerek yeni adlar aldı.