Türkiye'de, birey ve kurumlara yönelik, değerlendirme, değişim ve gelişim alanlarında danışmanlık yapan ve eğitim programları oluşturan DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü'nden Klinik Psikolog Olcay Güner, anne babaların 5 adımda okul seçimi ile ilgili şu yöntemi uygulamalarını önerdi. İşte DBE'den 5 adımda okul seçiminin püf noktaları:
1. Beklentilerinizi belirleyin
Psikolog Olcay Güner, herkesin birbirinden farklı ve özel beklentileri olabileceği konusunda: Beklentilerimizin gerçeğe uygun olmadığı durumlar da vardır. Örneğin dostlarımıza çok güzel bir ziyafet vermek isteriz. Kendimizden beklentimiz çok güzel yemekler yapacağımız yönündedir. Ama bu konudaki becerimiz zayıf ise sonuç beklediğimiz gibi olmaz. İlköğretim kurumu seçerken de içimize bakmalı ve neler beklediğimizi saptamalıyız. Ancak bu beklentileri saptarken de gerçeğe uygun olup olmadıkları konusunda elimizden geldiğince çaba göstermeliyiz. Her şeyden önce ailenin sosyal, ekonomik ve kültürel yapısı dikkate alınarak, uzun vadeli bir gelecek planı ile okul seçimi yapılmalıdır. Planlamanın sağlıklı olarak yapılabilmesi için, okul seçim sürecinden beklentilerin neler olduğu, hazırlanacak bir liste ile net bir şekilde tanımlanmalıdır. Bu süreç içerisinde anne/babanın; veli olarak okuldan beklentileri ile öğrenci olarak çocukların okuldan beklediklerinin farkına varmaları gerektiğinin de altını çizdi.
2. İhtiyacınızı belirleyin
İhtiyaçlar ile beklentiler arasında farklılıklar olabileceğini belirten Psikolog Olcay Güner, "Beklentilerimiz bazen gerçeğe uygun değildir. İhtiyaçların ise tamamen karşılanması gerekir. Bu durumda anne ve babaların veli olarak nelere ihtiyaçları olduğunu ve öğrenci olarak çocuklarının ihtiyaçların neler olduğunu saptamaları ve gözden geçirmeleri gerekmektedir. Bu gözden geçirmeyi yaparken, görüş alışverişinde bulunulması, mümkünse psikolojik ve pedagojik destek alınabilecek uzman bir psikolog veya pedagogdan destek alınması, anne-babaların bu süreci daha iyi şekilde yönetmesi için önemli katkılar sağlayacaktır. Bu adım ‘beklenti-ihtiyaç analizi' başlığı altında değerlendirilebilir. Bu sürecin hemen akabinde, anne-babalar; çocuklarını göndermeyi düşündükleri okullara ilişkin olarak mümkünse birer ziyaret yaparak ya da farklı kaynaklardan-yakın referansları, internet, okulun web sayfası vb.- bilgiler toplayarak bunlara ilişkin bir bilgi dosyası oluşturmalıdırlar” dedi.
3. Sorularınızı oluşturun
Psikolog Olcay Güner, bu aşamaların ardından beklenti ve ihtiyaçlara yönelik olarak anne ve babaların sorular oluşturması gerektiğinin önemine dikkat çekerek, "Sorular belirlemek anne ve babalar için çok önemlidir. Böylelikle çocuklarını kayıt edecekleri okul ile ilgili olarak daha fazla bilgi alabilmelerine de olanak sağlayacaktır” dedi.
4. Sizin için uygun ilköğretim kurumlarının listesini yapın
Anne-babaların doğru soruları belirledikten sonra sorularına cevap veren kurumların listesini yapmalarının çok faydalı olacağını belirten Psikolog Olcay Güner, "Bu konuda yakın çevrenizden duyduklarınız size yol gösterir, ama yeterli olmayacaktır. Olumlu veya olumsuz sohbetlerinizde yer alabilen her kurum görmeye / araştırmaya değerdir. Kurumları sıraya koyduktan sonra hepsinden tek, tek randevu alarak görüşmeye gidin. Randevunuz eğitim-öğretimin sürdüğü, öğrencilerin okulda olduğu tarih ve saatlerde ise daha şanslısınız. Sorularınıza verilen cevaplar kadar gördükleriniz, yetişkin ve çocuklardan size yansıyanlar bir okulda soluduğunuz hava sizin için önemli veriler oluşturacaktır” açıklamasında bulundu. Psikolog Olcay Güner görüşmeler esnasında cevap alınması gereken iki önemli unsurun ise, kurumun, öğrenciden ve aileden / veliden beklentilerinin neler olduğunun iyi anlaşılması gerektiğinin altını çizdi.
5. Değerlendirme
Psikolog Olcay Güner, tüm bu aşamalardan sonra anne ve babaların beklenti ve ihtiyaçlarında değişiklikler olabileceğini belirterek, "Anne ve babaların son olarak yapacakları şey, eğitim kurumlarından topladıkları bilgileri beklenti ve ihtiyaçlarının uygunluğu açısından iyi değerlendirmektir. Beklenti-ihtiyaç analizi ve bilgi dosyalarının oluşturulmasından sonra, anne-babalar, kendilerine uzman bir psikolog ya da pedagog tarafından iletilecek olan Okul Seçim Kriterleri Formunu kendi başlarına doldurabilirler. Bu formun okul ismi bölümüne, ziyaretler çerçevesinde düşündükleri ilk 3 okulun isimlerini yazarak, formda yer alan kriterlerin her birini yapmış oldukları ziyaretlere ilişkin ilk izlenimleri çerçevesinde 5-Çok İyi, 4-İyi, 3-Orta, 2-Zayıf, 1-Kötü olarak puanlayacaklardır. Form doldurulduktan sonra, her bir okula ilişkin toplam puan ve eklemiş oldukları notlar çerçevesinde uzman psikolog ve pedagog ile bir seans yaparak hangi okulu seçmeleri gerektiği konusunda danışmanlık alacaktır. Bu aşamada; sayısal bir altyapı sunması itibarı ile; velinin, uzman bir psikolog ya da pedagog ile görüşmesi öncesinde velinin ön düşüncelerini bir tablo olarak psikolog ya da pedagog'a iletmesi açısından önemlidir. Doldurulacak bir form üzerinde birlikte görüşerek, forma yansımayan noktalar var ise bunları da analiz ederek okul seçim sürecinin daha sistematik bir şekilde yapılması sağlanacaktır” dedi.
Psikolog Olcay Güner değerlendirme kriterlerini ise şu şekilde sıraladı: Eğitmen sayısı, Eğitim Kadrosunun Formasyonu ve Kalitesi, Sınıf başına düşen ortalama öğrenci sayısı, Rehberlik Hizmeti Olup Olmaması, Rehber öğretmenlerin öğrencilerle ilgilenme sıklığı, Yabancı Dil Eğitimi Olup Olmaması, Öğrencilere sunulan/katılabilecekleri sosyal klüp, aktivite, faaliyet seçeneklerinin olup olmaması, Güvenlik Önlemleri, Beslenme Konusundaki Özen, Ulaşım Kolaylığı ve Servis Aracı Seçeneği, Sağlık Durumuna İlişkin Takip, Öğrenci-Okul-Aile İşbirliğine İlişkin Yürütülen Çalışmalar Olup Olmadığı ve Okulun Maliyeti.