Memur olarak çalışan her bireyin ücretsiz olarak izne çıkabileceği ücretsiz izin hakkı vardır. Aylıksız izin olarak da tabir edilen ücretsiz izin hakkının kullanılabilmesi için bazı koşulların yerine getirilmiş olması gerekir. 657 Sayılı Yasa’nın 108’inci maddesinde memurlara verilen ücretsiz izin hak ile ilgili her bilgi açık ve net bir şekilde yer alır. Memur olan kişilerin ücretsiz izin hakkını kullanması için öncelikli olarak bu talebini yazılı bir şekilde iş yerine bildirmesi gerekir.
Memur olarak görevini yapan her bireyin yasalar kapsamında belli başlı hakları mevcuttur. Bu haklar arasında aylıksız yani ücretsiz izin hakkı da bulunur. Memurların bu haktan faydalanabilmesi için çalıştıkları işte en az beş senelik çalışma süresini doldurmuş olmaları gerekir. Ayrıca bu izin talebini yazılı olarak bildirmeleri en önemli koşulların başında gelir. Memurların toplam izin süresi 1 seneye kadardır. Bu süreyi en çok 2 parçada kullanma hakları vardır.
5 yılını dolduran memura ücretsiz izin dilekçesi yazma hakkı bakidir. Bu dilekçeyi yazarken bazı önemli bilgilerin dilekçe içerisinde mutlaka yer alması gerekir. Memurların ücretsiz olarak kullandığı izin süresi boyunca maaş ödemesi yoktur. Ayrıca sigorta primleri de belli bir süre durdurulur. İşe yeniden başlanıldığı tarihten itibaren hem maaşlar hem de sigorta primler yeniden ödenir.
Ücretsiz izin hakkını hem çalışanlar hem de işverenler talep edebilir. İşverenler geçerli nedenler sunarak çalışanlarına ücretsiz izin kullanmaları için istekte bulunabilir. Aynı şekilde memur vazifesinde olan bireylerde ücretsiz izne çıkmayı talep edebilir. Memur olarak görev alan kişilerin aylıksız izne çıkmaları için o işte 5 senelerini bitirmiş olmaları gerekir.
Beş sene mevzusu ücretsiz izin hakkının en temel koşulu olarak öne çıkar. Bu süreyi tamamlamış olan memurlar ücretsiz izin için mutlaka ücretsiz izin dilekçesi yazmalıdır. Bu talebin yazılı olması son derece önemlidir. Bu dilekçe içerisinde isim soy isim, kimlik numarası, ücretsiz iznin başlangıç ve bitiş tarihleri, işe yeniden başlama tarihi, izni kullanmak isteyen memurun ve işverenin imzası gibi bilgilerin yer alması büyük önem taşır.