Rize’de bir dönem kenevirden elde edilen liflerden özel el dokuma tezgahlarında üretilen Rize Bezi geleneği, 1960 yılında kenevir üretiminin yasaklanması ile yok olmaya yüz tuttu. Kenevirin ekiminin özel izinle geçen yıl yeniden yasallaşmasının ardından eski gelenek gün yüzüne çıkarıldı. Kültür ve Turizm Müdürlüğü ile Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü’nce bu yıl kenevir ipliği üretim kursu açıldı. Yıllar önce kenevir ipinin üretimini yapan ustalara ulaşıldı, eğitimler alındı. Kentte usta öğreticiler, kursiyerlerle bilgilerini paylaşarak kenevir ipliği üretimine başladı. Hint kenevirinden elde edilen iplikle özel el dokuma tezgahlarında üretilen Rize Bezi'nden masa örtüsü, havlu ve kıyafetler dikiliyor. Bitkisel liflere sahip terletmeyen, sağlıklı özel kumaştan hazırlanan dikimler, ilgi görüyor.
Kenevir ipliği dokuma kursu eğitmeni Beyhan Şuşoğlu Şişman, "Bahçemdeki kenevirin hasadını yaptıktan sonra elimize kalan kenevir saplarından kendir ipi üretmek için çalışma başlattım. Eski yıllarda kendir ipi üreten yaşlılarımızı buldum, üretim aşamalarını öğrendim. Kenevir ipi üretim kursuna usta öğretici olarak başladım. Yıllar sonra ilk kez açılan bu kursta dokuma öğretmeni olan usta öğreticilerle beraber geleneksel yöntemlerle üretimi öğrendik. Ürettiğimiz kenevir ipleriyle tezgahımızda kenevir bezleri hazırlıyoruz. Biz de bu kültürümüzü gelecek nesillere aktaracağız" dedi.
Kurs eğitmeni Emine Kamberoğlu da "Büyükannelerimizin, ninelerimizin bin bir zahmetle yaptığı kendir ipini şimdi biz de aynı onların yöntemleri ile öğreniyoruz. Kenevir liflerinden ip yapıyoruz. Bu iplerle de tezgahlarımızda kumaşı dokuyarak tekstilin her alanında kullanılabilmesini sağlayacağız. Kenevir çalılarının birbirinden güzel dokumalara dönüşmesi gerçekten mucizevi bir şey, büyük bir emek var" diye konuştu.
Kendir ipinden yapılan kumaştan maske üreterek yeni üretim alanı oluşturduklarını söyleyen kurs eğitmeni Kadriye Yıldız ise "Kendir ipinden yaptığımız dokumalardan tekstil ürünleri ortaya çıkarabiliyoruz. Elbiseler, gömlekler, iç giyim gibi birçok ürün yapabiliriz. Ben de şu anda herkesin çok ihtiyacı olan maske yaptım. Henüz öğrenme aşamasında olduğumuz için bizim yaptığımız kendir ipleri kalın oluyor ve dolayısıyla kumaşı da sert oluyor. Kendir ipi üretimi ile ilgili araştırmalar yaparken ninelerimizin yaptığı en az 60 yıllık kendir ipleri bulduk. Tezgahlarda dokuyarak kumaş elde ettik. O yumuşak kumaşlardan da maske yaparak farklı bir alanda değerlendirmiş olduk" dedi.
Kenevir ipliğinden diktiği kıyafet Marmara Üniversitesi’nin düzenlediği tasarım yarışmasında birinci seçilen usta öğretici Yücel Bayraktar, "Elbisenin kumaşını yörede üretilen kenevir ipleriyle dokuduk. Üzerine ayva çiçeği ve dikine lokum adı verilen desenler yerleştirdik. Yine kenevir ipinden mekik oyaları yaparak elbisenin üzerini süsledik. Bu elbise ile kenevir ipinden dokunan kumaşlarla neler yapılabileceğini de ortaya koyduk" ifadesini kullandı.
KAYNAK:DHA