1’inci şüpheli gösterilen Soma A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan ve 7 kişinin ‘kasıtla adam öldürme ve yaralama’ suçunu işledikleri belirtilerek, 301 kez ağırlaştırılmış müebbet hapisle yargılanmaları istendi. Diğer 29 şirket çalışanına da ‘taksirle adam öldürmek’ten 2 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası talep edildi.
Manisa’nın Soma ilçesinde 13 Mayıs 2014’te meydana gelen ve 301 işçinin hayatını kaybettiği maden faciasının sorumluları hakkında tarihi cezalar istendi. Soma Kömür İşletmeleri A.Ş.’ye ait Eynez Maden Ocağı’nda yaşanan olayla ilgili 6 aydır soruşturmayı yürüten Soma Cumhuriyet Savcılığı, fezlekeyi Akhisar Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderdi. Hürriyet’in ulaştığı fezlekede, 45 kişinin ismi ‘şüpheli’ olarak yer aldı. 1”inci şüpheli olarak ise Soma A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan gösterildi. Gürkan’la birlikte halen tutuklu olan 8 kişinin 301 kez ağırlaştırılmış müebbet cezasıyla yargılanmaları talep edildi. Facianın hemen ardından tutuklanan Can Gürkan, vardiya amirleri Yasin Kurnaz, Hilmi Kazık, İsmail Adalı, Genel Müdür Ramazan Doğru, teknik nezaretçi Ertan Ersoy, İşletme Müdürü Akın Çelik, ve maden teknisyeni Mehmet Ali Günay Çelik’in TCK 81’inci maddesinde yer alan ‘olası kasıtla adam öldürme ve yaralama’ suçunu işledikleri iddia edildi. Ayrıca fezlekede 301 kez ağırlaştırılmış müebbete 21’inci maddenin tatbiki halinde cezanın her bir ölen için 20 ile 25 yıla düşebileceği belirtildi. Şirket görevlileri Yalçın Erdoğan, Ergün Yılmaz, Harun Güneş, Coşkun Derici, Harun Yılmaz, Fuat Ünal Aydın, Necati Karadeniz, Erdem Canbaz hakkında da TCK 85/2’den yani ‘bilinçli taksirle adam öldürmek’ten müebbet hapis cezası istendi. Savcı, müebbet istediği bu 8 kişinin de 22’inci maddenin uygulanmasıyla 32 aydan 20 yıla kadar yargılanabileceklerini öngördü.
29 ÇALIŞANA ‘TAKSİRLE ADAM ÖLDÜRMEKTEN’ 15 YILA KADAR
Fezlekede yine şirket görevlisi 29 kişi hakkında da ‘taksirle adam öldürmek’ten 2 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası talep edildi. Bu kişiler şunlar: Serkan Kocaman, Soner Günay, Ümit Şahin, Nazmi Cem Nesemioğulları, Hüseyin Alkan, Adem Ormanoğlu, Burhan Karabaş, Sertaç Büyükgüney, Nimetullah Uğurlu, Efkan Kurt, Mehmet Bayri, Sertan Güney, Batuhan Ünlüyol, Ozan Sezer, Erdoğan Cinoğlu, Halil Sarı, Serhat Dinç, Saltuk Alp Demir, Uğur Karabulut, Sertan Günay, Mehmet Uçgun, Ömer Değirmenci, Fahri Pançar, Olcay Erşin, Mehmet Avcı, Halil Burhan, Hüseyin Ergin, Hilmi Karakoç, Caner Uysal.
CEZALAR TARİHİ, ANCAK BAZILARI YETERSİZ
Manisa Barosu Başkanı Zeynel Balkız ise ilk 16 şüpheli hakkındaki cezayı yeterli ancak diğerleri hakkında talep edileni yetersiz bulduklarını söyledi: “29 kişi hakkında ‘taksirle öldürme’ değil ‘ihmal davranışla ölüme neden olma’ cezası verilmesini istiyoruz. Maden işletmesi daha önceki şirket tarafından devredilirken önceki grup ‘Burada sık sık yangın meydana geliyor. Biz yeterli verim alamadığımız için devrediyoruz’ diyor. Bu şirkete devrediyor. Buraya geldiklerinde işletme projesi hazırlayıp Bakanlığa, TKİ’ye (Türkiye Kömür İşletmeleri) veriyorlar. TKİ ‘Bu projeyi uygulayın’ diyor. Projede havalandırma ve iş güvenliği tedbirleri var. Proje olmasına rağmen, rezerv zayiatı olacak diye rafa kaldırıyorlar, vazgeçiyorlar. Ama aynı koşullarda 1 milyon 500 bin ton yıllık üretim, 2012-2013 yıllarında 3.5 milyon tona çıkıyor. 2010’daki bu projeye göre yer altında 2 bin 500 çalışan olması gerekirken 3 bin 800 çalışana çıkıyor sayı. Yani müthiş bir yoğunluk meydana geliyor ve bu üretim artışı amaçlı çalışmayla da iş güvenliği tedbirleri ihmal ediliyor. Hiçbir müfettiş daha önceki bu işletme projesi uygulanıyor mu, tedbirler alınmış mı diye üzerinde durmuyor. TCK 83’üncü maddeye gelirsek... Bir kişinin yükümlü olduğu görevi yapmaması neticesi yani ihmalli bir davranışı sonucu ölüm meydana gelmişse temel ceza olarak ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine 20 yıldan 25 yıla kadar, eğer müebbet hapis cezasını gerektirmiyor ise 15 ila 20 yıla kadar, diğer hallerde de 10’dan 15 yıla kadar hapis cezasına hükmeder. Bu fezlekede yer alan tedbirsizlikle yani taksirle ‘birden fazla kişinin ölümüne sebep olma’ yerine bu maddenin uygulanmasını istiyoruz. 16’dan 45’e kadar ki sanıklar hakkında cezayı yeterli bulmuyoruz. Daha önce benzer bir durumda kasten adam öldürmekten böyle bir ceza verilmedi. İlk defa Soma Cumhuriyet Savcılığı bunu istedi. Tarihi cezalar istendi. Bu daha başlangıç. O bakımdan onaylamakla birlikte gerek Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı gerek Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na Cumhuriyet Savcılığı’nın istediği soruşturma izinlerinin derhal verilmesini talep ediyor ve uyarıyoruz. Bilirkişi raporunda kusurlu olarak görülen Maden İşleri Genel Müdürü, TKİ Yönetim Kurulu Başkanı, TKİ İşletme Dairesi Başkanı, 2010’dan beri Soma A.Ş. ve Eynez Projesini inceleyen MİGEM Kontrol ve Denetleme Kurulu elemanları ile olay tarihinden önceki son 2 yıl içindeki Çalışma Bakanlığı İş Teftiş Kurulu Müfettişleri hakkındaki davayı ayırdıklarından bunların da cezalandırılmasını istiyoruz.”
İşte Soma mezarlığı
Manisa’nın Soma ilçesinde 301 madencinin yaşamını yitirdiği faciayı araştırmak üzere oluşturulan TBMM Araştırma Komisyonu üyeleri, 30 Ekim günü olayın meydana geldiği ocağa indi. Madenin işçilere mezar olan noktasında incelemelerde bulunan komisyon üyesi vekiller, içerinin görüntülerini ilk kez kamuoyuyla paylaştı. Türkiye’nin en büyük maden kazalarından biri olan Soma’dan geriye demir ve moloz yığınlarının yer aldığı bu fotoğraflar kaldı. Komisyon üyelerinin, maden içindeki göçüklerden dolayı bazı bölümlerden eğilerek, zaman zaman da sürünerek geçtiği belirtildi. Komisyon üyesi CHP’li Hasan Ören, kazanın olduğu noktaya indiğinde gördüğü manzarayı, “Tüyleriniz diken diken oluyor, inanın kendimi kaybettim. Orada bir insanın çalışması mümkün değil. Bir imkân olsa da cehennemin bir fotoğrafını çekseniz, Soma’daki madenin içindeki işte o görüntüdür. 30 metrelik bir alanı sürünerek geçtik. Bir de orası devletin ruhsatlandırılmış madeni, özellere geldiğinizde işler orada daha da kötü” sözleriyle açıkladı.