Brüksel -AA- AB Komisyonu, diğer aday ve potansiyel aday ülkelerle birlikte Türkiye İlerleme Raporu, strateji belgesi ve önümüzdeki 4 yıla ilişkin mali yardım çerçevesini açıkladı.
İlerleme Raporunda, siyasi kriterlerle ilgili "Güvenlik güçleri üzerindeki sivil gözetim" bölümünde, "Ordunun kamuoyuna yaptığı açıklamalara ve siyasi sürece müdahale çabalarına rağmen 2007 baharında yaşanan anayasal krizin sonucu demokratik sürecin üstünlüğünü teyit etmiştir" denildi.
AB Komisyonu belgesinde, "Silahlı Kuvvetlerin (son bir yılda) önemli siyasi etki yaratmayı sürdürdüğü" ifade edilerek, Türk Silahlı Kuvvetleri ve jandarmaya yönelik değerlendirmelere yer verildi.
Türkiye'de son bir yılda yaşanan siyasi ve ekonomik gelişmelerin ve reform çabalarının ele alındığı raporda, 22 Temmuz seçimlerinin TBMM'de "ülkenin siyasi farklılıklarının daha iyi temsiline" imkan sağladığı belirtilerek, yüzde 10 seçim barajının indirilmesinin "tercih edileceği" kaydedildi.
Belgede, "(Bir önceki) Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, ve hükümet arasındaki gergin ilişkiler, reform sürecinde çalışmaların yavaşlamasına katkı sağladı" ifadeleri yer aldı.
Yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığıyla ilgili endişelerin sürdüğü belirtilen raporda, "yargının bağımsızlığını ve tarafsızlığını" güçlendirmek için daha fazla çaba gösterilmesi talep edildi.
"Türkiye'de yolsuzluğun yaygın olduğu ve yolsuzlukla mücadelede sınırlı ilerleme sağlandığı" ileri sürülen raporda, Türkiye'nin benimsediği "işkenceye sıfır tolerans" politikasının olumlu sonuç verdiği belirtildi.
İlerleme Raporunda din ve ibadet özgürlüğü başlığı altında "Aleviler ve gayri müslimlerin karşılaştıkları temel sorunları çözmede gerçek bir ilerlemeden ahsedilemeyeceği" görüşü yer aldı.
Raporda Kıbrıs başlığı altında "Türk hükümetinin BM gözetiminde kapsamlı çözüme bağlılığı ifade etmeyi sürdürdüğü" belirtilerek, Kıbrıs Rum kesimiyle ilişkilerin normalleştirilmesinde herhangi bir ilerleme sağlanmadığı ifade edildi.
Belgede, AB'nin geçen yıl Aralık zirvesinde 8 fasılda müzakereleri dondurmasına neden olan Türkiye'nin Ek Protokol yükümlülüklerini (limanların ve havaalanlarının Rum kesiminin kullanımına açılması) eksiksiz yerine getirmede "hiçbir ilerleme sağlanmadığı" iddia edildi.
İlerleme Raporunda öncelik verilen diğer unsurlar arasında, 301'inci maddenin AB standartlarında yeniden ele alınması talebi ve dini azınlıklara bazı haklar tanıması öngörülen Vakıflar Kanunu'nun kabul edilmesi dikkati çekti.
AB terör örgütleri listesindeki PKK'nın son dönemde artan saldırılarının Türkiye açısından ciddi bir güvenlik sorunu oluşturduğu kaydedilen raporda, terörle mücadeleye destek verildi.
Belgede gazeteci Hrant Dink'in öldürülmesinin ardından Türk toplumunun dayanışma gösterdiği fakat bazı kesimlerin faillere destek verdiği ifade edilerek, "Polisin ihmali yönündeki iddialar dahil olmak üzere geniş kapsamlı bir soruşturmaya gerek duyulmaktadır" denildi.
Öte yandan, katılım öncesi mali yardım çerçevesinde önümüzdeki 4 yılı kapsayan önerisini üye devletlerin onayına sunan AB Komisyonu, bu yıl 497,2 milyon avro tahsis edilen Türkiye'ye 2008'de 538,7 milyon avro, 2009'da 566,4 milyon avro, 2010'da 653,7 milyon avro ve 2011 yılında 781,9 milyon avro ayrılmasını istedi.
-Strateji Belgesi-
AB üyesi ülkelere ve Avrupa Parlamentosuna önümüzdeki bir yıla ilişkin genişleme stratejisi belgesini sunan AB Komisyonu, Türkiye'de reformların 2005 yılından bu yana yavaşladığı tespitinde bulunarak, "siyasi reformların hızlandırılmasını" istedi.
Belgede, Türkiye'nin vatandaşlarını koruma ve terörizmle mücadele çabasında hukukun üstünlüğü yanında bölgesel barış ve istikrara önem vermesi istendi.Belgede, üye ülkelere yönelik çağrıda, "AB'nin (aday ülkelere yönelik) taahhütlerine bağlı kalması ve teknik hazırlıkları yapılır yapılmaz ilgili fasılları açarak müzakere sürecini yolunda tutması büyük önem taşımaktadır" ifadelerine yer verildi.
Kıbrıs Rum kesimine uygulanan "nakliyat araçları kısıtlaması" dahil, malların serbest dolaşımı üzerindeki engelleri kaldırması talep edilen belgede ayrıca, Rum kesimiyle "ikili ilişkilerin normalleştirilmesi beklentisi" dile getirildi.
Strateji belgesinde, Türkiye'nin üyelik yükümlülüklerini karşılama yeteneğini geliştirdiği kaydedildi.