Dünyanın envanterini çıkaran belge, Kongo’nun kobalt madeninden, Arjantin’in şap aşısına kadar uzanıyor.
Listede Türkiye’daki önemli unsurlar ise şöyle sıralanıyor; Boğazlar, Bakü-Ceyhan boru hattı. Metal üreticisi şirketler; Durmazlar, Baykal ve Ermaksan. WikiLeaks’in bu sızıntısı tepki çekerken, ‘teröristlere hedef gösteriyor’ diye eleştirildi.
WIKILEAKS’in bir haftadır yayınladığı belgelerin, tartışmaya belki de en çok açık olanı dün ortaya çıktı. Doğrudan Amerikan Dışişleri Bakanlığı’nca hazırlanıp tüm büyükelçiliklere gönderilen 18 Şubat 2009 tarihli belge, 2008 yılı itibariyle, dünyada, ABD’nin ulusal güvenliği için kritik önem taşıyan tesislerin listesini içeriyor.
Her yıl güncellendiği belirtilen liste, dünyanın dört bir yanından petrol boru hatları, iletişim ve ulaşım merkezlerinin yanısıra, madenler, bazı ilaç fabrikaları ve kritik boğazları içeriyor. Belgede, listede geçen bu stratejik yerlerin bir nedenle ortadan kalkmaları durumunda, “ABD’nin kamu sağlığı, ekonomik güvenliği ve/ya milli güvenliği ciddi bir şekilde etkilenebilir” deniyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü P. J. Crowley, WikiLeaks’in El Kaide’ye “hedef listesi” verdiğini söyledi.
Terör saldırılarına hedef olabilir
Terör örgütlerinin olası hedef noktaları olarak belirtilen bu yerlere ilişkin güncellemelerin, büyükelçilikler tarafından yapılması istenirken, “Evsahibi devletin, bu çalışmadan haberi olmaması gerektiği” de özellikle vurgulanıyor. Bu durum, ABD Dışişleri Bakanlığı’nın, bünyesindeki büyükelçilikleri, istihbarat birimleri gibi kullandığına ilişkin şüpheleri de güçlendirdi.
Listenin Türkiye bölümünde, İstanbul Boğazı ve Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı’nın yanısıra, metal üreticisi Durmazlar, Baykal ve Ermaksan firmalarının ismi de geçiyor.
Belge, ABD yönetiminin, uluslararası iletişim ağının korunmasına ne ölçüde önem atfettiğini de gözler önüne serdi. Zira her kıtadan tam 73 denizaltı kablo merkezi, bu listede yer almış.
Bursalı şirketler
Ermaksan
- Ermaksan Makine Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi Yönetim Kurul Başkanı Erol Özkayan.
- Yılda 3 bin adet makina üreten şirket 70’ten fazla ülkeye ihracat yapıyor.
- Şirket üretiminin yüzde 80’ini dünyanın dört bir yanına ihraç ediyor.
- Son 20 yıldır sac işleme makinelerine odaklanan Ermaksan, bugün dünyanın önde gelen sac işleme makineleri üreticilerinin arasına girmeyi başardı.
Baykal
- 1950 yılında kuruldu, 1976’dan beri şirket 500 milyon dolarlık ihracat yaptı.
- 2008’de 70 milyon dolarlık ihracatla rekor kıran şirket, 60 ülkeye satış yapıyor.
- Şirketin Yönetim Kurulu Başkanı Sulhi Baykal.
- Hollanda, İtalya ve Bulgaristan’da gerek iştirak ettiği gerekse % 100 sermaye sahibi olduğu makine dağıtım ve pazarlama şirketleri bulunuyor.
- 2007 yılında, Alman Weinbrenner şirketini satın aldı. Şirketin ürettiği abkant pres makinası, 11 Eylül terör saldırılarında yıkılan Dünya Ticaret Merkezi’nin yerine yapılmakta olan “Özgürlük Kulesi” inşaatının çelik konstrüksüyon imalatında kullanılıyor.
Durmazlar
- Geçen yıl TBMM’den üstün hizmet ödülü alan şirket Bursa’da faaliyet gösteriyor. Şirketin Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Durmaz.
- Durmazlar Makine bugün 5 kıtaya 105 ülkeye ihracat yapıyor.
- Otomotiv, inşaat, tekstil, beyaz eşya ve havayolu sektörüne tersaneler, elektronik sanayisine üretim yapıyor. 150 milyon dolar değerindeki ciroya sahip.
Listeden bazı ilginç örnekler:
- Arjantin: Şap aşısı
- Kongo: Kobalt madeni
- Danimarka: İnsülin fabrikası
- İran: Hürmüz Boğazı
- Kanada: Chalk River Nükleer Tesisleri (dünyanın bir numaralı izotop üreticisi)
- Almanya: Siemens fabrikası
- Rusya: Nadym gaz boru hattı (“Dünyanın en kritik doğalgaz tesisi”)
- Avustralya: Yılan zehri fabrikası
- Endonezya: Kalay madeni
- İtalya: Yılan zehrine karşı Digibind’i üreten tesis.
- İsviçre: Tamiflu Domuz gribi ilacının üretildiği tesis.