ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Michael Mullen’ın bugün Ankara’ya gelerek bu konudaki isteğini aktaracağı, ancak hükümetin “tezkere gerekebileceği” gerekçesiyle silahlı teçhizatın geçmesine karşı olduğu öğrenildi. Mullen’ın gündemindeki diğer konunun da “Türkiye’ye erken uyarı sistemi ve füze bataryası konuşlandırma” olduğu belirtildi.
Mullen ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Işık Koşaner’in bugün yapacağı görüşmede “silahların transit geçişi” konusu ele alınacak. Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu başkanlığındaki Türk heyetiyle geçtiğimiz günlerde süren pazarlığın ardından Türk tarafının silah geçişini veto ederek, sadece askeri teknik cihazların geçişine izin verdiği kamuoyuna yansımış, ancak Dışişleri Bakanlığı iddiaları yalanlamıştı. Buna rağmen, Mullen’ın silah geçişine de izin verilmesi konusunda girişimlerde bulunacağı ve Koşaner’den hükümeti bu konuda ikna etmesini isteyeceği iddia edildi. ABD’nin, Irak’ın kuzeyi üzerinden Türkiye’ye getireceği askeri malzemeleri, bir güvenlik koridorundan karayoluyla İskenderun ve Mersin limanlarına indirmeyi planladığı, Pentagon’un alternatif güzergâh olarak da Ürdün’ü değerlendirdiği öğrenildi.
“1 Mart” deneyimini yaşayan hükümetin eğiliminin ise, tezkere gerekebileceği ihtimaline karşılık “ABD’ye sadece silahsız teçhizat için izin verilmesi” yönünde olduğu iddia edildi. ABD’nin Türkiye üzerinden geçirmeyi planladığı ağır teçhizat arasında tank, ağır zırhlı araçlar, uzun menzilli toplar, mobil radarlar ve hava savunma sistemleri de bulunuyor. Ancak Türkiye’nin “silahsız teçhizat” konusunda ısrar etmesi halinde bu teçhizatın silah taşımayan askeri nakliye araçları, radarlar ve lojistik malzemelerle sınırlı kalabileceği kaydediliyor.
Füze kalkanına katkı
Görüşmelerde, 19 - 20 Kasım’da yapılacak NATO Zirvesi öncesi, ABD’nin İran’a yönelik caydırıcı etkisi olması maksadıyla Türkiye’de füze savunma sistemleri konuşlandırmak için taleplerinin de gündeme gelmesi bekleniyor. Bu taleplere daha önce soğuk yaklaşan Ankara’nın cevap vermemesi halinde ise sistemlerin Romanya ve Bulgaristan’a yerleştirileceği belirtiliyor. Mullen’ın temasları sırasında Irak’ın kuzeyindeki PKK varlığıyla mücadele, Koşaner’in “eksik çalıştığı”na dikkat çektiği üçlü mekanizma ve Afganistan’da Türkiye’nin yürüttüğü Kâbil Bölge Komutanlığı görev süresinin bir yıl daha uzatılması da konuşulacak konular arasında bulunuyor.
‘Tezkere gerekir’
TBMM Dışişleri Komisyonu üyesi CHP’li Onur Öymen, Anayasa’nın 92. maddesine göre, yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye’de bulunmasına izin verme yetkisinin TBMM’de olduğuna, bu nedenle ABD muharip unsurlarının Irak’ı Türkiye üzerinden terk etmesi için Meclis’te bir tezkerenin kabul edilmesi gerektiğine işaret etti. Öymen, “Sadece ağır teçhizatın Türkiye’den geçmesi durumunda tezkere gerekmeyebilir, ancak buna da bakılmalı. Çünkü ağır teçhizat bir askeri unsurla gelecektir. TBMM’yi bu süreçte aradan çıkarmak doğru olmayacaktır” dedi.