Son dakika: Rusya-Ukrayna krizi devam ederken önemli açıklamalar geldi. ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Çin Olimpiyatları bitmeden Rusya'nın Ukrayna'yı işgale başlayabileceğini söyledi. Katıldığı bir röportajda ABD Başkanı Joe Biden, Ukrayna'daki Amerikalıların ülkeyi derhal terk etmesi yönünde çağrı yaptı. Tahliye için Ukrayna'ya asker göndermeyeceklerini ifade eden Biden, "Amerikalılar ve Ruslar birbirine ateş açarlarsa bu bir dünya savaşı olur" diye konuştu. Çok sayıda ülke, vatandaşlarına Ukrayna'dan derhal ayrılmaları yönünde çağrı yaparken İngiltere Savunma Bakan Wallace, "Rusya Ukrayna'yı her an işgal edebilecek durumda" açıklaması yaptı. Öte yandan Biden ve Putin'in 12 Şubat'ta bir telefon görüşmesi yapacağı belirtildi.
Kremlin, Rusya Devlet Başkanı Putin ile ABD Başkanı Biden arasında 12 Şubat akşamı için telefon görüşmesinin planlandığını duyurdu.
Beyaz Saray, Biden’ın, Rusya lideri Putin ile telefon görüşmesi yapmak istediğini belirtmesi üzerine Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov açıklama yaparak, "ABD tarafı Devlet Başkanı Putin ile görüşme talebinde bulundu ve 12 Şubat’ta, Moskova saati ile iki devlet başkanının görüşmesi planlanıyor" dedi. Görüşmenin saat kaçta olacağına dair bilgi vermeyen Peskov, Amerikan tarafının telefon görüşmesi için kendilerine yazılı talep ulaştırdığını da sözlerine ekledi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı, birçok ülkeden gelen açıklamalara yanıt vererek "Rusya’nın güvenlik garantileri konusundaki haklı taleplerini itibarsızlaştırmak için Moskova'ya karşı koordineli enformasyon saldırısı gerçekleştiriliyor" dedi.
Moskova açıklamasının devamında şunları ifade etti:
"Batılı ülkelerin yetkilileri ve medyası, Ukrayna çevresindeki yapay gerilimi tırmandırmak için kumpas başlattılar."
ABD, Rusya-Ukrayna krizinin tırmanması nedeniyle Polonya'ya 3 bin ilave asker gönderiyor.
Beyaz Saray son olarak yaptığı açıklamada ABD vatandaşlarının önümüzdeki 24 ile 48 saat içinde Ukrayna’yı terk etmeleri gerektiğini duyurdu.
ABD Deniz Kuvvetlerinden yapılan açıklamada, "ABD Donanması muhripleri USS Sullivans (DDG 68), USS Gonzalez (DDG 66), USS Donald Cook (DDG 75) ve USS Mitscher (DDG 57) Avrupa operasyon bölgesinde faaliyet gösterecek. Görevleri boyunca, ABD Altıncı Filosu'nu ve NATO müttefiklerimizi desteklemek için bir dizi donanma faaliyetine katılacaklar." ifadelerine yer verildi.
Gemilerin, Virginia'nın Norfolk Limanı ile Florida'nın Mayport Limanı'ndan ayrıldığı belirtilen açıklamada, konuşlandırmaların Rusya'nın atacağı herhangi bir adıma karşı olmadığını ancak 6'ıncı Filo'ya "ek esneklik sağlamak için" yapıldığı ileri sürüldü.
ABD'nin Harry S. Truman uçak gemisi görev grubu Neptune Strike-22 tatbikatı amacıyla Akdeniz'de konuşlu bulunuyor.Neptune Strike-22 tatbikatı 4 Şubat'ta bitmişti.
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Sullivan, Beyaz Saray'da düzenlediği basın brifinginde, Ukrayna krizine ilişkin son gelişmeleri değerlendirdi. Sullivan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'yı işgal konusunda net olarak karar verdiğini şu anda söyleyemeyeceklerini, ancak işgalin her an başlayabileceği konusunda ellerinde güçlü istihbarat olduğunu kaydetti.
Sullivan, "İstihbarat raporlarına girmeyeceğim ancak daha önce (işgalin) Çin olimpiyatlarından sonra olabileceği spekülasyonunun aksine şu anda açıkça söyleyebilirim ki Olimpiyatlar bitmeden başlayabilir." değerlendirmesini yaptı.
ABD ile NATO müttefiklerinin olası bir işgal karşısında en ağır yaptırımlar ve diğer yollarla Rusya'ya karşı tepkisini ortaya koyacağına vurgu yapan Sullivan, Rusların Ukrayna'ya önce hava ve füze saldırıları yapıp ardından kara operasyonuyla işgalin devam etmesini beklediklerini söyledi.
Sullivan ayrıca, Rusların Kiev'e yönelik ani bir saldırı ile Ukrayna'nın başkentini ele geçirmek isteyebileceklerini iddia etti.
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı ayrıca, gelecek 24 saat ile 48 saatlik süre içinde neler olacağını bilemediklerini, Ukrayna'da işgalin her an başlayabileceğini, Amerikalıların derhal ülkeyi terk etmesi gerektiğini ve işgal durumunda tahliye operasyonu yapmayacaklarını söyledi.
Çin'deki 2022 Pekin Olimpiyat Oyunları, 20 Şubat'ta sona erecek.
Amerikan NBC televizyonuna röportaj veren ABD Başkanı Joe Biden, Ukrayna'daki krizi ve olası işgal durumunda Washington'ın planlarını anlattı.
Röportajın yayınlanan ilk kısmında Biden, halen Ukrayna'da bulunan ABD'lilere, "Amerikalılar ülkeyi derhal terk etmeli." çağrısında bulundu ve Rusların işgal tehlikesinin sürdüğünü söyledi.
Olası bir işgal durumunda ABD'nin ülkede kalan Amerikalılar için (Afganistan'dakine benzer şekilde) Ukrayna'ya asker gönderip göndermeyeceğiyle ilgili soruya yanıt veren Biden, "Böyle bir planımız yok. Amerikalılar ve Ruslar birbirine ateş açarlarsa bu bir dünya savaşı olur. Artık öncekinden çok farklı bir dünyada yaşıyoruz." diye konuştu.
ABD Dışişleri Bakanlığı da önceki gün yayımladığı duyuruda Ukrayna'daki Amerikalılara derhal ülkeyi terk etmeleri çağrısında bulunmuş ve bir tahliye planı uygulanmayacağını belirtmişti.
Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki ise Afganistan'dakine benzer bir tahliye planlarının Ukrayna için söz konusu olmadığını dile getirmişti.
Japonya Dışişleri Bakanlığı açıklamasında, "(Rusya-Ukrayna gerilimi) Gidişatın hızlı şekilde kötüleşebileceğine yönelik giderek artan bir ihtimal bulunuyor." ifadeleri kullanıldı.
Ukrayna'ya yönelik seyahat uyarısının en üst seviyeye çekildiği bildirilen açıklamada, Japon vatandaşlarına, derhal bu ülkeden ayrılmaları ve "amacına bakılmaksızın" bu ülkeye seyahatten kaçınmaları tavsiye edildi.
Açıklamada, Ukrayna'ya sınır ülke olan Belarus'ta düzenlenen Rusya-Belarus ortak tatbikatına atıf yapıldı ve Rusya'ya ait askeri gemilerin Karadeniz'de seyrettiği anımsatıldı.
Newsweek sitesinin haberine göre, Güney Kore Dışişleri Bakanlığı, Ukrayna'daki vatandaşlarını derhal ülkeyi terk etmeleri konusunda uyardı.
Aynı zamanda Bakanlık, Ukrayna'ya seyahat etmeyi planlayanlardan da seyahatlerini iptal etmelerini istedi.
Bakanlık, Ukrayna'daki vatandaşlarından mevcut uçuşlar aracılığıyla derhal güvenli üçüncü ülkelere veya Güney Kore'ye tahliye edilmelerini istedi.
Yetkililer, büyükelçilik personeli de dahil olmak üzere Ukrayna'da en az 341 Güney Koreli bulunduğunu bildirdi.
Danimarka Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Danimarkalılara 48 saat içinde Ukrayna'yı terk etmeleri tavsiye edildi.
Danimarka Dışişleri Bakanı Jeppe Kofod ise yaptığı basın toplantısında, "Rusya'nın mantıksız ve çılgınlık derecesinde Ukrayna'ya yönelik tehditlerinden endişe duyuyoruz." dedi. Kofod, diğer ülkeler gibi Danimarka vatandaşlarının da Ukrayna'yı terk etmeleri gerektiğini söyledi.
Norveç Dışişleri Bakanlığı da Ukrayna ve Rusya sınırındaki ciddi ve öngörülemeyen güvenlik durumu nedeniyle vatandaşlarının Ukrayna'yı terk etmelerini istedi.
Bakan Anniken Huitfeldt, Ukrayna'daki vatandaşlarının ülkeye dönmesi yönünde tavsiyede bulundu.
İsrail Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, "Ukrayna'da kötüleşen durum" nedeniyle büyükelçilik çalışanları ve ailelerinin tahliyesine karar verildiği belirtildi.
Bakanlık ayrıca, Ukrayna'ya seyahat etmeyi planlayan İsraillilere bundan kaçınmaları uyarısında bulundu.
Ukrayna'da ikamet eden İsraillilerin de ülkede kalmaya devam etme hususunu yeniden gözden geçirmelerini isteyen Bakanlık, vatandaşlarına her halükarda sıcak noktalarda bulunmamalarını tavsiye etti.
Hollanda Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Hollanda'nın Kiev Büyükelçisi Jennes de Mol'un Ukrayna'da yaşayan vatandaşlar ile Rusya-Ukrayna arasındaki krizle ilgili çevrimiçi toplantı yaptığı belirtildi.
Açıklamada, 50 Hollanda vatandaşının katıldığı çevrim içi toplantıda, de Mol'un Hollandalıların Ukrayna'yı terk etmeyi son dakikaya bırakmamalarını istediği kaydedildi.
De Mol'un, Hollanda vatandaşlarından Ukrayna'da kalmalarının gerekli olup olmadığını kontrol etmelerini istediği, ülkede kalmayı tercih edenlerin olası bir savaşa iyi bir şekilde hazırlıklı olmalarının önemine dair uyarıda bulunduğu ifade edildi.
Ukrayna'daki durumun çok belirsiz olduğunu ve aniden kontrolden çıkabileceğini belirten de Mol'un, "Bu nedenle size şimdiden soruyoruz: Burada kalmanız gerçekten gerekli mi? Değilse, o zaman şimdiden ülkeyi terk etmeyi düşünün. Vatandaşlar ülkede kalmayı seçerse, hazırlıklı olmaları kendi sorumluluklarındadır.” uyarısında bulunduğu aktarıldı.
De Mol'un, bölgede krizin tırmanması durumunda Hollanda hükümetinin ülkeyi terk etmek isteyenlerin tahliyesine yardımcı olmayacağına vurgu yaptığı, vatandaşların kendi ulaşım araçları ile sınırı geçmeleri gerektiğini söylediği belirtildi.
İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace, Moskova'da Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ile görüşmesinin ardından İngiliz Büyükelçiliğinde basın toplantısı düzenledi.
Rus Bakan ile yapıcı ve samimi bir görüşme yaptığını kaydeden Wallace, Rusya'nın NATO'ya sunduğu anlaşma taslağını, NATO'nun buna cevabını, Minsk Anlaşmasının uygulanması gibi konuları detaylarıyla ele aldıklarını söyledi.
Ukrayna'nın işgalinin, hem Ukrayna hem Rusya hem de Avrupa'nın güvenliği açısından neden olabileceği trajik sonuçlar konusunda net olduğunu ifade eden Wallace, Rus Bakan'ın kendisine Ukrayna'yı işgal etmeyeceklerine dair güvence verdiğini aktardı.
Wallace, "NATO'nun bir savunma ittifakından daha fazlası olduğu" yönündeki algıları ele almak için "güven artırıcı önlemlere" de baktıklarını belirtti.
Wallace, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin "her an başlayabileceği" yönündeki sözlerinin hatırlatılıp, kendi değerlendirilmesinin sorulması üzerine, "Hem Belarus hem de Ukrayna'daki 100 binin üzerindeki Rus kuvvetinin nizamı, açıkçası bu büyüklükteki bir kuvvete bir dizi eylemde bulunma yeteneği veriyor, buna her an komşu bir ülkeyi işgal etmek de dahil." diye konuştu.
NATO'nun bir işgalin "trajik sonuçları" olacağını açıkça belirttiğini ve gerginliği azaltmak için ellerinden gelen her yolu deneyeceklerini ifade eden Wallace, o yüzden de Moskova'yı ziyaret ettiğini aktardı.
Görüşmesinin Rusya'yla ilişkilerde "daha iyi bir atmosfere" yol açtığına inandığını belirten İngiliz Bakan, "Rus hükümetinden Ukrayna'yı işgal etme niyetlerinin olmadığını açıkça duydum, ayrıca bazı endişelerini dinledim." dedi.
Dün İngiliz Dışişleri Bakanı Liz Truss ile Rus mevkidaşı Sergey Lavrov arasında gerçekleşen ve Lavrov'un mevkidaşını argümanlarına "sağır" olmakla suçladığı gergin görüşme de sorulan Wallace, kendisinin görüşmesinde "kesinlikle sağırlık veya körlük olmadığını" söyledi.
Wallace, "Biz Savunma Bakanlarıyız, çatışmada olanların sonuçlarının sorumluluğunu taşıyoruz. Ben ve Genelkurmay Başkanı, silahlı kuvvetlerden sorumluyuz ve herhangi bir şey ters giderse nihai bedeli ödeyenler biz oluruz. Bu profesyonel Rus ordusunda da farklı değil." dedi.
Bu yüzden sorunları çözmenin ikisin de çıkarına olduğunu kaydeden İngiliz Bakan, görüşmenin "gerilimi düşürmeye katkıda bulunduğunu umduğunu", ancak "ikisi arasında hala alınacak önemli bir yol olduğunu" söyledi.
AB Komisyonu sözcülerinden Peter Stano, birincil önceliği olmayan personele Ukrayna'dan ayrılma izni verildiğini açıkladı.
Ayrıca haber sitesi Politico'ya göre, AB Komisyonu Ukrayna Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Matti Maasikas, ülkedeki diplomatik personele gönderdiği e-postada, "Birincil önceliği bulunanlar haricindeki tüm yabancı personelin en kısa sürede Ukrayna'yı terk etmesini istiyorum." dedi.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimtro Kuleba ise Twitter'dan yaptığı açıklamada, Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT) Güven ve Güvenlik Artırıcı Önlemlere İlişkin Viyana Belgesi doğrultusunda, Rusya’dan açıklama beklediklerini belirtti.
Viyana Belgesi’ne göre, Rusya’nın Ukrayna sınırlarındaki faaliyetlerine dair detaylı açıklama yapması gerektiğine işaret eden Kuleba, "Rusya'dan, Ukrayna sınırlarına yakın bölgelerde ve geçici olarak işgal edilen Kırım'daki askeri faaliyetleri hakkında ayrıntılı açıklamalar yapmasını istedik. Rusya’nın yanıt vermek için 48 saati var." ifadesini kullandı.
Kuleba, Rusya’nın belirlenen süre kapsamında yanıt vermemesi halinde Viyana Belgesi'nin diğer katılımcı devletlerine başvurarak olağanüstü bir toplantı düzenlenmesini talep edeceklerini duyurdu.
ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Mark Milley, Rusya Genelkurmay Başkanı Orgeneral Valery Gerasimov ile görüşmesinden sonra NATO Askeri Komite Başkanı Oramiral Rob Bauer'in yanı sıra Fransa, Almanya, Kanada, İtalya, Polonya, Romanya, ve İngiltere Genelkurmay Başkanları ile görüştü.
ABD Genelkurmay Başkanlığından yapılan yazılı açıklamalarda, Orgeneral Milley'in önce Rus mevkidaşı Gerasimov ile ardından da NATO Askeri Komite Başkanı Oramiral Bauer başta olmak üzere Avrupa ülkelerinden Fransa, Almanya, Kanada, İtalya, Polonya, Romanya ve İngiltere'nin Genelkurmay Başkanları ile telefonda görüştüğü duyuruldu.
Gerasimov ile yapılan görüşmede ortak kaygı konularının ele alındığı ifade edilen açıklamalarda, Milley'in Oramiral Bauer ile "NATO'nun Avrupa'daki faaliyetlerini ve ABD'nin Avrupa'daki kuvvet konuşlandırmasında yaptığı değişiklikleri" ele aldığına işaret edildi. Bauer ile görüşmeye ilişkin ABD Genelkurmayının açıklamasında, "NATO, kalıcı Transatlantik güvenliğin temelidir ve ortak demokrasi, bireysel özgürlük ve hukukun üstünlüğü değerlerimizin kalesi olarak hizmet ediyor." ifadeleri dikkati çekti.
Diğer ülke Genelkurmay Başkanları ile görüşmelere ilişkin açıklamada ise "Askeri liderler, ABD'nin Avrupa'daki kuvvet konuşlanmasındaki değişiklikler dahil ortak güvenlik kaygılarını ele aldı." ifadesi kullanıldı.
Kaynak: AA-İHA