Romanya ve İsrail ile anlaşarak, bu ülkelerde yakalanan vatandaşlarının mahkemeye çıkmasının önünü kesen ABD, benzer bir teklifi Yugoslavya'ya da götürdü.
Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne karşı olan ABD, Temmuz ayı ortalarında Yugoslavya'ya ikili bir anlaşma teklifi götürdü. Yugoslavya'da Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi karşıtlarını heyecanlandıran bu teklifle ABD, kendi vatandaşlarının Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne teslim edilmemesi için bir anlaşma önerdi.
Yugoslavya bu anlaşmayı imzalarsa, Amerika da aynı şekilde kendi sınırları içinde yakalanan Yugoslav vatandaşlarını Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne teslim etmeyecek. ABD'nin teklifini, İsviçre ile Norveç reddederken, Romanya ve İsrail imzaladı. ABD'nin destek aradığı ülkeler arasında özellikle Yugoslavya ve İsrail gibi insan hakları karneleri bozuk ülkelerin olması da ilgi çekici bir başka nokta oluşturuyor.
ABD'NİN TEHDİDİ Bu arada Amerika Yugoslavya ve Bosna Hersek ile böyle bir anlaşma için pazarlık yapıyor. Orta ve Güney Avrupa ülkeleri NATO üyeliği için, ABD'nin bu teklifine sıcak bakıyor. Yugoslavya'nın anlaşmaya sıcak bakmasının ise başka bir sebebi de Amerika ile yürüttüğü 'Barış için Ortaklık Programı' olduğu tahmin ediliyor. ABD aynı zamanda kendisiyle bu anlaşmayı imzalamaya gönüllü olmayan ülkeleri askeri yardımları kesmekle tehdit ettiği iddia ediliyor. Sivil ve Askeri İlişkiler Merkezi'nden Miroslav Hadziç Yugoslavya'nın bugüne dek mali yardım almadığı Amerika'dan destek almayı istediğini belirterek, "Askeri alanda Amerika ile işbirliği yapılması Yugoslavya açısından çok da önem taşımıyor. Ancak Amerika'nın teklif ettiği bu anlaşmanın reddedilmesi 'Barış için Ortaklık Programı'nın sona ermesi anlamına gelebilir. Bu da Yugoslavya'ya ya da genel anlamıyla bölgeye politik ve güvenlik açısından zarar verebilir" diyor.
BALKAN ÜLKELERİ AB İLE ABD ARASINDA Amerika Birleşik Devletleri'nin vatandaşlarının Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne teslim edilmemesini öngören anlaşması Balkan ülkelerini Avrupa Birliği ile dünyanın süper gücü Amerika arasında bir tercih yapmaya zorluyor. Anlaşmaya karşı çıkan İnsan Haklarından Sorumlu Hukukçular Komitesi'nden Biljana Koraçeviç ise şöyle diyor:
"Bizim komitemiz yaklaşık 10 yıldır Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi'yle işbirliği yapılması için çalışıyor. Biz Sırp kamuoyuna, bu anlaşmanın imzalanması durumunda bize problemlerimizin çözümünde yardım eden Savaş Suçları Mahkemesi'nden vazgeçmemiz anlamına geleceğini anlatmaya çalışıyoruz."
YUGOSLAVYA KARAR VEREMEDİ Yugoslavya Dışişleri Bakanlığı söz konusu anlaşmanın imzalanması konusunda henüz bir karar veremediği bildiriliyor. Yugoslavya Devlet Başkanı Vojislav Kostunica'nın Danışmanı Vladimir Djeric, Amerika'nın anlaşma teklifinin bu alanda faaliyet yürüten tüm Yugoslav makamları tarafından inceleneceğini söylüyor. Sırp Başbakan Zoran Cinciç ise Amerika'nın önerisinin Avrupa Birliği ile görüşüleceğini belirtiyor. Yugoslavya Devlet Başkanı Kostunica Amerika ile anlaşma imzalanmasına karşı çıktığını açıkça dile getiyor.