Dün son zamanların en kötü ABD verileri gelmesine rağmen, Dow endeksinde yüz de 2,97'lik bir artış kapanışı yaşandı. Gördüğünüz gibi aslına bakarsanız borsalar yükselişe dönmeye ne kadar da hazır olduğu görülüyor.
Bu yükselişin sebebi ise, gelen kötü veriler nedeniyle Cuma günü FED'in yeni parasal kaynaklar açıklamak zorunda kalacağı beklentisi oldu. FED mecbur kalıp da, yeni kaynaklarla piyasayı desteklemek zorunda kalırsa, bunun en fazla olumlu yansıma yapacağı yer diye borsaların ön plana çıktığı görülüyor.
Peki FED böyle bir karar alacak mıdır? Bilemiyorum ama, ABD için Avrupa'daki sıkıntılar aynı şekilde söz konusu değil. Ben ABD'nin ekonomik olarak AB'ye göre daha rahat olduğunu düşünüyorum. FED bir takım destekleyici kararlar almaya kalksa bile, bu piyasaların düşündüğü kararlar, ya da düşündüğü boyutta olmayacaktır. O takdirde, Cuma geldiğinde, aynı Merkel-Sarkoyz zirvesi gibi beklentilerin tam karşılanmadığı görülürse, öncesinde alanlarda olumsuz düşünceler oluşabilir.
Yok ama FED piyasalara ciddi bir yeni likidite sunmaya karar verirse, bu durum borsalara olumlu yansımalar yaptırır ve yukarı geri dönüş sürecine girilebilir. Ama öncesinde de verilmiş olan paraların sonrasında nasıl da olumsuz etkisi olduğunu gördünüz. Demek ki, eğer böyle bir yeni likidite paketi açıklanırsa, aynı zamanlama ile yeni tasarruf planlarının ve yeni kaynak yaratıcı vergilerin de açıklanması gereklidir. Karşılıksız sürülen paranın sonrasında daha zararlı olduğu göz önünde bulundurulmalıdır.
Dün Avrupa borsaları da yükseldi. Fransa'nın bütçe kısma tedbirlerini bugün açıklaması bekleniyor. ABD borsalarındaki yükselişler de Avrupa borsalarının yükselişlerle kapanmasına neden oldu diye düşünüyorum. Ama bugün Dow futurelerde eksi görüntüler var. ABD futurelerindaki bu eksiler nedeniyle Avrupa borsalarında da benzer realizeler görülebilir.
Gelelim İMKB'ye!
Dışarıda borsaların yükseldiği bir günde, İMKB ise düştü. Sanırım geçen Cuma günü tam tersi tek başına artı kapanış yapan endeksimiz, dün TCMB PPK faiz ve munzamlarda indirimlere gitmeyince, bu beklenti ile alınmış özellikle banka hisselerinin geri verilmesi bu düşüşü yarattı. Bu da eksi kapanmamıza sebep oldu.
Dış piyasalar için tedbir kararları netleşene dek bu oynak görüntüleri bir süre daha yaşayabiliriz. Dış piyasalardaki oynaklık ve kurlarda yaşanan yüksek seyir, TCMB'nın indirimler için, yurt dışında benzer uygulamaları ve dövizin ateşinin sönmesini beklediğini gösteriyor.
Sorunlu batı ekonomilerinin kendi tedbirlerini artık devreye almaları lazım. Bu sürecin gecikmesi, olumsuz etkiler yapacaktır. Bu yüzden ben artık tedbirlerin aynı Fransa'da bugün yapılacağı gibi diğer ülkelerden de açıklanmaya başlaması lazım diye düşünüyorum. Bunlar yapıldıkça, ortalıktaki kriz bulutu dağılmaya başlayacaktır.
Aydın Eroğlu