ABD Başkan Yardımcısı Joseph Biden, Irak Başbakanı Nuri el Maliki'ye ülkedeki siyasi krizi aşmak için tüm siyasi partilerle işbirliğine gitme çağrısı yaptı.
Beyaz Saray yönetimi, Biden'ın Başbakan Maliki ve Meclis Başkanı Usame en Nuceyfi ile telefonla görüştüğünü ve kaygılarını ilettiğini duyurdu.
Biden'ın kapsayıcı bir hükümet ve hukukun üstünlüğüne verdikleri önemi ifade ettiği kaydedildi.
Son ABD askerlerinin ülkeden ayrılması üzerinden 24 saat geçmemişken, Irak'ın en üst düzey Sünni siyasetçilerinden Cumhurbaşkanı Yardımcısı Tarık el Haşimi hakkında terör suçlamaları ile tutuklama kararı alınması ülkede gerilimi tırmandırmıştı.
Ülkenin kuzeyindeki Kürdistan Özerk Yönetimi denetimindeki Erbil'e giden Haşimi emrindeki güvenlik kuvvetlerinin siyasi saldırı ve suikastlere karıştığı suçlamalarını reddediyor.
Irak devlet televizyonu dün korumaların, "Haşimi ile terör örgütleri arasındaki ilişkilere dair itirafları" olarak tanımlanan görüntüler yayınladı.
Suçlamaların ve itirafların uydurma olduğunu savunan Haşimi ise asıl Maliki'nin kendisinin itibarını sarsmaya yönelik bir komplo peşinde olduğunu öne sürdü.
BM sözcülerinden Martin Nesirky de Genel Sekreter Ban Ki-mun'un gelişmeleri yakından izlediğini söyledi.
"Genel Sekreter, Iraklı siyasi liderleri görüş ayrılıklarını çözmek için yapıcı bir diyaloğa girmeye çağırmaktadır" dedi.
Gerilim, uzun müzakereler ardından geçen yıl güçlükle kurulan ulusal birlik hükümetinin dağılması endişesi yarattı.
Irak'ın ulusal birlik hükümeti, genel seçimlerde hiç bir partinin yeterince geniş bir tabana ulaşamaması ardından, dokuz ay süren zorlu müzakereler sonucunda kurulmuştu.
Müzakerelere arabuluculuk eden Kürdistan Özerk Yönetimi Başkanı Mesut Barzani, anlaşmanın çökme riski ile karşı karşıya olduğunu söyledi.
Irak Başbakan Yardımcısı Salih el Mutlak da Irak'ın yeniden mezhep çatışmalarına sürüklenebileceğini kaydetti.
Iraklı Sünni ve Şiiler arasındaki karşılıklı saldırılar, özellikle 2006-2007 döneminde binlerce kişinin ölümüne yol açmıştı.
El Mutlak BBC'ye açıklamasında, Şii olan Başbakan Maliki'yi gerilimi tırmandırmakla eleştirdi ve parlamentoyu güvenoylaması düzenlemeye çağırdı.
BBC'ye konuşan El Mutlak ülkedeki Sünnilerin Maliki liderliğindeki Şii hükümet tarafından baskıya uğradığını söyledi, "Saddam bir diktatördü, Maliki de öyle" dedi.
Nuri el Maliki bunun üzerine Mutlak'ın görevden alınması için hakkında güvensizlik önergesi verdi. Önerge 3 Ocak'ta görüşülecek.
Halihazırda Sünni partilerin desteklediği El Irakiye ittifakı, son haftalarda artan gerilim nedeniyle zaten parlamento çalışmalarını boykot ediyordu. Irakiye, gelişmeler ardından bakanlarının hükümet çalışmalarına da katılmayacağını duyurdu.
Ancak henüz hükümetten resmen çekilmedi.
325 üyeli mecliste 82 sandalyesi olan El Irakiye aslında 2010 Mart'ındaki seçimlerden ilk sırada çıkmıştı.
Ancak Maliki diğer partilerin desteğini alarak hükümeti kurmak için inisiyatifi elde etti.