ABN AMRO, hazırladığı araştırma raporuyla Ağustos ayında 50.9 düzeyinde olan Türkiye Satın Alma Yöneticisi Endeksi'nin (PMI) Eylül ayında yüzde 49.9'a gerilediğini açıkladı.
ABN AMRO ve dünyanın önde gelen ekonomik araştırma şirketlerinden NTC Research'ün yayınladıkları, Türkiye imalat sektörünün durumu hakkında bilgi vermek üzere tasarlanmış bir bileşik gösterge olan ABN AMRO Türkiye Satın Alma Yöneticisi Endeksi'nin (PMI) en son verileri, araştırmaların başladığı Haziran 2005 tarihinden bu yana ilk kez yeni gelen işlerin düzeyinde hafif bir azalma olduğunu gösterdi. Buna bağlı olarak üretimde de ilk kez azalma gözlendi.
Genel olarak bakıldığında, Ağustos ayında yüzde 50.9 düzeyinde olan ABN AMRO Türkiye Satın Alma Yöneticisi Endeksi (PMI) Eylül ayında yüzde 49.9'a gerileyerek, sektörün genel çalışma koşullarında az da olsa bir kötüleşme olduğuna işaret etti.
ABN Amro CEMA Yerel Pazar Araştırmaları Sorumlusu Zsolt Papp, yaptığı değerlendirmede "Eylül ayı PMI raporu, Türk İmalat Sanayi'nin hız kesmekte olduğu görüşünü desteklemektedir. Buna rağmen, görüşümüze göre, yurtdışı siparişlerinin Eylül ayında artmış olması, iç piyasadaki yavaşlamayı hafifletecektir" dedi.
Rapora göre ayrıca, fabrika çıkış fiyatlarındaki enflasyon, Eylül ayında son 7 ayın en yüksek düzeyine yükseldi ve araştırma ortalamasının üzerinde gerçekleşti.
İÇ PİYASA TALEBİ GERİLEDİ, YENİ İŞLERDE AZALMA YAŞANDI
Raporda, gelen yeni işlerde yaşanan azalmanın en önemli nedeninin piyasa talebindeki gerileme olduğuna işaret edildi. Ancak, yeni ihracat siparişlerinin son araştırma döneminde yükselmeye devam ettiği dikkate alınırsa, verilerin talepteki zayıflamanın büyük ölçüde yurtiçi piyasa ile sınırlı olduğunu akla getirdiği vurgulandı.
YENİ İHRACAT SİPARİŞLERİNDE ILIMLI ARTIŞ GERÇEKLEŞTİ
Raporda, yeni ihracat siparişlerinde yaşanan ılımlı artışın, Türk imalat sektörü üretiminin Eylül ayında gerilemesine engel olamadığı açıklandı. Her ne kadar sınırlı da olsa, araştırma tarihinde ilk kez bir gerileme olduğuna işaret edildi. Üretimdeki hafif düşmenin, nihai ürün stoklarında son araştırma döneminde gözlenen azalmaya katkısı olduğu belirtildi. Girdi stoklarındaki düşüşün de imalat sektöründe stokları verimli hale getirme çabalarını yansıttığı açıklandı.
Raporda, şirketlerin Eylül ayında girdi alımlarında kesintiye gitmelerinin, büyük ölçüde piyasa talebindeki kötüleşmeye ve fabrikalardaki iş yükünün azalmasına karşı bir tepki olarak gerçekleştiği kaydedildi. Satın alma faaliyetindeki düşüşe karşın, verilerin, bayilerin ortalama teslimat sürelerinin uzamaya devam ettiğine işaret ettiği açıklandı.
Yeni işçi alımlarının Türk imalat sektöründeki bekleyen işler düzeyinin azalmasına yardımcı olmasıyla birlikte bekleyen işlerde üst üste 9. ayda da azalma yaşandığı vurgulandı. İstihdamdaki artışın aralıksız 9 aydır devam ettiği ve artış oranının 2007 yılının şu ana kadarki ortalamasıyla uyumlu olduğu belirtildi. Çalışan sayısında artışa giden firmaların genellikle işlerini genişletmeyi planladıklarını belirttiği gözlendi.
ENFLASYON GERİLEDİ AMA GİRDİ MALİYETLERİNDEKİ ARTIŞ DEVAM ETTİ
Enflasyon oranının önceki ayki düzeyinden gerileme göstererek araştırma ortalamasına yakın bir seyir izlemesine karşın, girdi maliyetlerindeki hızlı artışın Eylül ayında da devam ettiği açıklandı. Raporda, petrol fiyatlarındaki artışın maliyetleri yukarı çektiğini düşündürdüğü vurgulandı. Ayrıca bazı şirketler, başta yurt dışından temin edilenler olmak üzere hammadde maliyetlerinin son araştırma döneminde yükseldiğini belirtti.
Fabrika çıkış fiyatlarında son yedi ayın en yüksek enflasyonu yaşandı Türk imalatçıları, kar marjlarını koruma çabalarının bir sonucu olarak, yükselen girdi fiyatlarının bir kısmını yine müşterilerine yansıtmaya çalıştı. Fabrika çıkış fiyatlarında gözlenen enflasyon, Eylül ayında son 7 ayın en yüksek düzeyine yükseldi ve araştırma ortalamasının üzerinde gerçekleşti.