Acemi zıt anlamlısı nedir? Acemi kelimesinin zıt anlamlıları ile örnek cümleler

Dil bilgisinde sözcükte anlam konusunun temel anlatımlarından biri zıt anlamlı kelimelerdir. Türkçede tüm kelimelerin zıt yani karşıt manaya gelen kelimesi yoktur. Eş anlamlılıktan daha farklı sınırlara sahip olan zıt anlamlılık durumu her kelimede bulunmaz. Karşıt anlamlı olarak da adlandırılan zıt anlamlı kelimeler temel olarak anlam bakımından birbirleriyle çelişmesi ve aynı görevde kullanmak gerekir. Bu nedenle her kelimenin zıt anlamlısı yoktur. Peki, acemi kelimesinin karşıt anlamı var mı?

Acemi sözcüğü dilimize Arapçadan gelmiş sözcüklerden biridir. Arapça "ˁcm" kökünden gelen “ʿacemī” sözcüğünden evrilmiştir. Acemi sözcüğü cümle içerisinde bazen sıfat bazen de isim hâliyle kullanılır. Türk Dil Kurumuna göre bu sözcüğün dört farklı manası vardır. Bu manalar aşağıdaki gibidir:

  • (Sıfat) Bir işin yabancısı olan, eli işe alışmamış, bir işi beceremeyen
  • (Sıfat) İşinde, mesleğinde yeni olan
  • (Sıfat) Bir yere, bir şeye yabancı olan
  • (İsim) Saraya yeni alınmış cariye

Acemi sözcüğünün içerisinde geçtiği "acemi katır kapı önünde yük indirir", "acemi nalbant gavur eşeğinde öğrenir” gibi deyim ve atasözleri olmakla birlikte “acemi ağası", "acemi er", "acemi oğlanı", "acemi çaylak” gibi birleşik sözcükler de mevcuttur.

Reklam
Reklam

Acemi kelimesinin zıt anlamlısı olan sözcük nedir?

Türkçede zıt anlamlılık, eş anlamlılıktan daha keskin sınırlara sahiptir ve bu nedenle her kelimenin zıt anlamlısı yoktur. Günümüzde zıt anlamlı olarak bilinen kelimeler aslında zıt anlamlı olmayabilir. Örneğin zıt anlamlılarda en çok dikkat edilmesi gereken durum fiillerin olumsuz hâllerinin zıt anlamlı olmadığıdır. Bunun yanı sıra eş anlamlılıkta aynı ya da benzer anlam kabul edilirken zıt anlamlılıkta kelimelerin tam olarak karşıt anlamda olması gerekir. Bu bağlamda acemi kelimesinin zıt anlamı olan bir kelime yoktur.

"Usta", "ehil" ve "erbap" kelimeleri her ne kadar acemi zıt anlamlısı olarak kullanılsalar da bu kelimeler aceminin zıt anlamlısı değildir. Özellikle usta kelimesı aceminin zıt anlamlısı olarak kullanılsa da usta kelimesi çoğunlukla zanaat alanında kullanılır. Acemi kelimesinin kullanım alanı daha geniştir ve tek bir alanla sınırlı kalmaz. Bu nedenle iki kelime zıt anlamlı değildir.

Reklam
Reklam

Aceminin zıt anlamlıları ile örnek cümleler

Acemi sözcüğünün tam zıttı manalarında kullanılan sözcükler dilimizde yoktur. Bu nedenle acemi zıt anlamlısı kelimelerle örnek cümle kuramayız. Acemi kelimesiyle ilgili örnek cümle kurmak gerekirse:

  • Sen hiç panik yapma o kız bu işin acemisi olsa da çabuk öğrenir.
  • Bunun için kesinlikle işinin acemisinden uzak durmamız lazım ki batmayalım.
  • Sen bu işteki acemiliğini, yaptığın saçma davranışlarla herkese kanıtladın.
  • Senin bu kadar acemi araba kullandığına çok şaşırdım.