ANKARA (İHA) - Türk-İş Araştırma Merkezi'nin belirlemelerine göre, dört kişilik ailenin aylık gıda harcaması tutarı bir önceki yıla göre binde 4 oranında geriledi.
"Mutfak Enflasyonu' olarak da nitelendirilen ve fiyat artışlarının izlenmesinde "öncü gösterge" olarak kabul edilen araştırmanın sonucuna göre, son oniki ay itibariyle gıda fiyatlarındaki artış yüzde 9.0 oranıyla yıllar sonra tek haneli rakama indi.
Türk-İş Araştırma Merkezi'nden yapılan açıklamada, sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmek için tüketilmesi gerken temel gıda maddelerinden hareketle dört kişilik bir ailenin gıda için yapması gereken harcama tutarı yani açlık sınırı, Mart 2004 itibariyle 472 milyon 618 bin lira olarak hesaplandı. Açlık sınırı geçtiğimiz ay 474 milyon 740 bin lira, geçtiğimiz yılın aynı ayında ise 433 milyon 468 bin lira olarak hesaplanmıştı. Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) verilerinden yararlanılan araştırmada enflasyon artışında son aylarda görülen gerileme, Mart ayında, sebze ve meyve fiyatlarının mevsim koşullarının da etkisiyle bir önceki aya göre ucuzlaması ile seçim öncesi bazı marketlerin izlediği fiyat politikasından etkilendiğini bildirildi. Enflasyondaki gerilemenin çalışanların yaşam düzeylerini doğrudan olumlu etkilemekten uzak kaldığı belirtilen açıklamada, uygulanan ekonomik politika çerçevesinde gelir artışlarının sürekli olarak gerçekleşen fiyat artışlarının gerisinde tutulan iktisaden dar ve sabit gelirli kesimi yoksullaştırdığı vurgulandı.
Açıklamada, ayrıca asgari ücretin 303 milyon lira olduğu hatırlatılarak çalışanların büyük bir kısmının insanca olmayan yaşam koşullarında, yoksulluk içinde yaşadığı ifade edildi. Asgari ücretin son bir yıl içinde gerçekleşen enflasyon üzerinde ve geçmişe göre 77 milyon lira artış göstermesine karşın, dört kişilik bir ailenin gıda harcamasına sadece 190 gün yettiği belirtilen açılamada, dört kişilik bir ailenin gıda harcamasının yanısıra kira, ulaşım, yakacak, su, haberleşme, giyim, eğitim, sağlık, iletişim, kültür gibi temel ihtiyaçları içinde yapılması gekeren yani yoksullluk sınırı Mart 2004 tarihi itibariyle 1 milyar 437 milyon liraya ulaştı. Bu tutar geçtiğimiz yılın Mart ayında 1 milyar 318 milyon lira olarak hesaplanmıştı.
KURU SOĞAN FİYATLARI ARTARKEN MEYVE-SEBZE FİYATLARI DÜŞTÜ Türk-İş Araştırma Merkezi'nin gıda harcamasına ilişkin verileri temel alınarak kıyaslama yapıldığında 2004 Mart ayı itibariyle Ankara'da yaşayan dört kişilik bir ailenin 'gıda için' yapması gereken asgari harcama tutarı bir önceki aya göre yüzde 0.4 oranında azaldı. 2004 yılının ilk üç aylık çeyreği itibariyle gıda harcaması tutarındaki artış oranı ise yüzde 2.7 düzeyinde gerçekleşti. Gıda harcaması tutarı son oniki ay itibariyle yüzde 9.0 olarak belirlendi. Böylece mutfak enflasyonu olarak tanımlanabilen bu oran yıllar sonra tek haneli rakamlarla ifade edilmeye başlandı. Oniki aylık ortalamalara göre değişim oranı ise yüzde 25.4'tür. Gıda harcaması çalışmasına temel alınan beslenme kalıbı içindeki maddelerin fiyatlarında Mart 2004'de gözlenen değişim şöyle:
Süt, yoğurt, peynir gibi temel gıda maddelerinin bulunduğu grupta, önemli bir fiyat değişikliğine rastlanmadı. Et, tavuk, balık, bakliyat gibi ürünlerin bulunduğu grupta, geçmişte piyasada düzenleyici rol oynayan EBK kıyma etin kilogram fiyatında seçim öncesi indirime gitmiş, ancak kuşbaşı etin fiyatı aynı kaldı. Tavuk fiyatı geçen aya göre yüzde 15.7 oranında artarken, yumurta fiyatı aynı kaldı. Kırmızı mercimek fiyatında yüzde 5.7 oranında artış gözlendi. Geçtiğimiz aylarda sebze-meyve fiyatında görülen artış bu ay havaların da iyi gitmesiyle yerini fiyat gerilemesine bıraktı ve bu durum mutfak harcamasını olumlu etkiledi. Meyve-sebze harcamasındaki nisbi rahatlamanın mutfak harcamasına katkısı yaklaşık 3.5 milyon lira olarak hesaplandı. Diğer bir ifadeyle, bu ay gıda harcamasında görülen gerileme büyük ölçüde meyve-sebze fiyatlarındaki gerileme ile gerçekleşti. Kuru soğan fiyatlarındaki artış dikkati çekerken, ıspanak, pazı, kereviz, kabak, domates, havuç gibi ürünlerin fiyatı geçen aya göre geriledi.