Afrika Günleri Sempozyumu

Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, Afrika kıtasında 2013 yılı itibariyle açılan büyükelçiliklerin sayısının 34’e yükseldiğini belirterek, “Afrika ülkeleriyle 2005’de 9 milyar ABD doları iken 2012 yılında 23 milyar ABD Doları seviyesine çıkmıştır. Hedefimiz ticaret hacminin Cumhuriyetimizin kuruluşunun yüzüncü yılında 100 milyar dolara ulaşmasıdır” dedi.

Hacettepe Üniversitesi Beytepe Kampüsü’nde düzenlenen Afrika Günleri Sempozyumu’na Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, Hacettepe Üniversitesi Rektörü Murat Tuncer, Afrika ülkelerinin büyükelçileri ve çok sayıda davetli katıldı.

Sempozyumun açılışında konuşan Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, yarın Addis Ababa’da yapılacak Afrika Birliği Örgütü’nün 50. kuruluş yıldönümü kutlamalarının hemen öncesinde Türkiye’de de “Afrika Günü” etkinliğinin tertiplenmesini anlamlı bulduğunu söyledi. Kutlamaların “Pan-Afrikanizm ve Afrika Rönesansı” teması altında yıl boyunca devam edeceğini belirten Bozdağ, “Afrika halkları ve hükümetleri arasında birlik, dayanışma ve işbirliği kurma vizyonuyla harekete geçen Afrika Birliği’nin kurucu babalarını huzurlarınızda saygıyla anmak isterim. 2013 yılı, Afrika Birliği’nin 50 yıllık müktesebatının gözden geçirilmesine ve gelecekteki faaliyetleri için sağlam bir zeminden hareketle yeni bir ufkun oluşturulmasına imkan tanıyacaktır” dedi.

“DÜNYANIN EN HIZLI BÜYÜYEN ON EKONOMİSİNDEN YEDİSİ BU KITADADIR”

Afrika kıtasının 21. yüzyılda küresel sahnede her geçen gün gelişen yeni bir aktör olarak değerlendirildiğini vurgulayan Bozdağ, zengin doğal ve insan kaynaklarına sahip Afrika kıtasının, 21. yüzyılın ikinci yarısından itibaren uluslararası sistem içerisinde daha etkin rol oynayabileceği, uluslararası arenadaki gelişmeleri daha fazla etkileme gücüne sahip olabileceği öngörüldüğünü ifade etti. Bozdağ, “Son on yıl içinde dünyanın en hızlı büyüyen on ekonomisinden yedisi bu kıtadadır. Afrika ülkelerinin buluştuğu ortak platform olan Afrika Birliği Örgütü, Kıta’da karşılaşılan her soruna “Afrika sorunlarına Afrika çözümleri’ ilkesi uyarınca çözümler bulmaya ve politikalar üretmeye çalışmaktadır” diye konuştu.

“TÜRK DIŞ POLİTİKASI İÇİN BİR BAŞARI ÖYKÜSÜDÜR”

Türkiye’nin tarihe dayalı bazı bağları bulunan Afrika kıtası ile ilişkilerini yeniden geliştirmeye başlamasının yakın geçmişe dayandığını kaydeden Bozdağ, buna rağmen, Afrika ülkeleriyle son yıllarda gelişen ilişkilerin Türk dış politikası için bir başarı öyküsü olduğunu vurguladı.

1998 yılında başlayan Afrika’ya Açılım Politikası sürecinin bugün başarıyla tamamlanmış ve ticaret hacminden siyasi diyalog mekanizmalarına, eğitim faaliyetlerinden ekonomik yatırımlara kadar birçok alanda hızlı ilerleme sağlandığını sözlerine ekleyen Bozdağ, “Böylece, Osmanlı’dan günümüze kadar bir Afro-Avrasya (Avrupa-Asya-Afrika) ülkesi olan Türkiye, 21. yüzyılın gerçekleriyle uyum içerisinde Afrika politikasında yeni bir döneme girmiştir” şeklinde konuştu.

“AFRİKA KITASIYLA İLİŞKİLER İVME KAZANDI”

Türkiye’nin SahraaltıAfrika (SAGA) ile ilişkilerini dört tarihi döneme ayırarak ele almasında fayda gördüğünü belirten Bozdağ, konuşmasına şöyle devam etti:

“Türkiye’nin Afrika ile ilişkisi yüzyıllar öncesine uzanan, ilkeli ve sağlam bir tarihi geçmişe dayanmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu, Afrika’da izlediği politikalarla Afrika halklarının yanında yer aldığını her zaman göstermiştir. İkinci dönem, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan 1998 yılına kadar uzanan zaman aralığını kapsamaktadır. Bu dönemde Afrika ülkeleriyle ilişkilerimiz maalesef alt seviyede kalmıştır. Üçüncü dönem, 1998-2012 yıllarını içermektedir. 1998 yılında Afrika Eylem Planı’nın kabulüyle ülkemizin Afrika’ya yönelik ilgisinin arttığı, 2010 tarihli ‘Afrika Strateji Belgesi’ kapsamında Afrika’ya Açılım Politikası’nın uygulanmaya başlanıldığı ve kıta ile ilişkilerimizin her alanında ilerlemesinin başlandığı yeni bir dönemdir. 2008 yılı Ocak ayında tertiplenen Afrika Birliği Zirvesi’nde Türkiye Kıta’nın stratejik ortağı ilan edilmiş ve ilişkiler ivme kazanmıştır. Bu çerçevede, 2009-2010 dönemi BM Güvenlik Konseyi geçici üyeliği yapan Türkiye, uluslararası platformlarda her vesileyle seçimlerde kendisine desteğini esirgemeyen Afrika’nın sesi olarak hareket etmiştir. Kıta’da açılan Büyükelçiliklerimiz Afrika halklarının ve yönetimlerinin ülkemizle olan yakın bağlar tesis etmelerine gayret etmektedirler. Esasen Büyükelçiliklerimizin faaliyete geçmesi Kıta ülkeleri tarafından Afrika’ya açılım politikamızın ileri götürülmesi yönündeki siyasi irademizin somut bir kanıtı olarak değerlendirilmektedir.”

“AFRİKA KITASINDAKİ BÜYÜKELÇİLİK SAYIMIZ 34’E ÇIKTI”

Türkiye’nin Afrika politikasının uygulamasında önemli rol üstlenen yeni Büyükelçiliklerin faaliyete geçirilmesi çalışmalarının hızla devam ettiğinin altını çizen Bozdağ, Mayıs 2009’da 7’si Sahranın güneyinde olmak üzere Kıta’da toplam 12 Büyükelçilin bulunduğunu kaydetti. Bozdağ, “Bugüne kadar gelinen süreçte, 2009 yılında Tanzanya ve Fildişi Sahili’nde açılan Büyükelçiliklerimizle bu sayı 14’e, 2010 yılında Kamerun, Gana, Mali, Uganda, Angola ve Madagaskar’da açılan Büyükelçiliklerimizle 20’ye, 2011 yılında Zambiya, Mozambik, Moritanya, Zimbabve, Güney Sudan, Somali ve Gambiya’da açılan Büyükelçiliklerimizle 27’ye ve 2012 yılında ise Nijer, Namibya, Burkina Faso ve Gabon’da açılan Büyükelçiliklerimizle 31’e yükselmiştir. 2013 yılının ilk iki ayında açılan Çad, Gine ve Cibuti’deki Büyükelçiliklerimizle toplam sayı 34’e çıkmıştır. 2013 yılı ve takip eden dönemde mümkün olduğu kadar fazla sayıda kardeş Afrika ülkesinde Büyükelçilik açmayı hedefliyoruz. Bu bağlamda, Afrika’ya açılım politikamızla sağlanan ivmenin önemli bir göstergesi ise bu adımlarımızın karşılıksız kalmamasıdır. Afrika’ya açılım politikamızda dönüm yılı olan 2008 yılı başında 5’i Sahranın güneyinde olmak üzere 10 Kıta ülkesinin Ankara’da Büyükelçiliği mevcutken, bu sayı 2013 yılında 25’e yükselmiş ve diğer bazı kardeş Afrika ülkelerinin Büyükelçiliklerini önümüzdeki dönemde açmalarıyla bu sayının daha da yükselmesi beklenmektedir” diye konuştu.

“HEDEFİMİZ TİCARET HACMİNİN 100 MİLYAR DOLARA ULAŞMASIDIR”

Afrika ülkeleriyle ekonomik ilişkiler ve ticaret hacminin son yıllarda önemli gelişme gösterdiğine dikkat çeken Bozdağ, SAGA ülkeleriyle 2000 yılında 742 milyon ABD doları olan ticaret hacminin, 2008 yılında 5.7 milyar ABD dolarına ulaştığını, 2012 yılında ise yaklaşık 6.5 milyar ABD doları düzeyini yakalaştığını söyledi. Afrika kıtası ile son 12 yılda yaklaşık 10 misli artıştan söz edilebileceğini ifade eden Bozdağ, “Ticaret hacmimiz tüm Afrika ülkeleriyle 2005’de 9 milyar ABD doları iken 2012 yılında 23 milyar ABD Doları seviyesine çıkmıştır. Hedefimiz ticaret hacminin Cumhuriyetimizin kuruluşunun yüzüncü yılında 100 milyar Dolara ulaşmasıdır. Ülkemiz Afrika ülkeleriyle ulaşım imkanlarını geliştirmek, işadamlarının karşılıklı olarak birbirleriyle temaslarını kolaylaştırmak, Türkiye’nin Afrika halklarının Dünya’ya ulaşımında bir kavşak noktası olmasını temin etmek ve halklar arasındaki bağlantıların güçlendirilmesini sağlamak için THY’nin Afrika’ya uçuşlarının sayısının artırılmasını teşvik etmektedir. THY halihazırda Afrika’da 34 noktaya seferler düzenlemektedir” dedi.

“2012-2013 EĞİTİM DÖNEMİ İÇİN SAGA ÜLKELERİNDEN ÖZEL BURSLAR HARİÇ 561 ÖĞRENCİ İÇİN BURS TAHSİS EDİLMİŞTİR”

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA), Kızılay, Sağlık Bakanlı ve sivil toplum kuruluşları başta olmak üzere kıtanın hemen her noktasında Afrikalılar ile dayanışma içerisinde faaliyetlerin sürdüğünü belirten Bozdağ, siyasi ve ekonomik ilişkilerin yanı sıra, Afrika’da 34 ülkede, 100’ün üzerinde Türk okulu Afrikalı çocuklara eğitim verdiğini vurguladı. 1991-2011 döneminde Afrika ülkelerine, askeri eğitim ve kurslar hariç, toplam 3 bin 254 burs kontenjanı açıldığının altını çizen Bozdağ, konuşmasında şunları kaydetti:

“Bu burslardan 864’ü kullanılmıştır. 2012-2013 eğitim dönemi için SAGA ülkelerinden özel burslar hariç 561 öğrenci için burs tahsis edilmiştir. Dışişleri Bakanlığı Diplomasi Akademisi tarafından 1992 yılından bu yana düzenlenen ‘Uluslararası Genç Diplomatlar Eğitim Programı’na bugüne kadar Afrika ülkelerinden yaklaşık 100 diplomat katılmıştır. Türkiye, Afrika’da barış ve istikrarın sağlanması faaliyetlerine katkıda bulunmaya önem atfetmektedir. Bu doğrultuda, Afrika’da halen görev yapmakta olan 6 BM Misyonu’ndan 5’ine mütevazı rakamlarla da olsa ağırlıklı olarak polis unsurlarıyla personel katkısında bulunmaktadır. Dördüncü dönem, artık ‘Afrika’ya Açılım Politikası’nın yerini Afrika Ortaklık Politikası olarak adlandırdığımız 2013 yılı itibarıyla başlayan ilişki sürecini içermektedir. Afrika Ortaklık Politikamızın amaçlarını, Afrika kıtasında barış ve istikrarın tesisine katkıda bulunmak; Afrika ülkelerinin siyasi, ekonomik ve sosyal kalkınmalarına yardımcı olmak; bu amaçla, siyasi, ekonomik, ticari, insani yardım, yeniden yapılanma, güvenlik, kamu diplomasisi ve arabuluculuk alanlarında karşılıksız yardımda bulunmak; Afrika’nın kaynaklarının Afrikalılara yarar sağlayacak şekilde geliştirilmesine katkı sunmak; ikili ilişkilerimizin eşit ortaklık ve karşılıklı fayda temelinde geliştirmek olarak sıralayabiliriz.”

“TÜRKİYE, 2. TÜRKİYE-AFRİKA ORTAKLIK ZİRVESİNE EV SAHİPLİĞİ YAPMAK İSTİYOR”

Bozdağ, “2013-2018 dönemini kapsayacak olan Ortaklık Politikamızın genel çerçevesini belirleyecek olan kararlar bu yılın ikinci yarısında tertiplenecek II. Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi’nde alınacaktır. Söz konusu Zirve’nin tarihi ve yerine ilişkin karar 26-27 Mayıs 2013 tarihlerinde yapılacak Afrika Birliği Zirvesi’nde alınacaktır. Bildiğiniz gibi, ülkemiz istisnai olarak 2. Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi’ne ev sahipliği yapmak isteğini Afrika Birliği Komisyonu’na iletmiştir. Türkiye, kendi tarihi tecrübesini, toplumsal, siyasal ve kültürel birikimini, sahip olduğu imkan ve kaynakları Afrikalı yönetimlerle ve halklarla ‘Afrika sorunlarına Afrika çözümleri’ ilkesi çerçevesinde ve karşılıklı fayda temelinde paylaşmaya devam edecektir. Ortaklık politikamızın temelini bu anlayış oluşturmaktadır” şeklinde konuştu.