Ahmet Taner Kışlalı suikastının üzerinden 23 yıl geçti

BARIŞ KILIÇ - Eski kültür bakanlarından, siyaset bilimci ve yazar Prof. Dr. Ahmet Taner Kışlalı'nın bombalı suikast sonucu ölümünün üzerinden 23 yıl geçti.

Kışlalı, 10 Temmuz 1939'da Tokat'ın Zile ilçesinde doğdu. İlkokulu annesinin görevli olduğu Kilis Kemaliye İlkokulunda bitiren Kışlalı, Kilis Ortaokulunun ardından eğitimine Kabataş Erkek Lisesinde devam etti.

Daha sonra Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinde öğrenim gören Kışlalı, bu dönemde spor muhabirliğine başladığı Yeni Gün gazetesinde kısa sürede yazı işleri müdürü oldu.

Kışlalı, 1967'de Fransa bursuyla girdiği Paris Hukuk Fakültesinde doktorasını, "Modern Türkiye'de Siyasi Güçler" adlı teziyle tamamladı. Fransa'da tanıştığı Nicole (Nilgün) ile 28 Mayıs 1968'de evlenen Kışlalı'nın, bu evlilikten kızları Altınay ve Dolunay dünyaya geldi.

Kışlalı, 1968-1972 arasında Hacettepe Üniversitesinde "siyaset sosyolojisi" dersleri verdi. Ancak askerlik hizmeti sonrasında bu görevine dönmedi.

1971'de TRT Bilimsel Başarı Ödülü'ne layık görülen, 1972'de ise doçent olan Kışlalı, 1971-1977 tarihlerinde Yankı Dergisi'nde görev yaptı.

Bu yıllarda CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit ile tanışan ve 1977'de CHP'nin İzmir Milletvekili olan Kışlalı, Ecevit'in kurduğu 42. Hükümet'te 1978-1979 yıllarında Kültür Bakanlığı yaptı.

12 Eylül sonrasında üniversiteye dönen Kışlalı, Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesinde "siyaset bilimi" dersleri verdi.

1988'de profesör olan Kışlalı, 1991'de Cumhuriyet gazetesinde köşe yazarlığına başladı. Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği, Atatürkçü Düşünce Derneği gibi derneklerin Anadolu'daki toplantılarına konuşmacı olarak katılan Kışlalı, 1993'te Fransız Ulusal Liyakat Nişanı'na layık görüldü.

Kışlalı, 9 Eylül 1995'te geçirdikleri trafik kazasında eşi Nilgün Kışlalı'yı kaybetti, kendisi ise ağır yaralandı.

Nilüfer Kışlalı ile 1997'de ikinci evliliğini yapan Kışlalı'nın bu evlilikten de kızı Nilhan Nur dünyaya geldi.

Ahmet Taner Kışlalı, 21 Ekim 1999'da otomobiline yerleştirilen bombanın patlaması sonucu hayatını kaybettiğinde 60 yaşındaydı. Türkiye'yi yasa boğan saldırının ardından Ankara'daki cenaze töreninde Kışlalı'yı son yolculuğuna binlerce kişi uğurladı.

Vefatına kadar Cumhuriyet gazetesindeki yazılarını yazmayı ve Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesinde ders vermeyi sürdüren Kışlalı, ölümünden sonra 1999 Sertel Demokrasi Ödülü'ne layık görüldü.

- Çalışmaları

Kışlalı'nın, gündemdeki siyasi konularına ilişkin yüzlerce köşe yazısının yanı sıra "Modern Türkiye'de Siyasi Güçler", "Öğrenci Ayaklanmaları", "Atatürk'e Saldırmanın Dayanılmaz Hafifliği", "Kemalizm, Laiklik ve Demokrasi", "Siyasal Sistemler", "Siyaset Bilimi", "Siyasal Çatışma ve Uzlaşma", "Seçimsiz Demokrasi", "Bir Türk'ün Ölümü" ve "Ben Demokrat Değilim" adlı kitapları bulunuyor.

Kışlalı, öğrencilerine ithaf ettiği "Siyasal Çatışma ve Uzlaşma" adlı kitabında, "şiddetin psikolojisi" ve "terörizmin sosyolojisi"ne ilişkin analizlerde bulunmuştu. Kışlalı'nın kitaptaki tespitlerinden biri, "Silah ve şiddet karşısında toplumun boyun eğdiğini göstermek ne kadar yanlış ise terörü yaratan ortamın değişmesi için gerekli demokratik adımları atmaktan kaçınmak da o ölçüde hatalıdır." şeklindeydi.

- Demirel ve Ecevit'in, suikast sonrasındaki açıklamaları

Kışlalı'nın ölümünden bir gün sonra Cumhuriyet gazetesinin Ankara bürosunu ziyaret eden 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Kışlalı için açılan özel deftere, "Sayın Prof. Dr. Ahmet Taner Kışlalı, sana Allah'tan rahmet diliyorum. Sana uzanan eller kırılsın. Sen bu canilerin hedefi oldun, esas hedef Türkiye Cumhuriyeti ve Türk milleti ve onun huzurudur. Bu cinayeti işleyenleri de, işletenleri de kınıyorum. Kendileri karanlık maksatlarına ulaşamayacaklar, yakalarını, adaletin elinden kurtaramayacaklardır. Milletçe üzülüyor, sana ağlıyoruz. Allah rahmet eylesin." cümlelerini yazdı.

Suikast günü Kışlalı'nın ailesine başsağlığı dileyen Başbakan Bülent Ecevit de Kışlalı'nın, topluma ışık tutan aydınlık düşünceli bir insan, çok değerli bir bilim adamı ve yazar olduğunu ifade ederek, "Birlikte hükümet üyesi bulunduğumuz dönemlerde ona hayranlığım büsbütün artmıştı. Çok başarılı bir Kültür Bakanıydı. Bu korkunç bir cinayet. Bu tür cinayetlerle, çılgınlıklarla Türkiye'yi yolundan saptıracağını zannedenler kendi kendilerini aldatıyorlar ve bütün millete zarar veriyorlar. Son derecede üzgünüm. Allah rahmet eylesin." dedi.

- Kışlalı anısına açılan defterler internete yüklendi

2019'da oluşturulan "ahmettanerkislali.com" internet sayfasında Kışlalı'nın biyografisi, köşe yazıları, haberleri, röportajları ve fotoğraflarının da arasında bulunduğu arşiv yer alıyor.

Yakın zamanda, Kışlalı'nın vefatının ardından anısına Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi ve Cumhuriyet gazetesinde açılan defterler de Ulaş Gökay Gürbüz tarafından bu sayfaya aktarıldı.

Ayrıca Kışlalı'nın cenaze töreni, suikast sonrasındaki televizyon haberleri ve programları ile bir kısmı ilk kez yayımlanan konuşmalarının bulunduğu 49 saatlik görüntüler "Ahmet Taner Kışlalı Dijital Arşivi" adlı YouTube kanalına yüklendi.