AIDS'ten daha hızlı öldüren grip

Ne AIDS ne savaşlar 20. yüzyılda bu kadar can aldı. 1918'de yaşanan ilk grip salgını 25 haftada toplam 25 milyon kişiyi öldürdü. AIDS 25 milyonuncu kurbanını aldığında hastalığın ortaya çıkışından 25 yıl geçmişti. 1918'daki grip salgını 20. yüzyıldaki tüm savaşların kayıp toplamını geçmişti.


1918 gribi daha çok genç nüfusu etkiledi. Normalde grip çocuk ya da yaşlılarda ölüme yol açarken 1918 gribi en çok 20-40 yaş arasını etkilemişti. Bu gripte ölenlerin yarısı 20-40 yaş arası yetişkinlerdi.


Bir teoriye göre 1889'da tüm dünyada etkili olan Rus gribinden kurtulanlarda ölüm oranı daha yüksekti. Bu teori 1918 gribinin aniden ortaya çıkmadığını 30 yıldır evrildiğini belirtiyor.

Reklam
Reklam

Gribin duyulması ise bir hayli gecikti. 1914-1918 arası gazetelerde savaş sansürü olduğundan grip ile ilgili haberler yapılmaya başladığında iş işten geçmişti.Grip haberlerinin savaşta halkın moralini bozacağı düşünülüyordu.


1918 gribinin tipi H1N1'di. Bu grip 20. yüzyılın neredeyse tüm ölümcül grip salgınlarının atası olarak kabul ediliyor. 1957'de ABD'de 1968'de Hong Kong'ta ortaya çıkan salgınların atası 1918 gribiydi.


Gribin ilk görüldüğü yer ABD Kansas'taki Camp Funston kışlasıydı. 1918'de askerler kışlayı terk edip ailelerini ziyaret ettiğinde grip de yayılmaya başlamıştı. 56 222 kişinin barındığı kışlada grip kısa sürede ölümcül bir hale geldi.


Gribin ilk görüldüğü yer ABD Kansas'taki Camp Funston kışlasıydı. 1918'de askerler kışlayı terk edip ailelerini ziyaret ettiğinde grip de yayılmaya başlamıştı. 56 222 kişinin barındığı kışlada grip kısa sürede ölümcül bir hale geldi.


Gribin dehşeti rakamları karşılaştırınca da ortaya çıkıyor. 1990'lı yıllarda ABD'de yılda 36 000 kişi grip ve griple bağlantılı semptomlardan hayatını kaybediyordu. Oysa sadece 1918'de ABD'de 675 000 kişi grip salgınından öldü.


Dünya Sağlık örgütüne göre mevsimsel grip yılda 250 000 ile 500 000 arasında insanı öldürüyor. 1918 salgınının ölüm rakamının ise en iyimser tahminle yılda 20 milyon ile 30 milyon arasında olduğu tahmin ediliyor.

Reklam
Reklam

Hastalıkla mücadele için ise orta çağdan kalan tedavi teknikleri kullanılıyordu. Bu tedavilerde yağlardan, bitkilere ve sıcak banyolara kadar çeşitleniyordu. Genelde deneme yanılma yöntemiyle denenen bu tedavi yöntemleri de başlı başına ölümle sonuçlanıyordu.


Hastalık 3 dalgada yayıldı. İkinci dalga en ölümcülüydü. 1918 kışında gerçekleşen ikinci dalgayı vahimleştiren faktörlerden biri savaştan dönen askerlerin salgını hızlandırmasıydı. Sadece Ekim ayında virüs 200 000 kişiyi öldürdü.


Gribin ilk dalgası 1918 baharında gerçekleşirken üçüncü dalgası 1920 başlarına kadar sürdü. Gribin bu kadar kısa sürede milyonlarca insanın ölümüyle sonuçlanmasına ise bilim adamları bir yanıt veremedi.


Gribin çıkış yeri ABD olmasına rağmen dünyayı kısa sürede etkiledi. 1918 gribi deniz aşırı karakterdeydi. Özellikle Güneydoğu Asya'yı kırdı geçirdi. Avrupa'da savaşan askerlerle birlikte virüs hızla bulaşınca müttefik askerler Almanya'yı biyolojik silah kullanmakla suçladı.


1918'de İngiltere'de 228 000, Almanya'da 400 000 sivil grip yüzünden öldü. Bu rakamlar da savaşta ölenlerin rakamına dahil edilince aslında gripten ölen yüzbinlerce kişi savaşta ölmüş kabul edildi.

Reklam
Reklam