Türk Medeni Kanunu tanımları doğrultusunda ailenin birlikte yaşadığı ve eşlerin tüm yaşam etkinliklerini yerine getirdiği aile içindeki kişilerin hayatlarına yön ve yol veren, zamanın geçirildiği, düzenli yerleşimi amaçlayarak kullanılan mekân aile konutu olarak kabul edilmiştir. Aile konutu üzerinden çeşitli hukuki işlemler yapılabilmektedir. Özel hukukta serbest olarak tasarruf ilkesine getirilen bir kısıtlama olarak öne çıkan aile konutu şerhi işlemi de bunlardan biridir.
Bir evlilik devamlığını sürdürdüğü sürece yaşanan mesken aile konutudur. Aile konutu şerhi ise eşlerden birinin diğerinin onayı olmadan ev üzerinde sayma ya da kiralama ya da benzeri bir işlem yapılmasını engelleyen bir düzenlemedir.
Aile konutu şerhi koyulacaksa ilgili ve yetkili kurumlara başvuru yapılması ve istenen şartlara göre hareket edilmesi gerekir. Ayrıca bu işlem için belirlenmiş bir ücretlendirme de vardır. Buna da aile konutu şerhi ücreti denir.
Aile konutu şerhi konulacaksa bu işlem e-Devlet üzerinden online olarak ya da şahsen yetkili kuruma giderek başvuru yapılabilir. Online işlem yapılacaksa e-Devlet sisteminden yararlanılmalıdır. e-Devlet üzerinden aile konutu şerhi işlemleri şu adımlar takip edilerek yapılır:
Evlilik sona erince konulan aile konutu şerhi de sona ermiş olur. Boşanma, ölüm ya da geçerli bir neden ile evliliğin iptal edilmesi gibi nedenlere bağlı olarak sona eren bir kurum olan evlilik bitince şerh de kalkmış olur.
Eğer boşanma olduysa sadece boşanma davası açılmış olmasıyla şerh kalkmaz, boşanma işlemi resmî olarak gerçekleştirilmiş olmalıdır. Sadece boşanmada değil aile konutu niteliği kaybedildiği zaman da aile konutu şerhi kalkar. Aile konutu şerhinin kaldırılması için şu durumlar zorunludur: