Uluslararası ajansların "flaş" olarak geçtikleri haberleri dünya televizyonları ve radyoları anında aktarırken, ilk yorumlarda AK Parti'nin iktidara gelmesiyle ortaya çıkacak sonuçlar değerlendirildi.
Amerikan CNN International haber televizyonu, seçim sonuçlarını "siyasi deprem" olarak nitelendirdi ve dünyanın dikkatini AKP'nin ne yapacağına yönlendirdiğine dikkat çekti. CNN, eskiden radikal söylemleri olan Erdoğan'ın kendisini artık "demokrat" olarak nitelediğini belirterek, geleneksel partilerin seçimde başarısız kalmasını ağırlıklı olarak ekonomik krize bağladı.
"AK PARTİ, YASAKLI BİR PARTİNİN KÜLLERİNDEN DOĞDU"
Fransız Haber Ajansı AFP, AK Parti'nin "ordunun laik değerlerin güçlü bir savunucusu olduğu bir ülkede siyasi istikrarı sağlamaktan uzak olduğu" yorumunda bulundu. Türkiye'nin ağır bir ekonomik krizden geçtiği, Uluslararası Para Fonu IMF'in 15 milyar dolardan fazla kredi sağlanmasıyla "felaketi önlendiği" ve "Türkiye'nin IMF talimatına uyması gerektiği" belirtilen haberde, "AK Parti, geçen yıl yasaklı bir dinci partinin küllerinden doğdu" denildi.
Amerikan AP Haber Ajansı da Türkiye'deki seçimlerin, "Müslüman ama geleceğini Batı'da gören bir ülke olarak ABD tarafından vitrine çıkarıldığı bir dönemde" yapıldığına dikkat çekti. ABD'nin olası Irak harekatında da Türkiye'nin önemli rolüne dikkat çekilen haberde, Amerikalı General Tommy Franks'ın geçen ay Türkiye'ye gelmesinin bu noktayı öne çıkardığı ifade edildi.
"TARİHİ ZAFER"
Alman Haber Ajansı DPA, "Ilımlı 'İslamcılar' tarihi bir zafer kazandılar" başlıklı bir değerlendirmede bulunarak, AK Parti'nin çok dikkatli davranarak demokrasi ve İslam arasında faydalı bir bağlantı kurabileceği görüşünü ön plana çıkardı. Bunun için de Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Atatürkçü elit kesiminin buna müsamaha göstermesi ve hemen zıtlaşma yoluna girmemesi gerektiği yorumunu yapan DPA, "Türkiye'de siyasi sistem çok zor bir imtihandan geçecek" dedi.
Financial Times'ın Almanya baskısında da Türk siyasi tarihinde hiçbir partinin bu kadar çabuk yükselmediğine dikkat çekilerek şöyle bir değerlendirme yayımlandı:
"Sonuç, diğer partilerin tümü için bir facia. Türk halkı, yolsuzlukla bağlantılı olmayan yeni isimler, ekonomik krize ve işsizliğe karşı yeni reçeteler arayışını bu sonuçla dile getirdi. Avrupa'nın sorunu, demokrasi ile İslam'ın arasındaki bağlantıyı kurmakta zorlanması. Avrupa, verilen sözlere inanmalı ve Türkiye'yi yönetenlerin dinine değil, hukuksal ve ekonomik reformların yapıp yapılmadığına bakmalı. Bu arada laik temel düzeni bazen açıkça, bazen de gizlice savunan güçlü ordu, tüfeği ayağının dibinde bekliyor. Erdoğan'ın partisinin karşısında Avrupa yanlısı bir muhalefet olduğuna göre, göstergeler istikrardan yana. En azından iç siyasi açıdan Türkiye'nin AB'ye giden yolunda daha az taş var."
"AVRUPA, AKP İÇİN ACELECİ DAVRANMAMALI"
Bu arada Almanya'nın önemli bölgesel gazetelerinden Badische Zeitung, AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın değiştiğine inanılması gerektiği noktasından yola çıkarak şu yorumu yayımladı:
"Birçok Türk, Erdoğan'dan yolsuzluğa son vermesini ve ekonomik adaleti sağlamasını bekliyor. AKP bu sloganlarla oy topladı ve seçmenleri bu partiyi, verdiği sözlerle ölçecek. Avrupa da AKP'yi söylemleriyle ölçmeli ve aceleci davranarak yanlış olabilecek bir çekmeceye tıkıştırmamalı."
Başkent Berlin'in önemli gazetelerinden Berliner Zeitung, Türk halkının yeterince sabır gösterdiği noktasından hareket ederek şu yorumu yayımladı:
"Şimdiye dek Türkiye'yi yöneten partiler yok oldular. Böylece eski partiler, yolsuzluk, kötü yönetim ve kısır kavgalar nedeniyle cezalandırıldılar. Buna karşılık, Türk halkının çoğunluğu şeriatçı bir devlet istemiyor. AKP kendini ılımlı gösterdi ve programı da demode değil. Ancak Erdoğan seçim kampanyasında popülist vaatlerde bulunarak umutları belki de sahte parayla satın aldı. Şimdi AKP'nin gerçekten bazı şeyleri harekete geçirebilecek gücü var. AB ise endişeyle bu gücün nasıl kullanıldığını takip edecek."
"TÜRK POLİTİKASINDA DEPREM"
İtalyan basını da Türkiye'den gelen ilk seçim sonuçlarından sonra "AKP, Türkiye'de tek başına iktidara gidiyor" yorumunu yaptı. Ülkenin yüksek tirajlı merkez sağ görüşlü gazetesi Corriere della Sera, internetteki sitesinde, Türkiye'deki seçimleri ana sayfasından duyurarak, "Türkiye: İslami partinin zaferine doğru" başlığını attı. Corriere della Sera, "Türk politikasında deprem" ifadesini kullandı. Gazete, "AK Parti'nin parlamentoda mutlak çoğunluğu elde etmesi durumunda, Türk Devleti'nin laikliği krize girebilecek" yorumunda bulundu.
Sol görüşlü La Rebubblica gazetesinin internet sitesinde, "Türkiye: İslamciların zaferi", merkez sağ görüşlü La Stampa'nın internet sitesinde de "Türkiye: İslami partinin açık zaferi" başlığını kullandı. Başbakan Silvio Berlusconi'nin televizyonu Canale 5 de "İslimi partinin ezici zaferi" ifadesini kullandı ve, "tek başına hükümet olma olasılığı bulunan AK Parti'nin cevaplayacağı ilk soru, Avrupa ve dünyanın şüphesini ortadan kaldırmak olacak" yorumunda bulunuldu.
İHA