İştahsızlık, zayıflama, ağrı, kanlı balgam, nefes darlığı, ses kısıklığı, ödem, uzak organ tutulumuna bağlı şikayetler (beyin, karaciğer, kemik, vs) orntaya çıkar belirtileridir.
Akciğer Kanseri nasıl bir hastalıktır?
-Birçok kanserojen ajana maruziyet sonrası normal akciğer hücrelerinin anormal ve kontrolsüz bölünüp çoğalması kanser sürecini başlatır.
-Akciğer kanser hücreleri birikerek tümörleri oluştururlar. Kanser, normal dokuları sıkıştırabilir, içine sızabilir ya da tahrip edebilir.
-Erken evre dönemini geçirmiş akciğer kanseri zorlu bir süreci işaret eder.
Genetik faktörün etkisi var mıdır?
Ailede "akciğer kanseri" olması akciğer kanserine yakalanma riskini arttırmaktadır. Bir kere akciğer kanseri olan kişinin tekrar ikinci akciğer kanseri olma riski, hiç kanser olmamış kişiye oranla daha fazladır.
Özellikle hangi yaşlarda görülür?
Akciğer kanserinin sıklığı, son yıllarda giderek artmaktadır. Daha önceleri akciğer kanseri sıklıkla 60 yaşın üzerindeki erkeklerde görülmesine rağmen, günümüzde akciğer kanserinin kadınlar arasında da sıklığı artmıştır. Erkeklerde görülme yaşı da 60 yaşın altına inmeye başlamıştır.
Tüm ırklarda erkeklerde 70.1/100,000 ve kadınlarda 50.2/100,000; Afrikalı erkeklerde daha sık (90.9/100,000) görülür. Hispaniklerde daha nadirdir.
Sigara dışında rol oynayan diğer faktörler nelerdir?
-Sigara (en önemli faktördür),
-Erionit asbest
-Krokidolit (mavi) asbest
-Hava kirliliği
-"Riskli meslekler"; madenciler, tekstil, izolasyon ve tersane işçileri, petro-kimya, baca temizleyiciler, plastik sanayi işçileri, maden ve kaynak işçileri, çamaşır suyu üreticileri, cam seramik, muşamba ve batarya işçileri, boya, dökümhaneler, çelik işçileri.
Akciğer taramaları ölüm oranlarını azaltmıyor
-Normal akciğer filmi ile yıllık tarama ölüm oranlarını azaltmıyor!
-ANCAK, Amerika’da Ulusal Akciğer Tarama Çalışması (NLST), "yıllık düşük doz Tomografi" takibi ile akciğer kanserinden ölümleri %20 azaltmıştır*!
-Bu tarama çalışması 55-80 yaş erkeklere önerilmektedir (30 pk-yıl sigara içen ve son 15 yılda halen sigara içen veya bırakmış)
Akciğer kanseri tipleri nelerdir?
Küçük Hücreli Dışı Akciğer kanseri (KHDAK)
Küçük hücreli akciğer kanserlerinden daha yaygındır (%80) ve genel olarak daha yavaş gelişir ve yayılırlar. Bu kanserin 3 ana tipi vardır;
A-) Skuamöz hücreli (yassı hücreli)
B-) Adeno kanser (salgı bezi hücrelerinden kaynaklanır)
C-) Büyük hücreli kanser
Akciğer Kanserinde Ameliyat Hangi Hastalarda Uygulanır? ve hangi hastalara hangi yöntem önerilir?
Erken evrede (Evre 1, 2 ve 3A) tanı konulmuş akciğer kanseri için İLK tedavi seçeneği CERRAHİ yöntemdir. Kanserinin tamamının ve ilgili lenf bezlerinin tamamının çıkarılması ancak cerrahi ile olabilmektedir.
Günümüzde (%80’den fazla ameliyat kapalı – endoskopik yapılmaktadır = VATS – videoyardımlı akciğer cerrahisi; tek-delikten ya da çok-delikten) Tabi kapalı yöntem ameliyatlar da yapılmaktadır.
Ameliyatın Başarı Şansı Nedir?
Erken evrede cerrahi ile kanserin tam kontrolünün sağlanması mümkün olabilmektedir.
Ameliyat Kaç Saat Sürer?
-Genellikle genel anestezi başladıktan sonra 3-5 saat sürer.
Ameliyat Sonrası Yoğun Bakım Gerekir mi?
-Eğer bir akciğer lobu veya akciğerin tamamı çıkarıldıysa 1-2 gün yoğun bakım takibi gerekli olabilir.
Akciğer Kanseri Ameliyatının Riskleri Nelerdir?
-Genel anesteziye ait riskler
-Kanama
-Enfeksiyon
-Hava kaçağı
Ameliyat Sonrası Normal Yaşantıya Ne Zaman Dönülür?
-Genellike ilk 3-7 gün hastanede geçmektedir.
-Hasta, taburculuktan 10 gün sonra kontrole çağrılmaktadır.
-Çoğu hasta, 2-3 hafta içerisinde (eğer cerrahi dışında bir tedavi uygulanmayacaksa)
-Hasta 1. günden itibaren yürütülmektedir; Erken hareketlenmek iyileşme sürecini hızlandırmaktadır.
Ameliyat Sonrası İlaç Tedavisi (Kemoterapi) veya Işın Tedavisi (Radyoterapi) Gerekir mi?
- Her hastaya gerekmez, Ancak ameliyat sonrası gelecek patoloji raporuna göre cerrahiden sonra gerektiğinde Kemoterapi ve/veya Radyoterapi uygulanmaktadır.
Op. Dr. Erkan YILDIRIM,
Göğüs Cerrahı & Akciğer Transplant Cerrahı
erkanbaba@gmail.com