VAN (ANKA)- Akdamar Kilisesi anıt müze olarak açıldı. Türk Ermeni Patriği Mesrob Mutafyan kilisede yılda bir kez ayin yapılmasını önerirken, bunun Ermeni ve Türk halkını birbirine daha çok yaklaştıracağını söyledi.
Mutafyan, kilisede ayin yapılabilmesi için Başbakanlığa yazı yazdığını, ancak henüz herhangi bir cevap gelmediğini kaydetti. Restorasyonu 3 yılda tamamlanan ve toplam 4 trilyon lira harcanan Van Akdamar Kilise'si anıt müze olarak faaliyete geçti. Açılışa Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç, Türk Ermenileri Patriği Mesrob Mutafyan, İsrail Büyükelçisi Pinhas Avivi, Amerikan Büyükelçisi Nancy Mc Eldovney ve yaklaşık 300 kişiden oluşan davetliler katıldı.
Açılış öncesinde piyanist Tuluyhan Uğurlu mini bir konser verdi. Uğurlu, "Ahdamar" olarak nitelendirdiği Akdamar Kilisesi'nin bir insanlık mabedi olduğunu belirterek, bu kiliseye duyulan sevginin Ayasofya, Süleymaniye, Sultan Ahmet, Nevaşalom'a duyulan sevgiyle aynı olduğunu kaydetti. Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç, Türkiye'nin tarihsel süreç içinde farklı kültürleri iç içe barındıran bir kültür coğrafyasına sahip olduğunu belirtti. Kültürel alanda çeşit ve zenginlik hedeflediklerini söyleyen Koç, Bakanlığın üstlendiği en önemli sorumluluğun kültür varlıklarının korunması ve gelecek kuşaklara aktarılması olduğunu bildirdi. Akdamar Kilisesi anıt müzesinin Van'ın doğal güzelliklerinin tanınmasında da katkı sağlayacağını dile getirdi.
Yılda bir kez ayin ve festival isteği
Mesrob Mutafyan ise, Ahtamar olarak nitelendirdiği Akdamar Ada'sında bulunan "Kutsal Haç Ermeni Kilisesi"nin restorasyonunu tamamlanmasından mutluluk duyduğunu ifade etti. "90 yılı aşkın süredir ibadethane olarak kullanılmayan binanın aslına uygun olarak yenilenmesi sevindirici bir durumdur. Tarihi bir kilisede icra edilecek olan dua insanları birbirine yaklaştıracaktır" diyen Mutafyan, anıt müze olarak kullanılacak kilisede yılda bir kez ayin, Akdamar adasında ise festival düzenlenmesi istedi. Mutafyan, bu ayinin barışın bir türlü oluşmadığı Ermeni ve Türk toplumu arasında güzel bir ortam oluşturacağını kaydetti. Mutafyan, hükümetin bu törenlere olanak sağlayacağına kalben inandığını kaydetti.
Van Valisi Özdemir Çakacak, Van'ın doğuda turizmin başkenti olmaya aday bir şehir olduğunu ifade ederek, şehrin hem doğal güzelliği hem de çeşitli medeniyetlere beşiklik yapması bakımından önemli olduğunu kaydetti. Hangi medeniyetler olduğuna bakılmaksızın eserlerin korunduğunu ve onarıldığını söyleyen Çakacak, Akdamar Kilisesi'nin restorasyonunun Türkiye'nin tarihe ve kültüre saygısının bir göstergesi olduğunu dile getirdi.
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Orhan Düzgün, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın son yıllarda yasal düzenlemeler çerçevesinde restorasyonlara çok önem verdiğini belirterek, özel sektörün de bu alana yatırım yapmasının önünün açıldığını kaydetti. Akdamar Kilisesi'nin restorasyonunda çeşitli üniversitelerden 5 kişilik bir bilimsel danışma kurulu oluşturulduğunu kaydeden Düzgün, Bakanlığın pek çok restorasyon yaptırdığını ve yüzlerce yıl aynı bayrak altında yaşamış olan Ermeni vatandaşlarının da görmezden gelinmediğini kaydetti.
Mesrob Mutafyan ANKA'ya yaptığı açıklamada kilisede yılda bir kez ayin yapılması için Başbakanlığa ile Kültür ve Turizm Bakanlığı'na yazı yazdığını belirterek, henüz kendilerine ulaşan bir yanıt bulunmadığını kaydetti. Mutafyan, Akdamar Kilise'sinin restorasyonunu beğendiğini belirterek, "Restorasyon öncesinde de restorasyon sırasında da geldim, iyi yapılmış" dedi.
Mutafyan, yabancı bir gazetecinin "Kiliseye haç konulacak mı?" sorusuna "Belki bir gün" yanıtını verdi. Daha sonra kilisenin açılışında Bakan Koç ve Mutafyan kurdele kesti. Türk bayrakları ve Atatürk posteriyle süslenmiş kilisenin çevresinde yoğun güvenlik önlemleri alındığı dikkati çekti. Kilisenin iç bölümünde bazı ziyaretçiler tarafından mum yakılıp bırakılmış olduğu görülürken, bazı davetlilerin istavroz çıkardığı gözlendi.
Müzeyi gezdikten sonra gazetecilerin sorularını yanıtlayan Bakan Koç, kiliseye haç yerleştirilip yerleştirilmeyeceğine bilimsel kurulun karar verebileceğini söylerken, bir gazetecinin "Yılda bir kez ayine izin verecek misiniz?" sorusuna "Ben buna tek başıma karar veremem" yanıtını verdi.
Açılışa yoğun ilgi
Akdamar Kilisesi'nin açılışında Ermenistan devleti resmi olarak temsil edildi. Törene Ermenistan'dan Kültür Bakan Yardımcısı Gagik Gyurjyan'ın başkanlığındaki 19 kişilik heyet katıldı. Açılışa, çeşitli ülkelerden 277 kişilik davetli katıldı. Açılışta, Suriye, Filistin, Avustralya, ABD, Kanada, Fransa, Almanya, Brezilya, Ermenistan, Gürcistan, İngiltere, İsrail, Kanada, Lübnan, Romanya ve Rusya'dan davetliler de yer aldı.