Bol bol güneşlen, aknelere iyi gelir… Cildinde akne varsa, yüzünü sık sık yıkamalısın… Toplumda genellikle ‘sivilce’ olarak adlandırılan ‘akne’ ilgili doğru sanılan yanlış bilgiler hastalığın tetiklenmesine ve kalıcı izlere yol açabiliyor!
Toplumda genellikle ‘sivilce’ olarak adlandırılan ve ergenlikle birlikte hayatımıza giren ‘akne’, ciltte en sık görülen hastalıklar arasında yer alıyor. Öyle ki araştırmalar 12-24 yaş aralığında her 100 kişiden 85’inde akne lezyonlarının mevcut olduğunu ve kişilerin yaşam boyunca en az bir kez hafif veya yoğun akne sorunu ile karşılaştığını gösteriyor. Cildimizde akne oluştuğunda çoğu zaman ‘Nasıl olsa kendiliğinden geçer’ düşüncesiyle doktora başvurmuyoruz. Yaptığımız bir başka önemli hata da, akne hakkında ‘doğru’ sandığımız ‘yanlış’ bilgiler doğrultusunda hareket etmek. Oysa akneler hatalı alışkanlıklarımıza devam ettiğimizde ve tedavisinde geç kaldığımızda ciltte derin izler bırakabildiği gibi, kişinin özgüvenini ve psikolojisini de olumsuz etkiliyor. Acıbadem Kadıköy Hastanesi Dermatoloji Uzmanı Dr. Funda Güneri akne hakkında toplumda “doğru” sanılan “yanlış” bilgileri anlattı.
1. Yanlış: Akne bir ergenlik dönemi sorunudur
Doğrusu: Akneler en sık ergenlik döneminde ortaya çıksa da, her yaşta görülebiliyor. Tedaviye dirençliyse, boyun bölgesine doğru iniyorsa, tüylenme, adet periyotlarında düzensizlik ve kilo alma gibi sorunlar varsa, aknenin altında yatan neden hormon bozukluğu olabiliyor. Dolayısıyla aknelerin geçmesine beklemeyin. Ciltte derin iz oluşumunu önlemek ve altta bir problem bulunmadığından emin olmak için dermatoloji uzmanına başvurun.
2. Makyaj malzemeleri akne yapmaz
Yağlı ve yoğun kapatıcı özelliği olan makyaj ürünleri gözenekleri tıkayarak akne oluşumuna neden olabiliyor. Bu yüzden cildiniz akneye yatkınsa nemlendirici, fondöten ve güneş koruyucu kremlerinde su bazlı ve non- komedojenik özellikli olanlarını tercih etmeniz gerekiyor.
3. Cildi kurutan ürünlerle temizlemek sivilceleri de kurutur
Temizlik ürünlerini cilt tipinize göre seçmelisiniz. Cildiniz kuru ise veya tedavi nedeniyle tahriş olmuşsa, hafif ve yumuşak içerikli temizleyiciler, hatta bebek sabunu kullanabilirsiniz. Cildiniz yağlı ise jel temizleyicilerinden yararlanabilirsiniz. Sabun ve temizleyicilerde TTO (tea tree oil) ve kükürt gibi içeriği olanları tercih etmenizde fayda var.
4. Yanlış: Akneli cilt sık sık yıkanmalı
Öncelikle bilmekte fayda var, kirli cilt sivilceye yol açmaz. Tam aksine cildi sık yıkamak yağ üretiminin daha da artmasına ve aknenin alevlenmesine neden oluyor. Ayrıca akne varsa cildi ovuşturmak, fırçalamak ve keselemek de önerilmiyor. Çünkü, tahriş edildiğinde ciltteki enfeksiyon ve enflamasyonda yayılıyor ve akne daha da kötü bir hale geliyor. Ayrıca iyileşmede gecikme ve iz kalma riski de artıyor. Cildinizi günde 2 kez temizlemeniz yeterli olacaktır.
5. Güneşlenmek akneye iyi gelir
“Güneşlenmek ve solaryum akneye iyi gelir” düşüncesi de toplumda yaygın olan hatalı inanışlardan. Güneş uygun saatlerde ve sürede akneyi olumlu etkilemekle birlikte, doz ve süre artarsa tam aksi bir etki yaratıyor ve akne sayısını arttırıyor. Solaryumda da kontrolsüz ışık olduğu için uygun doz ayarlaması olmuyor. Bunun sonucunda ciltte terleme, gözeneklerde tıkanma ve ardından da akne oluşuyor.
6. Akneleri sıkmak hızla geçmelerini sağlar
Sanılanın aksine akne lezyonlarını sıkmak ciltteki folikül kanalının bütünlüğünü bozuyor ve tahrişle birlikte bakterilerin sayısının artmasına yol açıyor. Cildin bariyer fonksiyonunu bozarak iltihabı daha da arttırıyor. Ayrıca irritasyon meydana geliyor ve bu durum da iz oluşumuna zemin hazırlıyor. Fakat komedon denilen siyah noktaların steril şartlarda ekstraktör adı verilen aletlerle temizlenmesi veya peeling gibi yöntemlerle uzaklaştırılması tedavide fayda sağlıyor.
7. Akne oluşumunda gıdaların etkili olmuyor
Yapılan çalışmalara göre, besinler akne üzerinde etkili oluyor. Çikolata, süt ve yağlı besinler, akne oluşumunu tetikliyor. Bunda, sütte bulunan hormon benzeri bir madde suçlanıyor. Yine yapılan çalışmalarda akne oluşumunu önlemek için ayrıca glisemik indeksi düşük besinlerin tüketilmesi öneriliyor ve şekerli besinlerden kaçınılması gerektiği belirtiliyor.
8. Stres akne oluşumunu artırmaz
Vücutta strese bağlı olarak salınan ve ayrıca stresle düzeyleri değişen bazı hormonlar mevcut. Akneye yatkın kişilerde stres bu hormonlar üzerinden sivilce oluşumuna neden oluyor. Bu yüzden akne oluşumunu önlemek için stresten uzak durmak büyük önem taşıyor.
9. Sigara ve alkolün akne üzerinde etkisi yok
Sigara cildin yapısını ve kan dolaşımı üzerinden beslenmesini bozarak akne oluşumuna katkıda bulunuyor. Alkol ise şeker içeriğine bağlı olarak glisemik indeksi yüksek olduğu için sivilce oluşumunu tetikliyor.
10. Aknenin tedavisine gerek yok, zamanla geçer
Yine toplumdaki yaygın inanışın aksine akne tedavi edilebilen bir hastalık. Üstelik günümüz ilaçlarından gayet iyi sonuçlar alınıyor. Akne tedavisi nedene yönelik olarak yapılıyor. Ayrıca aknenin tipi, yerleşim yeri ile süresi, hastanın yaşı ve cinsiyetine uygun olan ilaçlar seçiliyor. Tedavi etkinliği 6-8 haftada başlıyor, lejyonlar düzelse de bir süre daha koruyucu tedavi devam etmek gerekiyor. Erken dönemde tedavi olmak hem ciltte izler ve kalıcı çukurcukların oluşmaması, hem de kişinin psikolojik açıdan olumsuz etkilenmemesi için son derece önem taşıyor.