ALAATTİN DOĞRU - Alman Björn Pachurka, hiphop müziğe ilgisi ve akabinde gelişen Afro-Amerikalılara olan merakı sayesinde Senegal'de tasavvufi İslam geleneği Müridilik'le tanışarak farklı bir hayata adım attı.
Yaklaşık 20 yıldır Senegal'de yaşayan ve Hadim Ndiguel ismini alan Pachurka, Almanya'da Saxony kentinde güneş enerjisi teknisyeni olarak çalışırken hiphop müziğe ilgisi sayesinde Afro-Amerikalıların hak arayışı mücadelesine merak saldı.
Ndiguel, bu sırada Malcom X'in yaşamından etkilenerek, bir arayış içine girdi.
Lisede okuduğu İslami eserlerle Müslümanlık hakkında edindiği pozitif düşünceler Ndiguel'in Avrupa hayatını bırakıp rotasını mütevazı Afrika'ya çevirmesine sebep oldu.
Yaklaşık 20 yıl önce Almanya'daki "rahat" yaşantısını arkada bırakıp geldiği Senegal'de İslam'ı seçen Ndiguel, Müridilik'le değişime giren ve bu tarikatın heretik ve sapkın bir kolu olarak kabul edilen Baye Fall üyelerinin yaşam tarzından etkilenerek şekillenen yaşam öyküsünü AA muhabirine anlattı.
- Hiphopla başlayıp mistik Müridilik'e dönüşen yolculuk
Dindar bir Protestan olarak yetişen 43 yaşındaki Ndiguel, gençliğinde farklı dinleri araştırdığını, bu sırada Hz. Muhammed'in hayatını okuyarak İslam'a ilgi duymaya başladığını söyledi.
Ndiguel, "Ben hiphop jenerasyonunda büyüdüm. Reggae ve hiphop müziğini çok seviyordum. Bu vesileyle Afro-Amerikalıları tanıdım. Kendisi de Afro-Amerikan olan Malcolm X'in İslam'ı seçme hikayesini okuma fırsatım oldu. Sonrasında Afrika'ya yerleşmeye karar verdim." dedi.
Önce Mısır'a gittiğini aktaran Ndiguel, burada Bob Marley'in de mensubu olduğu Rastafaryanizm dini mensuplarıyla tanıştığını dile getirdi.
Et yememelerine rağmen Rastafaryanların et satmasını çelişki sayarak arayışını "Arap Afrika'sında" değil, "Siyahi Afrika'da" sürdürmeye karar verdiğini ifade eden Ndiguel, bunun üzerine rotasını Zambiya, Malavi ve son olarak Senegal'e çevirdiğini belirtti.
Ndiguel, Senegal'de de tasavvufi gelenek Müridilik ile tanışarak, tarikatın kurucusu Şeyh Ahmadou Bamba'nın (1853-1927) yaşam tarzı ve barışçıl öğretilerinden oldukça etkilendi.
Bu etkileşim üzerine İslamiyeti seçtiğini ifade eden Ndiguel, "Tuba kentini kuran Şeyh Ahmadou Bamba çok özel biriydi ve sömürgeci Fransızlara karşı şiddet içermeyen barışçıl bir direniş gösterdi. Fransızların günlük politikalarına karışmadan kendi öğrencilerine tarikat dersi verip, onları yetiştirdi." diye konuştu.
- Bamba Müridiliğinden Baye Fall mistisizmine
Senegal'deki Müridilik serüveni sırasında bu tarikatın heterodoks bir kolu olan ve Rastafaryanizm'le giyim kuşam bakımından benzerlik gösteren Baye Fall hareketiyle tanışan Ndiguel, Şeyh Bamba'nın ilk öğrencilerinden Mame Şeyh İbrahima Fall'ın ortaya koyduğu "iyi insan olmak, çok çalışmak ve diğerlerine yardım etmek" felsefesini benimseyip yoluna bu şekilde devam kararı aldığını söyledi.
Yıllar önce sırt çantasıyla geldiği Senegal'de yerli bir kadınla evlenen ve 8 çocuğu olan Ndgiuel, kent hayatından uzak bir köyde Baye Fall mensuplarıyla yaşıyor.
Ndiguel, günlük yaşantısını "Köyümüzde toplu halde yaşıyoruz ve şeyhlerimizin tüm işlerini yapıyoruz. Hayatımız topluluğun katı kurallarına göre devam ediyor. Burada iç huzuru yakalamak için çok çalışarak şeyhlerimize hizmet etmeye yöneliyoruz." ifadeleriyle anlattı.
- Müridiliğin aykırı bir yorumu: Baye Fall
Afrika ülkesi Senegal'de Müslüman halkın büyük çoğunluğunun takip ettiği Sünni tarikat Müridilik, Senegalli Müslüman alim Şeyh Ahmadou Bamba'nın (1853-1927) 1887'de Tuba kentinde bir ağacın etrafına yerleşerek talebe yetiştirmesiyle kuruldu.
Fransızların sömürgecilik ve misyonerlik faaliyetlerine, şiddetten uzak söylemleriyle direnen ve Senegallilerin İslam'la bağlarını koparmaması için çalışan Şeyh Bamba'nın artan etkisi sömürge yönetimini, Bamba'yı Gabon ve Moritanya'ya sürgüne göndermeye itti.
Ancak sürgün Senegallilerin Bamba'ya olan sevgisini artırarak, takipçi ve talebelerinin daha da çoğalmasını, Müridiliğin Sünni tasavvufi bir İslam geleneği olarak ülkede yerleşmesini sağladı.
Sonrasında Bamba'nın ilk ve kendini en adamış öğrencilerinden Mame Şeyh İbrahima Fall, şeyhine hizmeti günlük ibadetlerden üstün görmeye başladı.
Bamba bu durumu tasvip etmese de Fall'ın takipçileri heterodoks bir hal alan Baye Fall hareketini oluşturarak bugüne taşıdı.
Baye Fall, Müridiliğin temel prensipleriyle uyuşmadığı için ana akım Müridiler tarafından çok benimsenmese de Senegal'in örnek gösterilen barış ortamına katkı sağlayan unsurlardan biri olarak kabul ediliyor.